به گزارش پلاتو هنر، جشنواره بینالمللی فیلم علمی-تخیلی لندن، جشنوارهای مختص فیلمهای ژانر علمی-تخیلی و فانتزی است که هر سال در بریتانیا برگزار میشود.
این جشنواره که از سال 2002 کار خودش را شروع کرده است، بخش رقابتی به نام «چالش 48 ساعته» دارد که معمولا در آن به شرکتکنندگان چند خط دیالوگ و توضیح صحنه میدهند و شرکتکنندگان باید ظرف 48 ساعت، فیلمنامهای با آنها بنویسند و فیلمی کوتاه بسازند.
اتفاق عجیبی که در سال 2016 افتاد این بود که یک فیلم کوتاه که فیلمنامهاش با هوش مصنوعی نوشته شده بود، به عنوان ده فیلم برتر این چالش جشنواره انتخاب شد.
درباره فیلم «Sunspring» چه میدانید؟
فیلم کوتاه «Sunspring»، فیلمی علمی-تخیلی به کارگردانی اسکار شارپ و نویسندگی هوش مصنوعی «بنجامین» است که برای شرکت در بخش «چالش 48 ساعته» این جشنواره ساخته شده بود.
راس گودوین، پژوهشگر اِی آی برای ساخت این فیلم، در ابتدا یک سیستم هوش مصنوعی را با فیلمنامههای علمی-تخیلی، به ویژه فیلمنامههای فیلمهای دهه 1980 و 1990 آموزش داد. «بنجامین»، کلمه به کلمه این فیلمنامهها را بررسی کرد تا با دیالوگها و ساختار این ژانر آشنا شود. سپس، گودوین این پرامپت یا دستور را به «بنجامین» داد:
«عنوان: Sunspring
دیالوگ: من شاید هرگز بخشیده نشم ولی اون افتضاحه.
توضیح صحنه: یکی از شخصیتها یک کتاب را از قفسه برمیدارد، آن را ورق میزند و دوباره سر جایش میگذارد.
ایده برای صحنه: جوانان در آینده بخاطر نرخ شدید بیکاری، مجبور به خونفروشی میشوند.»
هوش مصنوعی «بنجامین» براساس این پرامپت یک فیلمنامه نوشت که به مخاطب اطلاعات چندانی درباره موقعیت و مسئله شخصیتهای داستان نمیدهد. دیالوگها هم چندان ارتباطی با یکدیگر ندارند اما به نظر میرسد که داستان درباره دو مرد و یک زن است که اسیر یک مثلث عشقی در یک ایستگاه فضایی شدهاند.
توماس میدلِدیچ، هامفری کِر و الیزابت گرِی در این فیلم کوتاه نقش آفرینی کردهاند.
ایده استفاده از هوش مصنوعی از کجا آمد؟
فیلم «Sunspring» با این توضیح آغاز میشود: «یک هوش مصنوعی درست زیر کیبورد گوشی هوشمندتان زندگی میکند که با تعداد زیادی متن و ایمیل آموزش داده شده است تا بتواند ادامه جملهای که تایپ خواهید کرد را حدس بزند. ما کنجکاو بودیم، بدانیم که اگر این برنامه را با چیز دیگری آموزش دهیم، چه اتفاقی خواهد افتاد.»
اینگونه شد که راس گودوین، یک سیستم هوش مصنوعی را با فیلمنامههای علمی-تخیلی آموزش داد تا بتواند یک فیلمنامه در این ژانر بنویسد. فیلم «Sunspring» به طور کامل براساس فیلمنامه «بنجامین» ساخته شده و گودوین تنها اسم شخصیتها را به H، H2 و C تغییر داده است.
در ادامه میتوانید بخشی از فیلمنامه این فیلم کوتاه را بخوانید.
«H یک کتاب از قفسه برمیدارد، آن را ورق میزند و سر جایش میگذارد.
H: جوونا در آینده بخاطر نرخ شدید بیکاری، مجبور به خونفروشی میشن. این اولین کاریه که من میتونم انجام بدم.
H2: تو باید پسرا رو ببینی و دهنت رو ببندی. من اونیم که قرار بود صد سالش بشه.
H: اون رو دوباره دیدمش. جوری که تو رو پیش من فرستادن… ایده خفنی بود. آدما حس خوبی از من نمیگیرن.
C: خب دیگه، من باید به «جمجه» برم. نمیدونم.
او یک صفحه نورانی را بر میدارد و با مامورهای امنیتیِ ذراتِ انتقالدهنده روی صورتش مبارزه میکند.
H: (ادامه میدهد) منظورت چیه؟
C: (با لبخند) من در جریان هیچی نیستم.
H: (چشمش را از دهنش در میآورد) خب بعدش؟
H2: هیچ جوابی وجود نداره.
C: (اخم میکند) به پولمون میرسیم.
H: (در حال خواندن) «خیلی خب، تو که دیگه اینو به من نگو»
چند قدمی عقب میرود…»
احتمالا بعد از تماشای این فیلم متوجه ضعیف بودن فیلمنامهای که «بنجامین» نوشته است، شوید. یکی از داوران مسابقه در واکنش به این کار اسکار شارپ و راس گودوین گفته بود که رتبه اول از بین ده فیلم برتر را به آنها میدهد به شرطی که قول دهند تا دیگر همچین کاری را انجام ندهند.
اسکار شارپ، کارگردان «Sunspring» عنوان کرده بود که ترجیح میدهد فیلمنامه «بنجامین» را نسخه متوسطی از همه فیلمنامههایی بداند که این هوش مصنوعی از آنها یاد گرفته بود.
با وجود منسجم نبودن فیلمنامه، راس گودوین معتقد بود که هوش مصنوعی «بنجامین» توانسته ساختار ژانر علمی-تخیلی را بفهمد. گودوین علت تکرار بعضی از دیالوگها مانند «نمیدونم» و «مطمئن نیستم» را پیروی از ساختار این ژانر دانست زیرا به اعتقاد او، دیالوگهایی از این دست، محیط را زیر سوال میبرند و نشاندهنده این هستند که شخصیتها در تلاش برای فهمیدن آن هستند.
هنرمندان زیادی تاکنون با استفاده از هوش مصنوعی اثر هنری خلق کردهاند و نکتهای که وجود دارد این است که اکثرا هوش مصنوعی را به عنوان یک ابزار به کار میگیرند و خودشان خروجیهای آن را ویرایش میکنند زیرا ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی هنوز در خلق آثار هنریِ تماموکمال خصوصا در رشته سینما، توانمند نیستند.
با توجه به این مسئله، شاید بتوان گفت که اگر اسکار شارپ دستی در فیلمنامه «بنجامین» میبرد و آن را ویرایش میکرد، میتوانست فیلم بهتری بسازد.
برای آشنایی بیشتر درباره اینکه هنرمندان چگونه از هوش مصنوعی استفاده میکنند، گزارش «هنر هوش مصنوعی (AI Art) به چه معناست؟» را بخوانید. در گزارشی دیگر هم ابزارهای هوش مصنوعی برای طراحی استوری بورد را معرفی کردیم که میتوانید اینجا بخوانید.
فاطمه زهرا معصومی