اگر ارکستر تشخیص دهد که رهبر ارکستر توانایی لازم را برای رهبری ندارد، ارکستر بدون توجه به رهبر مسیر خود را در تمرین و اجرا ادامه می دهد.

به گزارش پلاتو هنر، آرمین قضاتی نوازنده ویولن ارکستر ملی ایران، متولد سال 1370 در تهران است. او از سن 10 سالگی پیش از ورود به هنرستان موسیقی به یادگیری ویولن پرداخته است. او در سال 1387 موفق به اخذ مدرک دیپلم از هنرستان عالی موسیقی زیر نظر استادانی نظیر ابراهیم لطفی، علی جعفری پویان، محمدرضا کریمی و حامد کرمانی شد. سپس مدرک کارشناسی نوازندگی ساز جهانی گرایش ساز ویولن را از کنسرواتوار ملی کشور ارمنستان (کومیتاس) در سال 1392 زیرنظر پروفسور زویا پتروسیان و روبن سیمباتیان اخذ کرد.

آرمین قضاتی در گفتگو با پلاتو هنر درباره فعالیت هنری خود گفت: مهم ترین بخش آموزش من مربوط به 5 سالی می‌شود که از سال 1387 تا 1392 در ارمنستان مشغول تحصیل بودم. با وجود اینکه در این مدت در ایران هیچ فعالیت هنری نداشتم اما فعالیت موسیقی‌ام در دانشگاه در قالب اجراهای دوئت و تریو کوارتت و ارکستر ادامه داشت.

این نوازنده از سال 1395 تا به امروز با ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی شروع به فعالیت کرده است. همچنین او با خوانندگان موسیقی سنتی و پاپ ایرانی، گروه های موسیقی و ارکسترهای بسیاری تا به امروز فعالیت داشته است. این هنرمند در حال حاضر با کوارتت زهی رسپینا فعالیت دارم.

او درباره تجربه همکاری اش با همایون شجریان در سال 1401 توضیح داد: ارکستر سیاوش به رهبری آرش گوران تیرماه سال گذشته برگزار شد. این کنسرت از همه لحاظ جزو ایده آل ترین اجراهایی بود که تا به امروز داشته‌ام.

30 شب اجرا با علیرضا قربانی حال و هوای عجیبی داشت

این هنرمند همچنین در ادامه درباره احساسش نسبت به کنسرت علیرضا قربانی که به تازگی در کاخ سعد آباد برگزار شد، بیان کرد: 30 شب اجرا با گروه علیرضا قربانی حس و حال عجیبی داشت. با وجود اینکه تک تک بچه ها را سال هاست که می‌شناسم ولی در این مدت مانند یک خانواده بودیم. انگار دوست نداشتم این اجرا تمام شود. درست مانند کنسرت همایون شجریان با خیال راحت روی صحنه می‌رفتم و از اجرا لذت می‌بردم.

ویولن ساز پیچیده‌ای است

این نوازنده درباره ساز ویولن خطاب به علاقه مندان به موسیقی مطرح کرد: در دنیا هیچ سازی نیست که نواختنش آسان باشد. هر سازی دشواری های مخصوص خود را دارد. ویولن هم ساز پیچیده ای است، انگار از یک دنیای دیگری آمده است.

اجرای ارکستر یک تفکر جمعی است

او در ادامه توضیح داد: وقتی به عنوان نوازنده سازی را شروع می‌کنید، تمایل دارید این هنر را به عنوان نوازنده ارکستر و یا نوازنده سولیست ارائه دهید. مهم‌ترین بخش این مسئله به توانایی فردی بستگی دارد. هنرجویان در ابتدا باید توانایی فردی خود را تقویت کنند سپس به فکر ارائه دادن هنر خود در قالب کنسرت و ارکستر باشند. هنرجویان بسیاری هستند که سال ها تمرین های شخصی دارند و به محض وارد شدن به ارکستر تمرین‌های شخصی خود را رها کرده و نوازندگی شخصی خود را دنبال نمی‌کنند که این مسئله اشتباه است. نوازنده نباید آموزش شخصی خود را کنار بگذارد. نوازندگی در ارکستر با اجرای فردی به صورت سولو کاملا متفاوت است. نوازندگان بسیار توانایی به عنوان سولیست هستند که ممکن است در ارکستر نسبت به اجرای سولیست ضعیف عمل کنند. اجرای ارکستر به یک تفکر جمعی بر می گردد درنتیجه یک نوازنده از همه لحاظ باید با گروه هماهنگ باشد.

شرایط برگزاری کنسرت، نوازنده را به سمت تدریس سوق می‌دهد

آرمین قضاتی اظهار کرد: اوایل فعالیت هنری ام به تدریس علاقه چندانی نداشتم. بیشتر دوست داشتم روی صحنه اجرا کنم ولی با توجه به شرایط برگزاری کنسرت و ارکستر در ایران و تعطیلی های متعدد در مناسبت های مختلف، یک نوازنده طبیعتا به سمت تدریس سوق پیدا می‌کند. من هم در حال حاضر بیشتر به صورت خصوصی و در آموزشگاه های «گل های هنر»، «نوای شهر» و «آوا» تدریس می کنم.

او در ادامه گفت: در آینده در نظر دارم در شاخه های دیگری از موسیقی هم فعالیت داشته باشم.

حضور مخاطب روی اجرایم تاثیر مثبت می‌گذارد

این نوازنده در ادامه بیان کرد: نوازندگی در کنسرت را نسبت به فعالیتم در برنامه های ضبط استودیویی ترجیح می‌دهم چون عقیده دارم موسیقی باید برای یک مخاطب ارائه شود. وقتی مخاطبی نداشته باشم یک خلاء احساس می‌کنم. حس و انرژی که از مخاطب روی صحنه می‌گیرم تاثیری بسیار مثبتی روی اجرایم می‌گذارد.

یک شرایط ایده‌آل برای یک نوازنده ارکستر

قضاتی درمورد حضورش در ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی ایران مطرح کرد: فعالیت من با ارکستر سمفونیک تهران به رهبری شهرزاد روحانی به سال ها قبل بر می‌گردد. به دلیل خدمت سربازی چند اجرا به عنوان نوازنده مهمان حضور داشتم تا سال 1395 که به عنوان نوازنده رسمی ویولن وارد ارکستر ملی شدم.

او افزود: در واقع شرایط ایده آل اینگونه است که وقتی به عنوان نوازنده با ارکستر ملی یا سمفونیک همکاری می‌کنید، باید از نظر مالی در حدی تامین شوید که مجبور نباشید با ارکسترهای دیگری همکاری کنید یا حتی به فکر تدریس باشید. تنها هدف نوازنده باید این باشد که روی سطح نوازندگی و تمرین‌های شخصی خود تمرکز کند و به فکر ارتقای ارکستر باشد. ولی در واقعیت، حقوق دریافتی ما آنقدری چشمگیر نیست و نوازنده به ناچار برای گذراندن امور زندگی برخلاف میلش در کنسرت ها و ارکسترهایی حضور پیدا می‌کند که دوست ندارد.

این یک فاجعه هنری است

این هنرمند اظهار کرد: در هیج جای دنیا ندیده‌ام که 40 نفر نوازنده را در یک زمان از ارکستر حذف کنند. آن هم نوازنده هایی که بیشتر از 10 سال است که سابقه نوازندگی در ارکستر را دارند. این یک فاجعه هنری است. تا جایی که اطلاع دارم تمامی نوازندگان 5 سال گذشته در آزمونی که برای ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک برگزار شد، شرکت کردند. نوازندگانی که از ارکستر حذف شده‌اند همان نفراتی هستند که پیش‌تر در آن آزمون قبول شده‌اند. در اینجا یک سوال برای من پیش می‌آید، اگر نوازنده بدی بودند چرا در این سال ها در ارکستر حضور داشته‌اند و اگر نوازنده خوبی هستند چرا آزمون مجدد از آنها گرفته می‌شود.

او افزود: ما در خارج از ارکسترها هم نوازندگان خوبی داریم. در هر نسل سطح نوازندگی بهتر می شود و این مسئله خوشحال کننده است. من به عنوان یک مدرس موسیقی در این سال ها سعی داشته‌ام هر آنچه می‌دانم به هنرجویان خود منتقل کنم ولی مهم تر از نوازندگی، بحث تجربه است. ممکن است یک نوازنده به خوبی ساز بنوازد ولی سال ها طول می‌کشد تجربه کافی برای ورود به ارکستر سمفونیک تهران و یا به طور کلی هر ارکستری در سطح جهان را به دست آورد. وقتی تجربه کافی نداشته باشید کیفیت نوازندگی ارکستر کاهش پیدا می‌کند. نوازندگان در ابتدا پیش از ورود به ارکسترهای مهم باید از ارکستر های کوچک تر شروع کنند درست مثل تک تک ما که این مسیر را طی کرده‌ایم.

برخی از رهبران ارکستر در نشان‌دادن دستانشان پر از اشتباه هستند

این نوازنده بیان کرد: در این سال ها بارها پیش آمده، به مسئولان ارکستر گفته‌ایم که به طور مثال با فلان رهبر نمی توانیم روی صحنه اجرا کنیم و یا اجرای فلان قطعه در سطح ارکستر نیست. ولی متاسفانه به حرف ما اهمیت نمی دادند. مشکل اصلی ما در ارکستر فقدان رهبر خوب است. کیفیت اجرای ارکستر به رهبر ارکستر بستگی دارد. چون نوازنده ها در اجراهای ارکستر سمفونیک و ملی اکثرا ثابت هستند. منطقی نیست که نوازنده ها با یک رهبر اجرای خوبی داشته باشند و با رهبر دیگر کیفیت ضعیفی از اجرا را ارائه دهند. به یاد می آورم در هر جلسه تمرین بالغ بر ۱۰۰ بار جملاتی شنیدیم نظیر «قشنگ بنوازید» یا «مواظب باشید»! و ما با خودمان‌ فکر می‌کردیم‌ که چگونه باید «قشنگ بنوازیم»! یا «مواظب» چه چیزی باید باشیم! آیا رهبر ارکستر نباید با استفاده از دانش و اشراف کامل خود به تکنیک‌های اجرایی هر ساز به نوازنده آگاهی لازم را بدهد و انتظارات خود را از ارکستر برآورده کند؟ تا صرفا گفتن چنین جملاتی!

او ادامه داد: برخی از رهبران ارکستر حتی توانایی این را ندارند چند میزان تمپو قطعه را در دستانشان ثابت نگه دارند چه برسد به موزیکایته و سونوریته و‌تکنیک‌های اجرایی هر ساز. برخی از آنها حتی روش تمرین دادن به ارکستر را نمی‌دانند و در نشان‌دادن دستانشان پر از اشتباه هستند. با این وجود پیش آمده که این مسئله را به نوازنده ربط می دهند و کیفیت پایین اجرا را به گردن نوازندگان می اندازند. در صورتی که این مسئله به عدم توانایی رهبر برمی‌گردد. وگرنه تا به امروز ما کنسرت های درخور بسیاری را با کیفیت بالا روی صحنه اجرا کرده‌ایم.

متاسفانه از رهبرهای خوب استفاده نمی‌کنند

این هنرمند تصریح کرد: متاسفانه افرادی هستند که حرفه اصلی آنها رهبری ارکستر نیست ولی در جایگاه رهبر ارکستر قرار می گیرند. وگرنه ما رهبر خوب هم در ایران داریم ولی متاسفانه از رهبرهای خوب استفاده نمی کنند.

آرمین قضاتی در پایان گفت: دغدغه تک تک ما به عنوان نوازنده این است که برای موسیقی کلاسیک کشورمان اهمیت قائل شویم. ولی در مرحله اول در اجرای ارکستر، یک نوازنده باید خیالش از رهبر ارکستر راحت باشد. نوازندگان ارکستر با دیدن اولین تاکت رهبران متوجه می‌شوند که رهبر ارکستر توانایی لازم برای هدایت ارکستر را دارد یا خیر. اگر ارکستر تشخیص دهد که رهبر ارکستر توانایی لازم را برای رهبری ندارد، ارکستر بدون توجه به رهبر مسیر خود را در تمرین و اجرا ادامه می دهد.

سمیرا اسدیان