به گزارش پلاتو هنر، عرفان فرشی‌زاده، نوازنده ثابت درامز ارکستر ملی ایران است که از سال 1394 فعالیت حرفه‌ای خود را با ارکستر سمفونیک تهران در دوره‌ای آغاز کرد که علی رهبری، رهبر دائم این ارکستر بود.
این هنرمند در ابتدا پس از گذراندن دوره موسیقی اُرف، ساز پیانو را به عنوان ساز تخصصی شروع کرد و همزمان به دلیل علاقه‌اش به آواز با گروه‌های کر همکاری داشت.
به بهانه حضور پررنگ این نوازنده در اجراهای ارکستر ملی ایران با او گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
این نوازنده درباره دلیل انتخاب سازهای کوبه‌ای در ارکستر توضیح داد: آن زمان که پیانو ساز تخصصی‌ام محسوب می‌شد، اتمسفری که در گروه‌ها و ارکستر می‌دیدم، تنها دو انتخاب برای من باقی می‌گذاشت. شرایطی که یک پیانیست برای نوازندگی در ارکستر دارد به خاطر خاستگاه ساز پیانو و رپرتواری که برای آن نوشته می‌شود، بسیار محدودیت ایجاد می‌کند. برای حضور در ارکستر و این اتمسفر باید بین سازهای کوبه‌ای، زهی و بادی یک ساز را انتخاب می‌کردم.
او ادامه داد: به دلیل اینکه همیشه حضور پررنگ در ارکستر برای من اهمیت ویژه‌ای داشت، تصمیم گرفتم در کنار ساز پیانو، ساز کوبه‌ای و درامز را انتخاب کنم. از همان موقع که موسیقی را آموزشگاه آموزش می‌دیدم، همکاری‌ام با ارکستر سمفونیک آغاز شد، در حال حاضر هم نوازنده ثابت درامز ارکستر ملی هستم. البته با ارکستر سمفونیک هم همکاری‌ام نسبت به شرایط ادامه دارد.
ویژگی پرکاشن از نظر شنیداری و نواختن نسبت به سازهای دیگر
فرشی‌زاده عنوان کرد: سازهای کوبه‌ای و یا پرکاشن به صورت متفاوت دسته‌بندی می‌شوند. تعدادی سازهای کوبه‌ای لاتین، ارکسترال، سازهای کوبه‌ای نظیر کیبورد پرکاشن‌ها، هنگ‌درام‌ها که ملودی دارند (هم ساز کوبه‌ای محسوب می‌شوند و هم فرکانس صوتی دارند) و سازهای کوبه‌ای ایرانی که تقسیم‌بندی خود را دارند.
او ادامه داد: سازهای کوبه‌ای که فرکانس صوتی دارند دارای محدوده صوتی معین هستند. نت این سازها از کلید سل پیروی می‌کنند و از نظر جنس صدایی تنها با خودشون قابل قیاس هستند.
این نوازنده تصریح کرد: در واقع سازهای ضربی از نظر واژه‌ای مصطلح هستند اما در حقیقت با استفاده از این واژه به نوعی با ادبیات بازی می‌کنیم. از نظر ادبیات واژه کوبه‌ای صحیح است. چون ساز کوبه‌ای از کوبیدن منشا می‌گیرد، چه با دست و یا مضراب دیگری و ما کوبش ایجاد می‌کنیم. از دیدگاه و تحلیل من ضربی از ضربه‌زدن منشا می‌گیرد و با فیزیک بدن سروکار دارد. ترجیح بر این است که در کلام از واژه کوبه‌ای استفاده شود اما در مفهوم تفاوتی با یکدیگر ندارند.
نقش سازهای کوبه‌ای در موسیقی مذهبی
این هنرمند مطرح کرد: دلیل استفاده از سازهای کوبه‌ای و این جریان موسیقی در مراسم‌های مذهبی و سوگواری‌ها به خاطر قدمت چندهزارساله کشورمان و تلاقی این موضوع با ۱۵۰۰ سال پیش است که باعث شده‌است بسیار از این سازها استفاده شود. البته آنچه در مراسم‌های عزاداری به عنوان دهل استفاده می‌شود، با آنچه در موسیقی نواحی به کار می‌رود، تفاوت دارد، چراکه دهل دارای ادوات متفاوتی است و در حقیقت آنچه در دسته‌های عزاداری به عنوان دهل می‌بینم، دسته‌ای از سازهای درامز هستند.
او بیان کرد: مورد دیگر هم این است که در تاریخ چندهزار ساله کشور ما با توجه به زوایای موسیقی، راحت‌تر هستیم که از سازهای کوبه‌ای که شناخت و ارتباط مردم با این دسته بیشتر است و راحت‌تر می‌توانیم آن‌ها را به عموم نشان دهیم، استفاده کنیم. شهرهای جنوبی هم نیز با موسیقی منطقه خود سعی دارند با برگزاری مراسم‌های مذهبی این فضا رو تداعی کنند و روی این قضیه تاثیر بگذارند. سوگواری هم تنها مربوط به ائمه نمی‌شود و در مراسم‌های گوناگون مذهبی در طول تاریخ استفاده می‌شود.
عرفان فرشی‌زاده در پایان گفت: دمام‌زنی در عوام بسیار جاافتاده است و مردم نسبت به این ساز شناخت دارند. استفاده و اضافه کردن عنصر ساز دمام در موسیقی‌های شناخته‌شده‌ای مانند سمفونی «خرمشهر» مجید انتظامی و در قالب ارکسترال سمفونیک که در جهان شناخته‌شده است، مسیر درستی برای شناساندن سازهای میهنی به سراسر جهان است که رنگ صوتی جدیدی دارند. البته نه به عنوان سولیست، چون سازهای کوبه‌ای نسبت به سازهای ملودیک برای تک‌نوازی محدودیت صوتی دارند.
