احسان صبوری کارگردان مستند «آخرین خداحافظی» در گفتگو با پلاتو هنر درباره شکلگیری ایده این مستند گفت: در ابتدا قصد داشتم مستندی درباره یکی از شهدای ورزشکار بسازم که ترجیحا طرفدار استقلال باشد. در مرحله پژوهش با مادر شهید صفرعلی مواجه شدم که احساس کردم اینجا جایی است که باید تامل بیشتری داشته باشم و بمانم. صفرعلی در نوجوانی خود والیبالیست بود اما خب انگار از یک جایی به بعد روند کار تغییر کرد و روایت دلتنگی مادر و قصه غریبش برای ساخت فیلم انتخاب شد.
صبوری ادامه داد: جالب است این نکته را بگویم که حدودا دو هفته پیش یک نفر با من تماس گرفت و گفت: آقای صبوری شما مستند صفرعلی را ساختید؟ گفتم: بله. گفت: ما از بچههای معراج شهدای مشهد هستیم و چند وقت است به مزار شهید حسین بصیر فرمانده گردان صفرعلی میرویم و به حسین آقا میگوییم یکی از سربازانت چند مقبره پایین تر خوابیده و خیلی غریب است کاری کن کسی بتواند او و مادرش در کوچه و پسکوچههای انتهای شهر را پیدا کند و به دیگران معرفی کند. بین حرفهایش گریه میکرد و بعد هم تشکر کرد و گفت دعای ما پشت سر خودت و فیلمت است و قول بده یکبار فیلم را برای ما نشان دهی و بعد هم تلفن را قطع کرد و مرا در بُهتی سنگین تنها گذاشت.
کارگردان «آخرین خداحافظی» درباره پروسه تولید این مستند توضیح داد: در روند ساخت پروژه با مشکلات بسیار زیادی مواجه بودیم که تعدادی از آنها قابل پیش بینی و تعدادی در لحظه اتفاق میافتاد. برای مثال فاطمه شریعتی مادر شهید صفرعلی که سوژه اصلی مستند بود سن بسیار بالایی داشت و از لحاظ جسمانی بسیار ضعیف بود و ما مجبور بودیم در تمام سکانسهای خارج از خانه او را با ویلچر همراهی کنیم. با وجود بیماریهایی که داشت ما مجبور بودیم در طول هر روز فقط چند ساعت ضبط داشته باشیم. البته مادر صفرعلی بسیار با ما همراهی داشت ولی ما خودمان گاهی دلمان میسوخت و از جهت ناتوانیاش او را در بین روز برای ساعتهای طولانی رها میکردیم تا استراحت کند. پروژه سه بار متوقف شد اما هر بار با قدرت بیشتری آغاز میکردیم و در این بین آقای حسین همایونفر به عنوان تهیهکننده اثر مشاورههای ارزشمندی به بنده میدادند که جا دارد از ایشان به عنوان برادر بزرگترم تشکر کنم.
این مستندساز درباره لزوم برگزاری جشنواره «سینماحقیقت» بیان کرد: «سینماحقیقت» در واقع بهار مستندسازان و چراغی پر نور است که این خانه را روشن نگه میدارد. به نظرم نباید دنبال لزوم برگزاری «سینماحقیقت» باشیم بلکه باید تمرکزمان را بر برگزاری بهتر و باشکوهتر آن بگذاریم. سینمای مستند به اندازه کافی غریب است و جشنواره «سینماحقیقت» دقیقا همان نقطهای است که به مستندسازان روحی دوباره میبخشد و هیچ گاه نباید برای لزوم برگزاریاش مسئلهای مطرح شود.
صبوری درباره وضعیت کنونی سینمای مستند توضیح داد: نسبت به سالهای گذشته شرایط سینمای مستند بهتر شده است اما همچنان به نگاه و اندیشههای تازهای نیاز دارد. سینمای مستند را میتوان مادر فیلمسازی و پایه و اساس سینما دانست و نه صرفا ضبط کردن لحظات واقعی. به نظرم نسلی تازه نفس و جوان در حال شکل گیریست که میتواند مسیر سینمای مستند را متحول کند.
احسان صبوری در پایان درباره کارهای آینده خود گفت: با توجه به تجربه خوبی که در «آخرین خداحافظی» داشتم، نسب به آخرین نسل باقیمانده از مادران شهدا احساس دین میکنم و در حال حاضر در مرحله تحقیق و پژوهش روی یکی از خاصترین مادران شهدا هستم که انشاالله بعد از ساخت، یکی از متفاوتترین کارها در حوزه دفاع مقدس خواهد شد.
دیگر عوامل مستند «آخرین خداحافظی» عبارتند از تهیه کننده: حسین همایونفر، مشاوران پروژه: امیراطهر سهیلی، مسعود زارعیان، فیلمبردار: یوسف صفائی، صدابردار: مرتضی غیور، تدوین: محمد صادق دهقانپور، طراحی و ترکیب صدا: سلمان ابوذر، اصلاح رنگ و نور: مهدی حدادی، تهیه شده در سازمان فرهنگی و هنری اوج.
بیشتر بخوانید:
«اندوه جنگل» همراه جنگلبانیست که عمرش را در این راه صرف کرده است
«ارجنا» و توجه به پوشش گیاهی و احیای جنگلهای چهارمحال و بختیاری
تلاشهای یک مادر برای رسیدن به کودکش در «بچه دزد»