پلاتوهنر

گفت‌وگو با کارگردان نمایش «اسب قاتلین»

برای من نور به‌مثابه بازیگر است

به گزارش پلاتو هنر، نمایش «اسب قاتلین» به کارگردانی سید محمدهادی هاشم‌زاده تا ۲۱ اردیبهشت ساعت 19 در سالن استاد سمندریان مجموعه ایرانشهر روی صحنه می‌رود.

سید محمدهادی هاشم‌زاده متولد ۱۳۶۷ در شیراز است و تاکنون حدود ۱۸ اثر نمایشی را روی صحنه برده است. نمایش «اسب قاتلین» پس از نمایش‌های «استرالیا» و «راه رفتن در بهشت» سومین تجربه اجرای عموم هاشم‌زاده در تهران است.

این نمایش در چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر موفق به کسب لوح تقدیر طراحی چهره، لوح تقدیر طراحی و ترکیب صدا، نمایش برگزیده به مفهوم مطلق و رتبه اول کارگردانی شد.

داستان «اسب قاتلین» درباره «کَش»، خدمتکار یک عمارت بزرگ است که به وسوسه همسر و چند تن از دوستانش تصمیم به قتل ارباب و همسرش می‌گیرد و این شروع دردسرهای بعدی او می‌شود.

نمایش «اسب قاتلین» نمایشی است اکسپرسیونیستی در ژانر وحشت که فضای وهم و خیال کاراکتر اصلی نمایش، «کَش» را نشان می‌دهد.

هاشم‌زاده درباره سبک و ژانر نمایش گفت: من صرفا به دنبال ژانر وحشت نبودم و نیستم ولی چون فضای نمایش اکسپرسیونیستی همراه با فضای توهم و خیال شخصیت «کَش» است، ناخودآگاه به ژانر وحشت نزدیک می‌شود. کل این نمایش یک خواب است که می‌تواند واقعی باشد یا نباشد. ممکن است کاراکترهایی که تماشاگر می‌بیند اصلا وجود نداشته باشند و همه آن‌ها توهمات شخصی و ذهنی کاراکتر اصلی نمایش است که تماشاگر آن‌ها را روی صحنه می‌بیند و چون این خواب یک خواب آشفته و کابوس است خود به خود وحشت را القا می‌کند. همچنین استفاده از نورهای تیز و شکسته در نمایش اکسپرسیونیستی و ایجاد فضایی بین تاریکی و روشنایی و ریتم و تمپوی اجرا باعث می‌شود این نمایش به سمت ژانر وحشت نزدیک‌ شده باشد.

در این نمایش طراحی نور بسیار خلاقانه‌ای به‌کارگرفته شده است که علاوه بر نورهای سالن از چراغ‌قوه‌ها و نور‌های مخصوص که توسط خود بازیگران حمل می‌شود استفاده شده است.

هاشم‌زاده که علاوه بر کارگردانی همراه با سعید نظری وظیفه طراحی نور را هم برعهده دارد دراین‌باره توضیح داد: در همه آثار من نور نقش اساسی دارد و معتقدم نور هم یک بازیگر محسوب می‌شود و سعی کردیم با نور، فضا را برای مخاطب ملموس‌تر کنیم.

او افزود: بعضی از نورها را خودمان ساختیم چون به یک سری از نورها احتیاج داشتیم که در کشور خودمان امکاناتش را نداشتیم. به‌خصوص در شیراز مجبور شدیم با استفاده از لوله پلیکا و آیینه چیزی شبیه به چراغ‌قوه درست کنیم.

هاشم‌زاده در رابطه با نورهایی که توسط خود بازیگران داده می‌شود، توضیح داد: این نورها را به این دلیل استفاده کردم چون میخواستم فضایی سینمایی را در نمایش ایجاد کنم. صحنه‌هایی شما تصویر واید بازیگران را می‌بینید که از نورهای سالن استفاده شده است و جاهایی تصویر کلوزآپ بازیگران را می‌بینید که از به وسیله همین نورهای دستی داده می‌شود و این باعث می‌شود که کار بازیگر دو برابر شود که علاوه بر ایفای نقش وظیفه نور دادن را هم بر عهده دارد.

نمایش «اسب قاتلین» پیش از این علاوه بر جشنواره تئاتر فجر در جشنواره استانی فارس، جشنواره مناطق در بوشهر و جشنواره بین‌المللی «کارتاژ» در تونس شرکت داشته است.

 

نمایش «اسب قاتلین»

هاشم‌زاده درباره تجربه اجرا در جشنواره تونس و امکانات آنجا گفت: کشور تونس حدود ۲۷ سال است که در حال برگزاری جشنواره بین‌المللی تئاتر است. امسال نیز که ما نماینده کشور ایران در این جشنواره بودیم بزرگانی همچون کاستلوچی و رابرت ویلسون در این جشنواره حضور داشتند و وقتی همچین اشخاصی در این جشنواره حضور دارند سعی برآن می‌کنند که امکانات خود را به‌روز کنند. وقتی در کشور تونس نورهای اجرای ما را آماده کردند من گفتم که که این نوری نیست که مدنظر ما است و وقتی توضیح دادم که من چه نوری را برای اجرا می‌خواهم  سریعا برای ما تهیه کردند و برای من بسیار جالب بود که یک‌سری نورهایی در اختیار ما قرار دادند که من نظیرش را در ایران تابه‌حال ندیده‌ام. نورهای سفیدرنگی که بر روی پایه‌های کوچکی قرار داشتند  و آن‌قدر به فضای کار ما نزدیک بودند که دیگر لازم نبود از نورهای دستی خودمان استفاده کنیم. این نورها لنزهایی داشت که میلی‌متری میتوانستیم نور را تنظیم کنیم. حتی زمانی که طراحی دکور را برای آن‌ها فرستادیم از بهترین و باارزشترین متریال دکور را ساختند. دکورهای گروه‌های مختلف در کارگاهی بزرگ توسط تیمی حرفه‌ای بالغ بر ۵۰ نفر ساخته می‌شد. علاوه‌براین اجرای ما در سالن «موندیال» این کشور که قدیمی‌ترین سالن تئاتر کشور تونس با ظرفیت ۴۰۰ نفر روی صحنه رفت که میزبان حدود ۴۵۰ نفر تماشاگر بود.

او اضافه کرد: اجرای ما در این جشنواره به زبان فارسی بود و من این اصرار داشتم تا بدون استفاده از زیرنویس و مترجم هم‌زمان اجرا انجام شود چون نمی‌خواستم تماشاگر از فضای کار دور شود و دوست داشتم تا با توجه به حسی که از اجرا می‌گیرد از کار برداشت کند. بعد از اجرا حدود ۴،۵ دقیقه تماشاگران ما را تشویق کردند و حتی وقتی از آن‌ها در رابطه با کار پرسیدم متوجه شدم که همگی داستان کار را کاملا متوجه شده‌اند زیرا ما در این اثر توجه ویژه‌ای به تصویر و معناگرایی و فرم اجرایی کرده بودیم که برای مخاطب کشورهای مختلف با فرهنگ‌ها و زبان مختلف قابل قبول و فهم باشد.

هاشم‌زاده از مشکلات تئاتر در شهرستان نسبت به تهران نیز سخن گفت: ما در شهری کار می‌کنیم که نسبت به تهران تئاتر هنوز جدی نیست و با کسانی روبرو هستیم که عاشق تئاتر هستند ولی به دلیل مشکلات شخصی، دغدغه و شغل‌شان اولویت آنها نمی‌تواند تئاتر باشد و به نظر من تئاتر کار کردن در شهرستان بسیار سخت‌تر از تهران است. البته ما در شیراز اجاره پلاتو برای تمرین نمی‌پردازیم و می‌دانم که در تهران گروه‌ها هزینه‌های هنگفتی بابت اجاره پلاتو پرداخت می‌کنند. چیزی که بازیگران تئاتر در شهرستان دارند صداقت و عشق در بازیگری است که بسیار مهم است. به نظر من هنرمند تا عاشق نباشد نمی‌تواند کار بکند. بازیگران من تمرینات سختی را گذراندند. کار کردن با من خیلی سخت است. تمرینات این‌ کار ۷ ساعت در تاریکی می‌گذشت تا بازیگران به تاریکی عادت کنند که در اجرا بدون برخورد با یکدیگر در صحنه حرکت کنند. تمرین و علاقه و پشت‌کار کمک کرد تا این اثر شکل بگیرد.

کارگردان نمایش «اسب قاتلین» درباره برنامه آینده گروه مطرح کرد: وقتی نمایش ما در جشنواره فجر جایزه گرفت، در شیراز هیچ‌کس تهیه‌کنندگی نمایش ما را قبول نکرد. همه معتقد بودند اجرای عموم ما در تهران به دلیل نداشتن بازیگر چهره با شکست مواجه می‌شود ولی الان که چند روز از اجرای ما می‌گذرد و با استقبال خوب تماشاگران مواجه شده چند تهیه‌کننده به من مراجعه کرده‌اند و پیشنهاد همکاری دادند تا بعد از پایان دوره اجرا در ایرانشهر این نمایش در سالن‌های دیگر اجرای خود را ادامه بدهد.

هاشم‌زاده به عنوان سخن پایانی عنوان کرد: برای بچه‌های بازیگری در شهرستان کار کردن در تهران رویایی است. در شهرستان‌ها آثار بسیار خوبی اجرا می‌شود که متاسفانه به دلیل اجرا نرفتن در تهران دیده نمی‌شوند. این مسئله بسیار بد است که اجراهای شهرستان تنها در صورت برگزیده شدن در جشنواره استانی می‌توانند در تهران روی صحنه بروند. من بارها به مسئولان پیشنهاد داده‌ام که یک ماه در سال را با عنوان همایش اجرای تئاتر استان‌ها در تهران برگزار کنند و سالن‌های دولتی اجراهایی از استان‌های دیگر را در برنامه اجرایی خود قرار بدهند.

«اسب قاتلین» تا ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ ساعت ۱۹ در سالن استاد سمندریان مجموعه ایرانشهر میزبان مخاطبان خواهد بود.

https://didhonar.ir/?p=47526