به گزارش پلاتو هنر، مریم جمالی کارگردان فیلم کوتاه مستند «مه لقا» که به چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران راه پیدا کرده است درباره شکل گیری ایده و پروسه ساخت این مستند و کارهای بعدی خود گفت.
مریم جمالی کارگردان مستند «مه لقا» در گفتگو با پلاتو هنر درباره شکل گیری ایده این مستند گفت: باتوجه به علاقه‌ای که به تاریخ و مکان‌های تاریخی و به خصوص آن‌هایی که کمتر شناخته شده‌اند، دارم به سراغ این سوژه رفتم و مخروبه بودن این کاخ من را به خود جذب کرد.
وی ادامه داد: باتوجه به مراجعات مکرری که به روستای شهرستانک در جاده چالوس و کاخ ناصری و کاخ شهرستانک داشتم و صرف زمان در کاخ و گوش کردن به صدای سکوت کاخ مخروبه‌ای که زمانی ناصرالدین شاه برای تفریح خود در یکی از خوش آب و هواترین مناطق دستور ساخت آن را داده بود، کاخی که در دل کوه قرار دارد و 14 کیلومتر از روستا فاصله دارد، احساس کردم که کاخ حرف و درد و صحبت دارد و من این‌ها را می‌شنوم و دوست دارم که فیلمی درباره‌اش بسازم. بسیار پژوهش کردم و بسیار پیش آمد که ایده ساخت را عوض کردم. چندین بار نظرم درباره مدل روایت فیلم عوض شد تا اینکه به روایتی که الان است، رسیدم و درحقیقت بیشتر مخروبه بودن کاخ من را ترغیب کرد که من این فیلم را بسازم.
کارگردان مستند «مه لقا» درباره پروسه ساخت این مستند توضیح داد: به دلیل لوکیشن فیلم و صعب العبور بودن کاخ، باید یک مسیر طولانی را برویم تا به روستای شهرستانک برسیم و تازه آنجا اول ماجرا است و باید یک مسیر چهارده کیلومتری را پیاده به سمت کاخ برویم. وقت‌هایی مسیر ماشین‌رو کاخ باز است ولی چون از قسمت باغ‌های روستایی‌ها می‌گذرد، اهالی روستا خیلی تمایل ندارند که کسی را راه بدهند و اصلا شاید علاقه ندارند که آنجا آباد شود و مردم عادی بخواهند عبور و مرور کنند. چهارده کیلومتری که مسیر را طی می‌کنیم به کاخ می‌رسیم. از اوایل پروسه ساخت من حدس می‌زدم که پروسه طولانی در پیش باشد چون کاخ از نظر موقعیت مکانی در لا به لای درختان و در کوه قرار دارد. شاید تنها دو ماه از سال است که هوای آنجا آفتابی و خوب باشد و بقیه فصول سال بارش دارد و پوشیده از برف است و پاییز آنجا هم زود شروع می‌شود که با بارش‌ها و سرمای شدید همراه است.
این مستندساز افزود: قرار بود فیلمبرداری از کاخ را به مدت زیادی داشته باشیم و مجبور بودیم که در همان دو ماه در آن نقطه از روستا بسیار اقامت داشته باشیم. من تصویربرداری فیلمم را به سه بخش تقسیم کرده بودم؛ از خود بافت روستا، مصاحبه از اهالی روستا و تصویر از خود کاخ. این را هم بگویم که پژوهش و پیش تولید این کار از من بیشترین وقت را گرفت. همچنین اُخت شدن با اهالی روستا از این جهت که به شدت مردمان سختی بودند و راضی نمی‌شدند که با فیلمساز همراهی کنند، بسیار سخت بود و من خیلی تلاش کردم تا توانستم با آن‌ها صمیمی شوم و به خانه‌هایشان بروم و چند کلامی درباره خاطراتی که داشتند و اتفاقاتی که در آن زمان پیش آمده بود و اجداد و پدربزرگشان برای آن‌ها تعریف کرده بودند، با آن‌ها صحبت کنم. درمجموع با پیش تولید و خود پژوهش و تمام صحبت‌هایی که عرض کردم این مستند تقریبا سه سال من را درگیر خودش کرد. من برای تدوین این مستند هم زمان زیادی گذاشتم، برای جمع آوری اسناد و عکس‌هایی که در فیلم استفاده کردم هم زمان و تلاش زیادی صرف شد و انتخاب این عکس‌ها باتوجه به اینکه با استادان مختلفی که داشتم مشورت کردم، زمان‌بر بود. از طرف دیگر نیز نگارش متن فیلم که دارد روی فیلم گفته و روایت می‌شود هم زمان زیادی از من گرفت. فیلم را از زبان کنیزی گفتم زیرا مردم روستا بسیار به من گفته بودند که اجداد ما در کاخ خدمت گرفته می‌شدند و به همین دلیل تصمیم گرفتم از زبان یکی از آن‌ها، یکی از مه لقاهایی که در زمان ناصرالدین شاه در روستا زیاد هم وجود داشت، روایت فیلم را پیش ببرم.
جمالی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: در مسیر دست پیدا کردن به اسناد و عکس‌ها هم با مراجعات بسیاری که به اداره میراث فرهنگی استان البرز و کرج داشتم، اطلاعاتی که مورد نظرم بود را به سختی به دست آوردم و همچنین مراجعات متعددی به کاخ گلستان و آلبوم خانه داشتم و جمع آوری عکس از هزاران فایلی که درباره آن زمان و ناصرالدین شاه بود و باید از بین آن‌ها انتخاب می‌کردم سخت بود ولی خب من تمام سختی‌ها را فراموش کردم و فقط به شیرینی آن فکر کردم که درنهایت برایم لذت بخش بود.
کارگردان مستند «مه لقا» که در شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت حضور داشت، درباره حضور در چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران مطرح کرد: خیلی خوشحال هستم که «مه لقا» در جشنواره فیلم کوتاه تهران هم حضور دارد و همیشه یکی از آرزوهای من این بود که در هر دو جشنواره سینماحقیقت و فیلم کوتاه تهران فیلم من حضور داشته باشد. فکر می‌کنم که برای هر فیلمسازی بزرگترین دستاوردی که می تواند به دست بیاورد حضور در بهترین و معتبرترین جشنواره‌های کشور خودش است و این برای من افتخار است و امیدوارم که لایق این اتفاق باشم و بسیار خوشحال و خوشنود هستم و به این قضیه افتخار می‌کنم.
مریم جمالی در پایان درباره کارهای بعدی خود گفت: به امید خدا کار بعدی من نیز یک کار تاریخی خواهد بود و امیدوار هستم که موفق باشد و بتواند موفقیت‌هایی که انتظارش را دارم، به دست بیاورد و باز هم درباره یک مکان تاریخی خواهد بود که خیلی از آن اطلاعاتی در دسترس نیست. امیدوارم کار بعدی من بسیار پخته‌تر و کامل‌تر و بی عیب و نقص‌تر از «مه لقا» باشد و توجه مخاطب را به خودش جلب کند.
در خلاصه داستان این مستند آمده است: کاخ ویران شهرستانک، اینک با قصه‌هایش از عصر قاجار، در گوشه‌ای دور افتاده است. این کاخ که ییلاق ناصرالدین شاه بوده، در مجاورت روستای شهرستانک بر گردنه‌ی کوه جا خوش کرده است. کاخی که شاه گهگاه با خدم و حشم به بهانه‌ی شکار و درمان افسردگی ناشی از اداره‌ی امورات کشور به آنجا می‌رفت.
عوامل مستند «مه لقا» عبارتند از پژوهشگر: مریم جمالی، تصویربردار: آراد حصاری، مهرداد فخرپور، صدابردار: مصیب عربی، محسن عسگری‌زاده، صداگذار: علی غفاری، تدوینگر: مریم جمالی، نویسنده گفتار متن: مریم جمالی، گوینده متن: آزاده ارفع کیا، تهیه‌کننده: مریم جمالی.
بیشتر بخوانید:
- باید دید مسئولان نسبت به سینما تغییر کند/ «عشق جامگان» به دنبال سرمایه‌گذار
- آثار مستند راه‌یافته به چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران معرفی شدند
محمد زکی زاده
