به گزارش پلاتو هنر، ویویان مایر یکی از چهرههای برجسته و رازآلود عکاسی خیابانی است که پساز مرگش با کشف آثارش به یکی از مهمترین عکاسان خیابانی قرن بیستم بدل شد. او با نگاهی منحصر به فرد و شیوهای خاص، تصاویری صمیمی و بیپرده از زندگی روزمره مردم آمریکا ثبت کرد. مایر در طول سالهای زندگیاش هزاران عکس از خیابانهای نیویورک و شیکاگو گرفت. این تصاویر غالبا لحظات عادی و گذرای زندگی مردم عادی را به تصویر میکشند: عابران در خیابان، کودکان در حال بازی و کارگران خسته. این سبک خاص و توجه به لحظات ساده و انسانی باعث شد تا آثار او با تامل عمیق و نگاه منحصر به فردش، مورد توجه منتقدان بسیاری قرار گیرد.
مایر در سبک عکاسی خیابانی، به ثبت لحظات طبیعی و بدون دخالت در فضای زندگی مردم پرداخته است. او از دوربینهای دوقلو رولیفلکس استفاده میکرد که به او اجازه میداد بهطور غیرمستقیم عکس بگیرد و توجه افراد را به خود جلب نکند. این موضوع به او امکان میداد تا لحظات ناب و طبیعی را ثبت کند. تکنیکهای او در عکاسی و استفاده از نور و سایهها به گونهای بود که حس واقعگرایی و همذاتپنداری با سوژهها را در مخاطب ایجاد میکرد.
زندگی و شغل ویویان مایر
ویویان مایر در سال ۱۹۲۶ در نیویورک به دنیا آمد. او بیشتر دوران کودکی خود را در فرانسه گذراند و در اوایل دهه ۱۹۵۰ به ایالات متحده بازگشت. زندگی مایر از جوانی تا پایان عمر، بهطرز عجیبی با ناشناختگی و خلوت همراه بود. او فردی درونگرا و مرموز بود که ببیشتر زندگی خود را بهعنوان پرستار بچه در خانوادههای طبقه متوسط و مرفه شیکاگو و نیویورک گذراند. همین شغل ساده به او اجازه میداد تا به جاهای مختلف سفر کند و از زوایای مختلف زندگی مردم و اجتماع آن زمان تصویربرداری کند. هرچند او به عنوان پرستار شناخته میشد اما دوربین عکاسی همواره همراه او بود و لحظههایی از خیابانها، مردم عادی و فضاهای عمومی را به تصویر میکشید.
استفاده از دوربین دوقلوی رولیفلکس به او امکان میداد تا از زوایای پایین از سوژههای خود عکسبرداری کند. این نوع عکاسی نه تنها توجه افراد به او را جلب نمیکرد، بلکه زاویهای جذاب و نادر به عکسهایش میداد. زندگی مخفیانه و شخصیت مرموز مایر، حتی برای افرادی که او را میشناختند، پنهان مانده بود. او هرگز آثارش را به نمایش نگذاشت. علاقه شدید او به عکاسی باعث شد که هزاران نگاتیو و فیلم ثبت کند، اما بسیاری از عکسهای او حتی تا زمان مرگش ظاهر نشده باقی مانده بودند. این رفتار، درک عمومی از شخصیت مایر را پیچیدهتر میکند؛ او ظاهرا تنها برای رضایت شخصی خود عکاسی میکرد و هرگز به نمایش یا انتشار این عکسها فکر نمیکرد.
کشف آثار ویویان مایر
در سال ۲۰۰۷، جان مالوف، یک جوان علاقهمند به تاریخ، جعبهای از نگاتیوهای مایر را در یک حراجی در شیکاگو خریداری کرد. با بررسی و چاپ این نگاتیوها، او به گنجینهای از تصاویر خیابانی دست یافت که زندگی روزمره مردم نیویورک و شیکاگو را در دهههای ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ به تصویر کشیده بودند. مالوف که خود از ارزش هنری این تصاویر شگفتزده شده بود، تصمیم گرفت تحقیقات بیشتری درباره زندگی مایر انجام دهد.
این جعبه که بیشاز صد هزار نگاتیو، فیلم و پرینت عکس داشت، متعلق به ویویان مایر بود؛ زنی تا آن زمان ناشناس که به نظر میرسید هرگز به نمایش یا انتشار عکسهایش علاقهای نداشته است. بسیاری از این نگاتیوها حتی ظاهر نشده بودند و مالوف ناچار بود زمان و هزینه زیادی را برای ظاهر کردن، دستهبندی و حفظ آثار صرف کند. با ادامه تحقیقات، مالوف به مرور توانست اطلاعات بیشتری درباره زندگی مایر جمعآوری کند و دریافت که او زنی گوشهگیر و درونگرا بوده که بهعنوان پرستار بچه در شهرهای نیویورک و شیکاگو کار میکرده است.
مالوف با به اشتراک گذاشتن برخی از عکسها در اینترنت، توانست توجه بسیاری از مردم و منتقدان را به این آثار جلب کند. عکسهای مایر، نهتنها به خاطر کیفیت فنی و ترکیببندی خلاقانه، بلکه به دلیل نگاه صمیمی و صادقانهای که به زندگی مردم داشتند، از سوی منتقدان هنری مورد تحسین قرار گرفتند. بسیاری از آثار او بهصورت مستقیم لحظاتی از زندگی عادی مردم در خیابانهای نیویورک و شیکاگو را به تصویر میکشیدند، و این نگاه تازه و بیآلایش توجه بسیاری از عکاسان و هنرمندان را برانگیخت.
مالوف سپس مستندی به نام Finding Vivian Maier تولید کرد که به داستان کشف آثار و زندگی مرموز مایر میپرداخت. این مستند توانست بینش بیشتری به مخاطبان در مورد زندگی و شخصیت این عکاس پنهان ارائه دهد و به نوعی ادای احترام به هنرمندی بود که هرگز آثارش را به نمایش نگذاشت و در عین حال یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان قرن بیستم شد.
سبک عکاسی و ویژگیهای آثار ویویان مایر
ویویان مایر به عنوان یک عکاس خیابانی، نگاهی منحصربهفرد و متفاوت به سوژههای خود داشت. او به لحظات ساده و روزمره زندگی شهری علاقهمند بود و با ثبت این لحظات، به آنها معنایی تازه بخشید. استفاده از زاویههای پایین و دوربین دوقلوی رولیفلکس، به او امکان میداد تا تصاویری نادر و خاص از افراد و محیطهای اطراف بگیرد. این تکنیکها به آثار او عمق و اصالت ویژهای بخشید و مخاطبان را به تجربهای نزدیک و صمیمی از زندگی مردم عادی دعوت کرد.
مایر در آثارش به تنوع چهرهها، موقعیتها و لحظات زندگی شهری توجه ویژهای داشت. او افرادی را به تصویر میکشید که معمولاً در عکاسی سنتی به آنها توجه نمیشد؛ کودکان در حال بازی، کارگران، افراد بیخانمان و کسانی که در سکوت و انزوا در خیابانها قدم میزدند. این نگاه به انسانها و لحظات گذرا باعث شد که آثار مایر به یک سند تصویری غنی از زندگی اجتماعی آن دوران تبدیل شوند.
در عکسهای مایر، میتوان ردپای سبک رئالیسم اجتماعی را مشاهده کرد. او بدون هیچگونه تلاش برای آرایش یا تغییر در سوژهها، به شکل کاملاً بیطرفانهای زندگی را ثبت میکرد. این نوع نگاه به عکاسی، به آثار مایر حالتی مستندگونه بخشید و او را از بسیاری از عکاسان همعصرش متمایز کرد.
تأثیر ویویان مایر بر عکاسی خیابانی
مایر با شیوه نگاه خود به عکاسی خیابانی، استانداردهای جدیدی برای این هنر وضع کرد. او ثابت کرد که زیبایی در سادگی و زندگی روزمره نهفته است و نیازی به صحنهسازی و ژستهای ساختگی نیست. این رویکرد بر عکاسان خیابانی نسلهای بعد تأثیر عمیقی گذاشت و بسیاری از آنها از مایر بهعنوان الهامبخش خود یاد میکنند.
عکاسی خیابانی به عنوان یک ژانر هنری، به واسطهی آثار مایر به جایگاه بالاتری دست یافت. مایر با ثبت لحظات طبیعی و بیپیرایه، قدرت عکاسی خیابانی را در ارائه تصویری بیواسطه از واقعیت اجتماعی نشان داد. این آثار به مثابه آینهای از زندگی مردم عادی بودند و نگاه مردم و منتقدان را به این نوع از عکاسی تغییر دادند. بسیاری از عکاسان معاصر، مایر را بهعنوان یکی از بنیانگذاران مدرن عکاسی خیابانی میدانند که نگاه تازهای به این هنر بخشید و مرزهای آن را گسترش داد.
مایر همچنین بر نقش و اهمیت عکاسان زن در عرصه عکاسی خیابانی تأثیرگذار بود. در زمانی که بیشتر عکاسان خیابانی مرد بودند، مایر بهعنوان یک زن توانست لحظات ناب و نادیدهگرفتهشدهای از زندگی مردم را به تصویر بکشد. این موضوع باعث شد تا توجه بیشتری به نقش زنان در عکاسی و هنر خیابانی جلب شود و نگاه تازهای به این عرصه ایجاد کند.
سبک ویویان مایر بهطور ویژهای در عکاسی خیابانی تأثیرگذار بوده است. عکاسان خیابانی بسیاری امروزه از نگاه ویژه او در عکاسی و شیوه ثبت لحظات عادی الهام میگیرند. آثار مایر نه تنها تصویری از دوران و سبک زندگی آن زمان ارائه میدهند، بلکه با استفاده از ترکیببندیها و تنوع سوژهها، تجربهای اجتماعی و روانشناختی از زندگی شهری را به مخاطب انتقال میدهند.
مایر با آثارش نشان داد که عکاسی خیابانی میتواند هنری فراتر از ثبت تصاویر ساده باشد.