به گزارش پلاتو هنر، ریحانه هدایتی از عالم نقاشی پا به دنیای طراحیِ مُد و لباس گذاشته است. او که قبلاً نقاشی می‌کرده، هم اینک در زمینه طراحی مُد و لباس فعالیت می‌کند و از هنرمندان طراحی مُد و لباس معاصر محسوب می‌شود. فعالیت او در زمینه طراحی مُد و لباس البته مانع از آن نشده است که نقاشی را کنار بگذارد و با نگاه به طرح‌های این هنرمند جوان، می‌توان حضور پر رنگ نقش و رنگ و نقاشی و نگارگری را به عینه مشاهده کرد.

او چند گواهی‌نامه بابت شرکت در نمایشگاه‌های هنری نیز دارد و آثارش در فضاهای مختلف نمایشگاهی تهران از جمله برج میلاد، برج آزادی، نگارخانه اریک و … به نمایش در آمده است. هدایتی دو سال پیش به عنوان اولین ایرانی در هفته مُد دوبی شرکت کرد و توانست عنوان خلاق‌ترین طراح سال 2022 را به خود اختصاص دهد و تندیس «گلدن لیدی» را که اعتبار جهانی دارد، دریافت کند.

این طراح مد و لباس در حال حاضر با یک هفته مُد همکاری می‌کند و تاکنون دو فشن‌شو نیز برگزار کرده است. با او در باره زمینه‌های خلاقانه طراحی مد و لباس و وضعیت کنونی این رشته به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

استایل هنری در حوزه طراحی لباس و پوشاک از دید شما چه مفهومی دارد؟

استایل هنری یا Artistic style در طراحی لباس و پوشاک، در واقع همان نحوه بیان طراح است که  معمولاً به دست طراحان و هنرمندان لباس و پوشاک تعیین و طراحی می‌شود. البته کاربرد استایل مبحثی کاملاً سلیقه‌ای و وابسته به ترجیحات شخصی است.

نقش ایده‌های خلاقانه را برای استایل هنری چگونه می‌بینید؟

در دنیای مُد و لباس، استایل هنری یک نماد است؛ نمادی از خلاقیت و نوآوری که به طور صریح از مرزهای مُدگرایی عبور می‌کند. این استایل دارای یک جوهره صریح بیانی‌ است که شما را به عمق هنر و خلاقیت می‌بَرَد و شاکله آن مبتنی بر رؤیا پردازی و خلاقیت است. ایده‌های خلاقانه در استایل هنری، این امکان را به طراح می‌دهد تا از مرزهای سنتّی و تکراری مُد بیرون رفته، و با بهره گیری از عناصر بصریِ متفاوت، به جستجویی هنرمندانه و خلاقانه بپردازد. این جاست که طراح، با ترکیب‌ها و فرم‌های خاص و طرح‌های نوآورانه می‌تواند به بیانی شخصی و منحصر به فرد از هنر برسد.

شما در طراحی مد (fashion design) چه رویکرد و نگاهی دارید؟

سبک و دیدگاهی که من دارم سبک سوررئال است. من نقاشی روی پارچه انجام می‌دهم و اگر لازم باشد نقاشی روی بوم نیز انجام می‌دهم و آنها را به عنوان کلاژ روی لباس یا هر چیز دیگر حتی گل مصنوعیف متصل می‌کنم. در واقع هر چه که موجود باشد و به طرحم بخورد را به کار می‌برم و محدودیتی از این بابت برای خود قائل نیستم.

زیباشناسی طراحی لباس از دید شما چه مشخصه‌هایی دارد؟

عموماً در تعاریف گفته می‌شود که طراحی مُد، هنرِ استفاده از طراحی، زیبایی شناسی و زیبایی‌های طبیعی برای ساخت لباس و لوازم جانبی آن است. این تعریف، درست است و من تا حدودی قائل به این تعریف هستم ولی نه همیشه! زیرا ترجیح می‌دهم هر چه را که خاص باشد امتحان کنم؛ حتی اگر محصول نهایی را خودم بپوشم و آن طرح را روی لباس خودم اجرا کنم؛ حتی اگر کسی از دید خود توجهی به آن طرح نداشته باشد.

بسیاری از طراحان مُد از راهکارهایی بهره می‌جویند که معمولاً به هنر معاصر مرتبط می‌شود تا به جهانِ مُد؛ چراکه لباس‌های تولیدی آنان بیشتر برای نمایش در گالری‌های هنری و موزه‌ها مناسب است تا برای پوشیده شدن یا عرضه در فروشگاه. شما جزو کدام دسته از این طراحان هستید؟

می دانید که طراحی مد و لباس هنگامی که به هنر معاصر ربط پیدا می‌کند، از آن اغلب تحت عنوان «مُد مفهومی» یاد می‌شود. هنر مفهومی پیشینه‌ای حدوداً شصت ساله دارد و در واقع از دهه 60 میلادی به بعد بود که هنر مفهومی، به عنوان یک شیوه و زبان هنری مطرح شد. توجه کنید که به عنوان یک شیوه و زبان هنری و نه پایین‌تر از هنرهای اُبژکتیو مانند نقاشی! در هنر مفهومی، ایده یا مفهوم، مهم‌ترین جنبه اثر هنری را تشکیل می‌دهد. وقتی که یک هنرمند از فرم مفهومی هنر استفاده می‌کند؛ معنی آن این است که همه برنامه‌ریزی‌ها و تصمیمات، از قبل انجام شده‌ و در نتیجه، اجرای این ایده، امری ظاهری و سرسری است. یعنی ایده تبدیل می‌شود به ماشینی که هنر را می‌سازد. از آن جا که پایه و اساس هنر مفهومی بر ایده و خلاقیت استوار است؛ خواه ناخواه در مُد مفهومی نیز همچون هنر مفهومی، هنر به مفهوم تبدیل می‌گردد. با تمام اینها من خود، این داعیه را دارم که به‌عنوان هنرمند شناخته شوم حالا این که به عنوان طراح مد و لباس کار خود را در گالری‌ و موزه نمایش دهم یا در فروشگاه‌ عرضه کنم، بستگی به نیاز بازار و شرایط حاکم بر صنعت مد و لباس دارد.

به عنوان یک طراح حرفه‌ای مد و لباس، چگونه فعالیت می‌کنید؟ آیا زیر نظر خانه طراحان لباس یا یک کارفرما هستید، یا به طور مستقل روی طرح‌های خودتان کار می‌کنید و به تعبیری، خودتان کارفرمای خود هستید؟!

من به طور مستقل فعالیت می‌کنم و به تعبیر شما، خودم کارفرمای خودم هستم!

در طراحی مد، به فرهنگ و هنر ایرانی هم توجه دارید؟

در طراحی مُد و لباس تلاش می‌کنم لباس‌هایی متناسب با فرهنگ ایرانی –اسلامی طراحی کنم. نباید فراموش کنیم که استفاده از نشانه‌ها و عناصر متشکل از اصالت‌های فرهنگی و میراث تمدنی و بشری در طراحی مُد و لباس به شکلی کاملاً هنرمندانه، می‌تواند به غنا و ماندگاری این رشته کمک شایانی کند. شخصاً علاقه بسیاری دارم که نمادهای ایرانی را در طرح‌هایم به کار ببرم؛ ولی نه بُته جقه و طرح‌های اسلیمی که الان همه جا فراگیر شده است. من در پی آن هستم تا جزئیات بیشتری از تاریخ هنرمان بگیرم و وارد کارهایم کنم یا حتی پرتره‌هایی را که دیوار نگاری شده، وارد طراحی‌هایم کنم. از این رو به جزئیات نگاه می‌کنم ولی برداشت خود را به تصویر می‌کشم. جالب است بدانید، در مجموعه قبلی‌ام در فشن شوی دوبی از نقاشی‌های استاد محمود فرشچیان استفاده کرده بودم.

برنامه‌تان برای آینده چیست؟

برنامه‌های مختلفی دارم؛ از جمله برپایی چند فشن شو. ما یک آکادمی مُد داریم که مدل‌ها را جذب می‌کنیم و به آنها در زمینه طراحی لباس و مُد آموزش می‌دهیم و برایشان پرتفلیو درست می‌کنیم تا اگر استعداد داشته باشند در هفته مُد شرکت کنند. هر کاری از دستم بر بیاید برای امثال خودم در حدّ توان انجام می‌دهم. همچنین تصمیم دارم یک مجموعه کامل از لباس‌هایی را که طراحی کرده‌ام، به کودکان کار یا کودکانی که در کمپ‌ها ساکن هستند اختصاص بدهم تا از این طریق، اندکی لبخند رضایت به لبان این عزیزان بنشانم.