به گزارش پلاتو هنر، بهروز سروعلیشاهی کارگردان تئاتر، از 26 شهریورماه با نمایش «تفنگ‌های کارار» روی صحنه مجموعه تئاترشهر است.

موضوع این نمایش به اسپانیای اواخر دهه سی میلادی برمی‌گردد؛ زمانی که این کشور تحت دیکتاتوری ژنرال فرانکو اداره می‌شد و از سویی درگیر جنگ داخلی نیز شده بود.

خانم کارار، پس از کشته شدن همسرش توسط نیروهای ژنرال فرانکو سعی دارد دو پسرش را از پیوستن به جبهه مقاومت مردمی و مبارزه علیه رژیم فرانکو بازدارد. او برای در امان ماندن از آتش جنگ ترجیح می‌دهد، بی طرف باشد. خانم کارار، تفنگ‌هایی را که متعلق به شوهر مرحومش هست را در جایی قایم کرده و نمی‌خواهد که از تفنگ‌ها، برای کمک به جبهه مقاومت مردمی استفاده شود. اما در نهایت؛ روند اتفاقات، باعث تحولی عمیق در شخصیت کارار می‌گردد.

سروعلیشاهی کارگردان «تفنگ‌های کارار» در گفتگو با پلاتو هنر با اشاره به این نمایش گفت: عنوان اصلی نمایشنامه برتولت برشت «تفنگ‌های ننه کارار» بوده اما در اجرای ما و پس از دراماتورژی که در طی تمرینات انجام گرفت؛ نام اثر به «تفنگ های کارار» تغییر کرد. این نمایشنامه به موضوع «مقاومت» می‌پردازد و «بی طرفی» را در زمانه‌ای که باید مبارزه کرد، محکوم می‌کند.

سروعلیشاهی ادامه داد: مفاهیم کهن الگویی همچون جنگ، مقاومت، مبارزه کردن یا بی طرف ماندن که در «تفنگ‌های کارار» مطرح می‌شود من را تحت تاثیر قرار داد. علاوه بر اینکه، من همیشه به کارهای برتولت برشت علاقه زیادی داشتم و اساسا، برشت را شکسپیر قرن بیستم می‌دانم. این نمایشنامه را اولین بار به زبان فرانسه خواندم و خیلی خوشم آمد. به نظر من، اجرای این نمایشنامه در شرایط فعلی ضروری بود و کاملا توجیه اجتماعی داشت.

این کارگردان با اشاره به نحوه انتخاب بازیگران نمایش «تفنگ‌های کارار» گفت: در انتخاب بازیگران این نمایش، مانند هر کارگردان دیگری، بازیگرانی که احساس کردم به پرسوناژهای نمایشنامه شبیه هستند و از سویی، انعطاف لازم را برای همکاری با من دارند را انتخاب کردم. و خوشبختانه در مواجهه با تماشاگران؛ متوجه شدم که در انتخاب بازیگر بسیار درست عمل کردم و تماشاگران، بازیگران ما را بسیار باورپذیر می‌یابند.

سروعلیشاهی با اشاره به اجرا رفتن این نمایش در سالن «کارگاه نمایش» مجموعه تئاترشهر, عنوان کرد: روند تمرین‌های نمایش «تفنگ‌های کارار» حدود یک سال و نیم پیش شروع شد. از ابتدا هم، سالن کارگاه نمایش را در نظر داشتم و خوشبختانه با این درخواست بنده موافقت شد.

این کارگردان با اشاره به متن و ساختار اجرایی نمایش «تفنگ‌های کارار» توضیح داد: جالبه بدانید که این نمایشنامه غیر برشتی‌ترین نمایش برتولت برشت است؛ به این معنی که شیوه «فاصله‌گذاری‌» که مرسوم بسیاری از نمایش‌نامه‌های برشت است را ندارد و چهارچوبی کاملا ارسطویی دارد و وحدت‌های سه گانه کلاسیک در آن رعایت شده.

او ادامه داد: داستان نمایش در یک شب و در یک خانه اتفاق می‌افتد و با یک اتفاق واحد و اصلی پیش می‌رود. قطع و وصل شدن نور در متن اصلی، کمتر از چیزی است که در اجرای ما نشان داده می‌شود، اما برای نشان دادن گذشت زمان، بویژه در پانزده دقیقه آغازین نمایش، گریزی نداشتیم، جز اینکه با قطع و وصل شدن‌های بعضا بیش از اندازه نور، منظورمان را برسانیم و از ابتدا هم می‌دانستیم این کار چالشی خواهد شد و با سلیقه برخی از تماشاگران تضاد دارد.

بهروز سروعلیشاهی با اشاره به مخاطبان نمایش «تفنگ‌های کارار» گفت: اساسا من تئاتر کار می‌کنم، برای اینکه آدم‌های واقعی اجتماع به سالن بیایند. من تئاتر درمورد مسائل تئاتر و یا جلوه‌گری سنت‌ها و آیین‌های نمایشی نمی‌سازم؛ این جامعه پر از حرف‌های ناگفته است. ترجیح می‌دهم بجای ژانگولربازی و اتراکسیون؛ متون نمایشی قدرتمند را کار کنم. همچون آثار برشت، شکسپیر، اوژن یونسکو، آرتور میلر، چخوف و بزرگان دیگری از این تبار.

او خاطرنشان کرد: من هنر برای اجتماع را ترجیح می‌دهم. واقعا در شرایط فعلی نمی‌توانیم به هنر برای هنر فکر کنیم. آیا امروز می‌توانیم از شعر سهراب سپهری همانطور که لطیف و بکر نوشته شده لذت ببریم؟ واقعا نمی‌شود. درواقع زمانی که همه چیز تجاری شده و یک تابلوی سهراب سپهری با مبلغ 20 میلیارد تومان به فروش می‌رسد، یعنی همه چیز وارد مناسبات پول و بازار شده است. بنابراین، اگر فرصتی به دستمان می‌رسد، بهتر است درمورد چیزی که احساسش می‌کنیم و دغدغه‌اش را داریم، حرف بزنیم و آن چیز حرف‌های پیدا و پنهان اجتماع ماست که همه ما بر آن واقف هستیم.

کارگردان نمایش «تفنگ‌های کارار »، با اشاره به موضوع اقتصاد در هنر گفت: با نگاهی واقع بینانه؛ اساسا نمایش «تفنگ‎‌های کارار»، در جریان اصلی تئاتر این روزهای ما قرار ندارد. جریان اصلی تئاتر ما دچار لخته‌هایی مافیاگونه است. مافیایی که می‌خواهد بگوید نمایش‌هایی را که من یا ما حمایت کنیم؛ دیده می‌شوند و حتی فروش میلیاردی می‌کنند و نمایش‌هایی را که حمایت نکنیم، محکوم به فنا و بایکوت شدن هستند!

او افزود: این جریان صفحات خبری اینستاگرامی موثر دارد؛ کافه و رستوران و مرکز فرهنگی دارد و همه سلبریتی‌های تئاتر و سینما را هر لحظه که اراده کند، در اختیار دارد. اما نمایشی مانند «تفنگ‌های کارار» در حاشیه این جریان مافیایی، در حال حرکت هست و دوست داریم مردم در میان فروش‌های میلیاردی، کار ما را هم ببینند و خوشبختانه تا امروز هم نمایش ما خوب دیده شده است. می توانم بگویم، حتی خارج از تصور ما، نمایش مورد استقبال واقع شده است؛ طوری که تا چند روز آینده بلیط‌ها، پیش فروش می‌شوند و این درحالیست که، تقریبا هیچ منتقد و هنرمند شاخصی را در بین تماشاگران‌مان نمی‌بینیم که جای تأسف دارد و البته اهمیتی هم برای من ندارد. به هرحال؛ من، «هنر برای اجتماع» و «مسایل فراگیر اجتماعی» را به «هنر برای هنر» و «سانتیمانتالیسم‌های روشن‌فکرانه خالی از معنا» و همچنین «آثار فرم گرایانه تهی شده از کلام واقعی» ترجیح می‌دهم.

این کارگردان با اشاره به آماری که از فروش نمایش‌ها منتشر می‌شود، عنوان کرد: دوست ندارم برای این نمایش از لغت «فروش» استفاده کنم؛ زیرا زحمتی که برای تولید یک اثر تئاتری کشیده می‌شود؛ اساسا و در غالب موارد، قابل قیاس با میزان فروش آن نیست.

سروعلیشاهی در پایان درباره کیفیت همکاری مجموعه تئاتر شهر گفت: تئاتر شهر، بسیار سخاوتمندانه و همراه، با نمایش‌هایی که در این مجموعه اجرا می‌شود رفتار می‌کند. حداقل در مورد نمایش ما که حتما اینگونه بوده و من کمال تشکر را از تمامی پرسنل تئاتر شهر دارم.

نرگس ذکایی