به گزارش پلاتو هنر، سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حالی برگزار می‌شود که حدود 50 عنوان کتاب با موضوع موسیقی و زندگینامه اهالی هنر موسیقی توسط ناشران مختلفی همچون «نگاه»، «آبان»، «نو»، «ثالث»، «چشمه» و… در این نمایشگاه عرضه شده‌است.
محتوای ارزشمند موسیقی در نمایشگاه اندک است
کتاب‌های موسیقی در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، از نظر محتوا و قیمت به دو دسته تقسیم می‌شوند. اکثر کتاب‌هایی که با قیمت پایین قابل خریداری هستند، ارزش محتوایی چندانی ندارند و کتاب‌هایی که از نظر محتوا قوی و خواندنی‌تر هستند با قیمت‌های بالا حتی بیشتر از یک میلیون تومان به فروش می‌رسند.
افزایش 20 تا 40 درصدی کتاب نسبت به سال گذشته، تاثیر بسیاری در استقبال علاقه‌مندان و میزان خرید آن‌ها گذاشته است که البته تخفیف 20 درصدی که برای کتاب‌ها در نظر گرفته شده‌است، کمی این افزایش قیمت را جبران می‌کند.
این دوره از نمایشگاه کتاب با وجود اینکه برای کارشناسان و دانشجویان موسیقی می‌تواند مفید واقع شود اما برای هنردوستان و علاقه‌مندان به موسیقی که برای آموزش به کتابی با جزییات بیشتر و با زبانی سلیس‌تر نیاز دارند، کتاب به سختی پیدا می‌شود.
جای خالی کتاب‌های موسیقی با دسته‌بندی جزئی و با محتوای تئوری موسیقی، سازشناسی، موسیقی منطقه‌ای، موسیقی مربوط به جهان، تاریخچه موسیقی، موسیقی کودک، ساختار موسیقی و مبانی نظری در این دوره از نمایشگاه به چشم می‌خورد.
عدم حضور ناشرانی همچون «نی»، «مرکز»، «بان» که همگی در بخش موسیقی دارای آرشیو کامل‌تری هستند، از نکات تامل برانگیز این دوره از نمایشگاه محسوب می‌شود.
در ادامه به جزییات تعدادی از کتاب‌های مطرح بخش موسیقی که در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه شده‌اند، می‌پردازیم:
انتشارات «نگاه»
«چگونه از موسیقی لذت ببریم» نوشته زیگموند اسپات، ترجمه و نگارش پرویز منصوری با قیمت 155 هزار تومان، تنها کتاب موسیقی است که در انتشارات «نگاه» موجود است.
هدف از نگارش این کتاب، تشویق مخاطب برای گوش‌دادن به موسیقی است.
«چگونه از موسیقی لذت ببریم» شامل مجموعه‌ای از روش‌ها، برای کسانی است که می‌خواهند بدون استفاده از مطالب فنی، با موسیقی آشنا شوند.
در فصل‌های نخستین کتاب، توضیحاتی درباره آشنایی با موسیقی ارائه شده‌است. به گونه‌ای که مخاطب بتواند عوامل اساسی موسیقی، یعنی الگوهای ریتم، ملودی، هارمونی و رنگ‌آمیزی را آموزش ببیند. موسیقی برنامه‌ای، سرودهای عامیانه و قطعات آوازی، اپرا و اوراتوریو، موسیقی ارکستر و موسیقی مجلسی عناوین فصل‌های بعدی این کتاب هستند. فصل پایانی کتاب مربوط به واژه‌نامه و توضیح تعدادی از سازها می‌شود.
انتشارات «آبان»
کتاب «موسیقی کِرال ایران»، نوشته حمید عسکری رابری (عضو هیئت علمی دانشکده موسیقی دانشگاه هنر) با قیمت 160 هزار تومان و کتاب «تکنیک آواز» نوشته لارا برانینگ و ترجمه سعید مجیدی با قیمت 230 هزار تومان، کتاب‌های موسیقی انتشارات «آبان» هستند.
کتاب «موسیقی کرال ایران»، پژوهش حاضر تاریخچه موسیقی کرال ایران را ترسیم کرده‌است و مسائل، چالش‌ها، موانع، ضرورت‌ها و راه‌های گسترش آن را بررسی کرده‌است. محدودیت منابع مکتوب باعث بهره‌گیری از روش میدانی شده‌است و برای انجام تحلیل‌های دقیق‌تر، مصاحبه‌هایی با بیست‌و‌دو نفر از آهنگسازان، رهبران کُر و پژوهشگران ایرانی پیرامون موسیقی کرال انجام شده‌است.
این کتاب برای رهبران و خوانندگان گروه‌‌های کُر، به‌ویژه در جهت گزینش و تفسیر قطعات کرال مفید است، برای آهنگسازان به‌عنوان منبع درس آواز گروهی هنرستان موسیقی و مراکز دانشگاهی قابل استفاده است.
کتاب «تکنیک آواز» در راستای آموزش و پروش صدا (صداسازی) دومین ترجمه‌ای است که به هنرجویان صدا و آواز تقدیم می‌شود. اولین ترجمه آن، کتابی عمومی و پایه محسوب می‌شود.
این کتاب با روش تمرین و آموزش خوانندگی، جز منابع معتبر چند دهه اخیر خوانندگی و آواز است. کتاب «تکنیک آواز» برای اهالی صدا و خوانندگی و همچنین بیان بازیگران مبتدی تا حرفه‌ای کارآمد است.
انتشارات «نو»
کتاب «چهره‌های موسیقی ایران معاصر» نوشته هوشنگ اتحاد در 5 جلد در نشر نو موجود است. جلد اول با قیمت 540 هزار تومان، جلد دوم با قیمت 720 هزار تومان، جلد سوم با قیمت 580 هزار تومان، جلد چهارم با قیمت 540 و جلد پنجم با قیمت 540 هزار تومان به فروش می‌رسد.
موسیقی اگرچه انتزاعی‌ترین هنر تلقی می‌شود اما مهم‌ترین نماد فرهنگی هر کشور نیز به‌شمار می‌آید که باعث پیوند بین آحاد یک ملت و زبان گویای غم، شادی و حالات روحی مردمان یک سرزمین است. با وجود این، در زمانه ما اوضاع به‌گونه‌ای است که حتی بسیاری از افراد روشنفکر و اهل مطالعه به‌کلی با موسیقی ملی خود بیگانه‌اند، دیگران که جای خود دارند. برای بسیاری همین‌که صدای ضبط بلند باشد کافی است؛ این که چه پخش می‌شود، اهمیت چندانی ندارد.
روایت شکاف نسلی در ایران و آن‌چه امروزه خلأ بین نسل قدیم با نسل جدید عنوان می‌شود، روایت غم‌انگیزی است. نه اینکه اختلاف نسلی مبارک نیست، که اتفاقا همین اختلاف نسل امروز با نسل دیروز است که بسیاری از بنیان‌های فکری را دگرگون کرده‌است و جامعه را به سمت مدرن شدن و توسعه‌یافتگی سوق می‌دهد، بلکه سخن از اختلافاتی است که از عدم شناخت و بی‌حوصلگی می‌آید. قله‌های ادبیات، هنر، موسیقی، نقاشی، تئاتر، رمان، تاریخ و… را نمی‌شناسیم و نمی‌دانیم چه بر فرهنگ و هنر این سرزمین گذشته است و در نتیجه نمی‌دانیم اکنون در کجای کار ایستاده‌ایم.
«چهره‌های موسیقی ایران معاصر» در تلاش است تا نسل امروز همان‌قدر که خوانندگان و موسیقیدانان تازه‌کار را می‌شناسد، بزرگان موسیقی کشورش را نیز بشناسد و با گوش سپردن به نوای سال‌های دور موسیقی این چهره‌ها با تاریخ موسیقی کشورش آشنا شود و بداند بر موسیقی او چه گذشته است؛ قله‌های موسیقی او چه افرادی بوده‌اند و آنان چگونه و چرا به این موقعیت دست یافته‌اند. موسیقی‌ای که با وجود تمام موانع و پستی و بلندی‌هایی که در راه داشته‌است، همواره زبانزد خاص و عام بوده است.
انتشارات «ثالث»
کتاب «خفته در تنگنا»، زندگینامه خواننده موسیقی ملی ایران، فریدون فروغی نوشته یوسف یزدانی با قیمت 200 هزار تومان و کتاب داستانی «شهر موسیقیدان‌های سپید» نوشته بختیار علی و ترجمه مریوان حلبچه‌ای با قیمت 720 هزار تومان در انتشارات «ثالث» موجود است.
در خلاصه داستان کتاب «شهر موسیقیدان‌های سپید» آمده‌است: «موسیقیدان‌ها باید در زمان جنگ هم موسیقیدان بمانند. کسی که به دنبال آهنگی جاودانه می‌گردد، نباید خسته شود. جنگ، مرگ و درد همیشه بوده‌است و خواهد بود. موسیقیدان درون روح ما هم باید همیشه باشد. این موسیقیدان درون ما موجودی مستقل از هستی نیست…»
انتشارات «چشمه»
کتاب‌های «موسیقی مدرن» نوشته موریس لورو ترجمه مصطفی کمال پورتراب، «درک و دریافت موسیقی» نوشته راجرکیمی ین ترجمه حسین یاسینی، «تئوری موسیقی» (مبانی موسیقی نظری) نوشته مصطفی کمال پورتراب کتاب‌های موسیقی نشر چشمه هستند.
کتاب «تئوری موسیقی» که شامل مبانی موسیقی نظری نوشته مصطفی کمال پورتراب است، کتابی پرطرفدار که تا کنون بیش از شصت بار مورد تجدید چاپ قرار گرفته‌است. این اثر که یکی از جامع‌ترین و کامل‌ترین کتاب های نوشته شده پیرامون تئوری موسیقی به حساب می‌آید، اساسی‌ترین مبانی موسیقی نظری را در اختیار موزیسین‌ها و علاقه‌مندان به موسیقی قرار می‌دهد.
مصطفی کمال پورتراب کتاب «تئوری موسیقی» را در هفت فصل طبقه‌بندی کرده‌است که هر فصل مهم‌ترین مواردی را که هنرجو باید به صورت علمی و نظری بداند، به او آموزش می‌دهد. در فصل نخست مبانی موسیقی نظری در کنار تعریف موسیقی و نت‌های آن، حامل و کلید، خطوط اضافه، گستره‌ی صدای انسان، ریتم و تعریف کلی آن، سکوت و انواع صدا و خط ها و نقطه‌ها معرفی شده‌اند.
فصل دوم متریک میزان‌های ساده و ترکیبی را تشریح می‌کند و ضرب، ضد ضرب، سنکوپ و تکیه و ارکان عروضی را توضیح داده‌است. در فصل سوم فواصل موسیقیایی و علامت‌های تغییردهنده، نیم پرده‌های دیاتونیک و کروماتیک و نت‌های مترادف بررسی شده‌اند. فصل چهارم گام و تنالیته را به تفصیل شرح می‌دهد. فصل پنجم به حالت‌ها، حرکت‌ها، تنداها و اصطلاحات پیرامون آن‌ها اختصاص داشته‌است. فصل ششم اختصارات، نشانه‌ها و علامت‌ها را بررسی می‌کند.
آخرین فصل از کتاب «تئوری موسیقی» استاد مصطفی کمال پورتراب به آکوردشناسی می‌پردازد و در پایان هر فصل، تمرینات شفاهی، تکالیف عملی و آزمون درک مطلب برای استفاده‌ی بهتر هنرجویان از مطالب کتاب، طراحی شده است.
سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ساعت ۱۰ الی ۲۰ به میزبانی مصلی امام خمینی (ره) برگزار می‌شود.
سمیرا اسدیان
بیشتر بخوانید:
