به گزارش پلاتو هنر، علی قلم‌سیاه شهریور ١٣٢٣ در یزد متولد شد. او عکاسی را در دوران دبیرستان و از سال‌های ١٣٣۶ آغاز کرده و از سال ١٣۴٠ در حوزه عکاسی از طبیعت و ورزش فعالیت داشته است.
علی قلم‌سیاه به عنوان عکاس ارشد در بازی‌های جهانی و همچنین بازی‌های المپیک و پاراالمپیک ۱۹۸۸، ۲۰۰۰، ۲۰۰۴، ۲۰۰۸ حضور داشته است. اما این تمام ماجرا نیست و عکس‌های این عکاس ایرانی در موزه المپیک هم به نمایش درآمدند.
گفتگویی با این ورزشکار داشتیم که هنرمند شد و لحظات خاصی از ورزش را هنرمندانه برای ما ثبت و ماندگار کرد.
علی قلم‌سیاه در ابتدای گفتگو با پلاتو هنر با اشاره به لزوم کسب مهارت‌های ورزشی برای عکاسی در حوزه ورزش بیان کرد: عکاسی ورزشی یک تخصص حرفه‌ای است. بدین معنا که عکاس علاوه‌بر تهیه امکانات و تجهیزات و کسب دانش عکاسی، باید با رشته‌های ورزشی نیز آشنا شود و این موضوع یک اعتبار دیگری به آثار او می‌بخشد. شما برای عکاسی ورزشی باید حداقل چند رشته ورزش را به طور تخصصی بشناسید یا در آن ورزش فعالیت کرده باشید.
او که سال‌ها به طور حرفه‌ای ورزش کرده است، در ادامه به سوابق ورزشی خود اشاره کرد و گفت: من از زمان کودکی و 11 – 12 سالگی می‌دویدم و شنا می‌کردم. کلاس دوم دبیرستان اولین حکم قهرمانی‌ام را در رشته دو و میدانی دریافت کردم. همچنین کاپیتان تیم بسکتبال مدرسه بودم. دوسال در تیم ملی بستکبال جوانان بازی کردم. در دبیرستان قهرمان قایقرانی کشور شدم و کاپیتان تیم ملی ایران بودم. رییس فدراسیون قایقرانی ایران شدم.همچنین دبیرکل قایقرانی آسیا و نایب رییس فدراسیون جهانی بودم و حکمی به عنوان دبیرکل افتخاری دائمی برای من صادر کردند.
این عکاس پیشکسوت تصریح کرد: من این سیر ورزشی را طی کردم و به عکاسی رسیدم و توانستم در تمام مسابقات ورزشی، آسیایی، المپیک و… حضور داشته باشم و نامم اکنون در سایت theworldgames به ثبت رسیده و آثارم در موزه المپیک به نمایش درآمدند. تاکنون هم هیچوقت درباره این اتفاقات با کسی صحبت نکرده بودم و شما که سوال پرسیدید، خاطرات برایم مرور شد.
او در پاسخ به این پرسش که کسب مهارت در یک رشته ورزشی چطور می‌تواند در عکاسی ورزشی به ما کمک کند، گفت: اگر ما با یک رشته ورزشی به طور مثال به رشته دو و میدانی آشنایی نداشته باشیم، نمی‌توانیم به زوایای مختلف ورزشکار مانند زمان شروع و پایان، پرش‌های ارتفاع، طول، پرتاب وزنه اشراف داشته باشیم. اگر آن ورزش را بشناسیم، می‌توانیم حرکات ورزشکار را پیشبینی و درنتیجه لنز، دیافراگم، فاصله کانونی و… را با صحنه هماهنگ کنیم.
این عکاس پیشکسوت افزود: امروزه هنگام تماشای مسابقات فوتبال اگر دقت کنید تعداد زیادی دوربین پشت دروازه روی زمین کاشته‌اند و با فشار یک دکمه چندین صحنه را ثبت می‌کنند. این موضوع اتفاق بدی نیست و قصد توهین به عکاسانی که دیجیتال کار می‌کنند، ندارم اما تکنولوژی و استفاده از آن یک بخش است و بخش دیگر نگاه خود عکاس به سوژه است.
قلم‌سیاه درباره انتظار برای ثبت یک لحظه گفت: در آن زمان من با دوربین آنالوگ عکاسی می‌کردم و نمی‌توانستم پشت‌سر هم چند فریم عکس بگیرم و حرکت را ثبت کنم. باید تک به تک عکس می گرفتم و حتما باید جایی می‌ایستادم که زاویه مناسب را داشته باشم. انقدر منتظر می ماندم تا لحظه قطعی ثبت شود.
او درباره دلیل ماندگاری برخی عکس‌های ورزشی در طول تاریخ توضیح داد: برخی عکس‌های ماندگار وجه خبررسانی و اطلاع‌رسانی دارند و برخی دیگر از عکس‌ها وجه زیبایی‌شناسی بصری دارند و مخاطب را با زاویه‌ای متفاوت از ورزش مواجه می‌کنند. اینکه عکاس در کجا قرار گرفته باشد و چه تمهیداتی بیاندیشد در ماندگاری آن عکس موثر است. گاهی شما نمی‌خواهید به عنوان خبرنگار صحنه را روایت کنید، بلکه می‌خواهید بگویید ورزش زیباست. در اینجا عکاس به سمت فاین آرت حرکت می‌کند و مثلا عکاسی اسلوموشن انجام می‌دهد تا تصاویر زیبایی از نطر بصری خلق کند.
قلم‌سیاه در پایان بیان کرد: نکته پایانی اینکه شما باید برای عکاسی ورزشی روی رشته‌ای که می‌خواهید عکاسی کنید اشراف داشته باشید تا حرکات ورزشکار را بشناسید و لحظه مطلوب را ثبت کنید. در ضمن همه این موارد نیازمند درک بصری و کسب آگاهی و مهارت نیز هستند.
