درباره فیلم ” چرا گریه نمی کنی؟ “
خلاصه داستان:
علیرضا بعد از فقدان برادرش نمی‌تواند گریه کند. دوستانش با راه‌های مختلف از او دعوت می‌کنند که گریه کند.
بازیگران و سایر عوامل فیلم:
بازیگران: علیرضا معتمدی، فرشته حسینی، باران کوثری، هانیه توسلی، علی مصفا، مانی حقیقی، لیندا کیانی، نهال دشتی، امیرحسین فتحی
نویسنده و کارگردان: علیرضا معتمدی، مدیرفیلمبرداری: علی تبریزی، تدوین: میثم مولایی، صدابردار: امین میرشکاری، طراح گریم: عظیم فراین، طراح لباس: آرام موسوی، طراح صحنه: پوریا اخوان، علیرضا معتمدی، جلوه‌های ویژه کامپیوتری: حسن نجفی، جلوه‌های ویژه میدانی: آرش آقابیگ، هماهنگی تولید: امیرمهدی نوری، مدیر تدارکات: سعید رضوی، عکاس: زهرا مصفا، مشاور رسانه‌ای: آیدا اورنگ، طراح گرافیک: حمیدرضا بیدقی، تهیه‌کننده: رضا محقق.
درباره فیلم:
این فیلم دومین اثر علیرضا معتمدی، نویسنده و منتقد پیشین سینمای ایران است.
اثر اول او، فیلم «رضا» بوده است که مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و یکی از فیلم‌های پرفروش گروه هنر و تجربه بوده است. رضا محقق که خودش فیلمساز است، تهیه‌کنندگی این فیلم را برعهده داشت.
کارگردان این فیلم اعلام کرده بود فیلمش نمی‌تواند در جشنواره حضور پیدا کند بدلیل اینکه در جشنواره‌های خارجی رونمایی شده و طبق آیین نامه فجر نباید وارد جشنواره شود اما مدیر دبیرخانه جشنواره بین‌المللی فیلم فجر اعلام کرد پیش‌از این نیز فیلم‌های مختلفی با وجود نمایش‌های محدود داخلی یا خارجی در جشنواره فیلم فجر نمایش داده شده‌اند و مشکلی برای حضور فیلم «چرا گریه نمیکنی» در این دوره جشنواره نیست.
بازیگران این فیلم از حضور در جشنواره انصراف دادند که واکنش های بسیاری داشته است.
کارگردان این فیلم نیز در نشست مطبوعات حاضر نشد در حالی که در سینمای رسانه حضور داشت و تهیه کننده این فیلم نسبت به این عملکرد واکنش هایی منفی از خود نشان داد.
نقدی بر فیلم چرا گریه نمی کنی؟
علیرضا معتمدی پس از اثری تجربی «رضا» امسال در جشنواره فیلم فجر با فیلم «چرا گریه نمیکنی؟» حضور پیدا کرده است. داستان این فیلم در مورد مردی به نام علی است که به دلیل فوت برادرش دچار مشکل روحی شده و وارد دوران سخت روحی در زندگی می شود.
این عذاب به گونه ای است که او را به پرسشگری درباره همه ابعاد زندگی سوق می‌دهد، اینکه معنا چیست، زیستن چگونه امکان پذیر است و به چه نحوی آدمی می‌تواند خود واقعی اش باشد. به عبارتی در ذهن مخاطب سؤالی طرح می‌کند، سؤالی درباره زندگی خود در این عالم.
اثر در روند ابتدایی داستان، بینش و نگاه آدمها را به پرسش می‌کشد که چرا اینگونه نگاه می‌کنند و زندگی واقعی چیست.
شخصیت علی برای عبور از بحران معنایی و برانگیختن عواطف خود با تعامل و همزیستی با طبقه ها و طیف های فرهنگی به این جست و جو ادامه می‌دهد. او بنا به توصیه عمه خود (با بازی هانیه توسلی) که نماینده قشر سنتی جامعه است در هیئت و مجلس امام حسین (ع) شرکت می‌کند و با وجود واکنش حسی از فشار و سنگینی فضای مجلس غش می‌کند.
شریک جدید زندگی اش (با بازی فرشته حسینی) که گاوداری دارد، مدام علی را به تعامل و پیروی از قواعد طبیعت دعوت می‌کند اما او با پرسش هستی شناسانه اش بدون اینکه طبیعت را نفی کند در مقابلش می ایستد. علی قصد دارد بدیهیات را کنار بگذارد و مقابل عالم بایستد تا نسبت خود را با عالم تعیین کند.
این قانع نشدن در سکانس های داخل گاوداری با میزانسن های خوبی که دارد کاملاً مشخص است تا جایی که با لحن شوخی دوستان شریک زندگی اش را گاو خطاب می‌کند.
علی در جریان این تلاش بنا به اصرار همسر اولش (باران کوثری) به بیابان می‌رود تا با کسی مشابه به خودش ملاقات کند. این فرد از حیث ظاهری شبیه به علی است و در این رویارویی گویی با خودش مواجه شده است.
فیلم در این روند با نقد اندیشه ها، خرده فرهنگ‌ها و فرهنگ های ترجمه ای همانند نگاه شرقی، عرفان ژاپنی و مدهای رفتاری غربی ماجراجویانه طبیعت‌گردی، پرسش و نگره انتقادی خود را با دیالوگ نویسی آمیخته با شوخی جدی تر می‌کند و نگاه شخصیت اصلی یعنی علی را منعطف و نرم نشان می دهد.
علی در فیلم عقیده دارد که انسان ها مدام در برخورد با یکدیگر، دیگری را انکار می‌کنند و آدمها بدون شناخت درون و هویت هر فرد همه را به آیین خود فرامی‌خوانند. کارگردان به این موضوع به صورت زیرکانه در اواسط فیلم و در سکانس رویارویی علی با فرد شبیه خود در بیایان اشاره می‌کند.
سرانجام در دقایق نهایی فیلم احساسات علی بروز پیدا می‌کند و گویی اراده و توان جدیدی یافته است اما این اراده علیرغم دغدغه و پرسش های ابتدایی قصه عمیق و فکر شده نیست و بیشتر برآمده از واکنش حسی است که منجر به تغییر خواهد شد. او برخلاف تمام رفتارهای قبلی اش تصمیم به تغییر می گیرد، تصمیمی برگرفته از احساسات که گویی نوعی لجاجت و رفتار شخصی اوست.
بی تردید کارگردانی فیلم «چرا گریه نمیکنی» تحسین برانگیز است و علیرضا معتمدی که خود طراحی صحنه فیلم را نیز به عهده دارد به خوبی با اشراف به بازیگران و فیلمنامه و نیز صحنه آرایی جذاب اثری ساخته است که نما به نمای آن بیانگر آگاهی کامل از روایتی است که او در سر دارد.
فیلم «چرا گریه نمیکنی» اثری امروزی از احوالات و وضعیت معاصر ما است که از همه سوالی رنجش آور می پرسد. اینکه تا چه میزان واقعی، عمیق و اندیشمندانه هستیم و به بیانی تهی و عاری از معنا نیستیم؟!
نشست خبری فیلم سینمایی «چرا گریه نمیکنی» به کارگردانی علیرضا معتمدی با حضور تک‌نفره رضا محقق تهیه‌کننده فیلم برگزار شد.
نشست خبری فیلم سینمایی «چرا گریه نمیکنی؟» ۱۵ بهمن ماه در پردیس ملت در حالی برگزار شد که رضا محقق تهیه‌کننده به تنهایی در این نشست حضور پیدا کرد و علیرضا معتمدی کارگردان فیلم علیرغم حضورش در پردیس ملت در این نشست حضور پیدا نکرد.
رضا محقق در ابتدای این نشست گفت: به نام خدای تنها، میلاد حضرت علی و روز مرد را تبریک می‌گویم. ابراز همدردی خودم را با مردم خوی اعلام می‌کنم فصل سرما و سختی است و امیدوارم بتوانیم کمک کنیم تا مردم در شرایط سختی نباشند.
وی افزود: من سه فیلم در جشنواره امسال دارم، «شهر خاموش» در بخش بین‌الملل است. دو فیلم با دو ژانر متفاوت هم در بخش اصلی حضور دارد. همانطور که قبلاً گفتم من مشغول تولید شهر خاموش بودم که باران کوثری پیشنهاد ساخت این کار را به من داد قرار ملاقات با کارگردان داشتیم و فیلمنامه را خواندیم و تصمیم گرفتم تحقیقات بیشتر درباره فیلمنامه داشته باشم چون سخت است وارد جهان یک شخص شوید قصه برایم جذابیت داشت و عزمم را جزم کردم تا فیلم را بسازم.
وی درباره اسم فیلم اظهار کرد: یک سری سوالات را باید از خود کارگردان بپرسید همان اوایل هم به کارگردان گفتم که اسم فیلم را عوض کنیم اما گفت به مضمون فیلم کمک می‌کند. من در کارهایم اختیار کامل به کارگردانی می‌دهم و دستش را باز می‌گذارم تا حالا نشده کارگردانی با من کار کرده باشد و چیزی بخواهد و من فراهم نکرده باشم.
کارگردان دوست نداشت به نشست رسانه‌ای بیاید
محمدرضا مقدسیان مجری نشست درباره غیبت کارگردان در نشست گفت: ایشان گفتند دوست ندارند به نشست بیابند.
محقق هم بیان کرد: من که نمی‌توانم برای آقای معتمدی تعیین تکلیف کنم که بیاید یا نیاید، در سینمای جهان دو نگاه حرفهای و غیرحرفه‌ای داریم. تهیه‌کننده صاحب اثر است و تصمیم می‌گیرد در یک محفلی باشد یا نباشد و تصمیم من این بود باشم. این برخورد و نگاهی که شما تا پشت در بیاید اما داخل نیاید خود کارگردان باید پاسخ بدهد. امروز روز بزرگ‌مردی است که می‌گوید پای حرف حق بایست حتی اگر خودت تنها باشی. حس کردم حضورم در جشنواره می‌تواند مؤثر باشد. ما در سینمایی که صاحبانشان مردم و هنرمندان هستند نمی‌توانیم آن را تحریم کنیم.
این تهیه‌کننده ادامه داد: ما معیشت مردم را نشانه می‌گیریم. قبلاً چیزی تحت عنوان کاسبان تحریم در ادبیات سیاسی وجود داشت که الان در هنر رخنه کرده است. مگر وقتی در تونس و مصر آن اتفاقات افتاد سینما تعطیل شد؟ مگر این جشنواره ده سال پیش با همین رویکرد نبود؟ الان سینما تغییر کرده است؟ در کجای جهان آزاداندیشی کسی را امر می‌کنند که کاری را بکند یا نکند؟ گاهی به چیزهایی می‌رسیم که خوشایند نیست ما باید مسائل را تفکیک کنیم. وقتی ما خودمان به دری می‌زنیم باید باز شود اما آیا وقتی نمی‌کوبیم باید بسته بماند؟
این چه رانتی است؟
محقق درباره به حاشیه بردن فیلم توسط بازیگران اظهار کرد: این تصمیم شخصی خود بازیگران است. من امروز تنها به اینجا آمدم حرفهای زیادی شنیدم می‌گویند از رانت استفاده کرده‌اید اگر می‌خواهید با من دشمنی کنید شرافتمندانه دشمنی کنید. فیلم‌هایی که ساختم مثل ممیرو و ای رو کل تولیداتشان ۴۰۰ میلیون نشده است این چه رانتی است؟ فیلم من این بضاعت را ندارد که نام رانتی رویش باشد.
وی افزود: سال گذشته فیلم درب را داشتم. متخصص سینما می‌داند این فیلم با چقدر ساخته شده است. درب با صد میلیون ساخته شده اما جوایز زیادی گرفته است. سینمای هنری و تجربی را با برادرم با خون دل پیگیری کردیم. آنهایی که من را می‌شناسند می‌دانند من خودم به اینجا رسیده‌ام. من واقعاً وصل هستم اما وصل به خدا. من به دوستان گفتم بیایند چرا که اینجا میدان شماست. من می‌دانم که شما برمی‌گردید. جشنواره برای مردم است. ما هم مردم هستیم ما در غم و شادی مردم هستیم من کوچک مردم هستم. هجمه‌های زیادی شد امسال سه فیلم در جشنواره در سه فستیوال اروپایی داشتم. درب جایزه بهترین فیلم سه قاره را گرفت امسال به اینجا آمدیم فیلم‌ها را به ساختی ساختم نمی‌توانم با سینما قهر کنم. سینما خانه من است قهر معنایی ندارد اگر نقدی دارید منصفانه انجام دهید مسائلی که دوستان مطرح کردند از واقعیت دور بود.
از عوامل فیلم که من را تنها گذاشتند تشکر می‌کنم
تهیه‌کننده «چرا گریه نمیکنی؟» ادامه داد: جامعه ما جامعه شفاف و درستی است در همه جای دنیا اختلاف سلیقه و نگاه‌های مختلف وجود دارد. من از همه بچه‌های چرا گریه نمیکنی که من را تنها گذاشتند تشکر می‌کنم چون زحمت کشیدند و کار کردند. چراغ سینما باید روشن بماند. همانطور که در این چند سال خاموش نشد. مسائلی مطرح شد که دوست دارم اینجا پاسخ بدهم. گفتند اطلاع نداشته‌اند که فیلم در جشنواره فیلم فجر ثبت‌نام شده است اما ایشان پیامک داد به من که نسخه‌ای به ارشاد و نسخه‌ای هم به جشنواره بدهم. نباید وسط بازی کنیم. به میدان باید بیاییم.
وی افزود: اینکه بیانیه بنویسند و به بازیگر بدهند و علیه من خوب نیست. اگر فیلم من و ده فیلم دیگر هم نبود این جشنواره برگزار می‌شد. چه کسی رفاقتی به فیلم آمده است؟ آنها که دستمزد گرفتند. دوستی از من پانصد میلیون دستمزد گرفت. خودشان به ارشاد نامه نوشتند که این تهیه‌کننده معروف است به او پروانه بدهید اما بیانیه می‌دهند فلانی ناشناخته است. چرا این‌همه کذب می‌گوئید؟ اینکه دو هفته پیش از شروع فیلم من به جمع شما اضافه شدم درست نیست. من کارگردان را آزاد می‌گذارم و معتقدم اگر در کار او دخالت کنم درست درنمی‌آید. اگر می‌خواهید من را بزنید یک جور دیگر بزنید. کارگردان مسائلی را در پست‌های مختلفی بیان کرده اما مملکت قانون دارد. اما مهم این است که من امروز حضور دارم.
به داماد پاسدار بودن افتخار می‌کنم
محقق گفت: گفتند من داماد کسی هستم بله من به داماد پاسدار بودن افتخار می‌کنم شاید در نگاه شما چیزهای دیگری رقم می‌خورد اما من آنچه که دارم و آنچه به دست می‌آورم به زور بازوی خودم بود.
این تهیه‌کننده توضیح داد: کارگردان در پستی گفت اسم من را درآورده است اما دروغی بگویید که تاریخ انقضا نداشته باشد اما در تیتراژ دیدید که چند بار این اسم‌ها تکرار شده است.
وی درباره برخی از سوالات تأکید کرد: درباره مسائل کارگردانی صحبت نمی‌کنم چون این حق طبیعی اوست که پاسخ بدهد.
امسال با سه فیلم آمدم سال بعد با ۴ فیلم می‌آیم
محقق افزود: من سینما را دوست دارم نمی‌توانید بگویید چرا عشقت را دوست داری. تا الان هر کاری در سینما کرم با هزینه‌های شخصی بوده است. فیلم لوباجت ساختم که دیده شد سینما را رها نمی‌کنم. امسال سه فیلم داشتم سال دیگر با چهار فیلم به جشنواره می‌آیم.
وی گفت: من با هیچکس اختلاف ندارم و همه را دوست دارم هرکسی با من مخالفت کند دعوت می‌کنم در کنار من قرار بگیرد در زندگی یاد نگرفتم با کسی بجنگم و با همه در صلح هستم.
تهیه‌کننده «چرا گریه نمیکنی؟» درباره میزان ممیزی‌های فیلم از سوی ارشاد هم گفت: اصطلاحات هم در حدی بود که گفتند و انجام دادیم.
محقق درباره تمسخر ارزش‌ها مطرح کرد: ما یک سری مقولات برای سینما داریم و کارشناسانی که فیلم را می‌بینند نظرات خود را می‌دهند باید بر اساس نگاهمان به فیلم آنها را ارزیابی می‌کنیم. خیلی از شبهات در فیلم برطرف می‌شود.
وی درباره کند بودن ریتم فیلم گفت: با توجه به شرایط موجود و روایت فیلم ریتم آن متعارف است.
شما از نردبان من بالا رفتید!
این تهیه‌کننده عنوان کرد: یکی از دوستان در پستش نوشته بود نمی‌گذارم با فیلم من از نردبان بروید بالا، ولی شما از نردبان من بالا رفتید. من نردبانی ندیدیم به جز چاه و چاله. نردبان را خدا جلوی پای انسان می‌گذارد نه بر اساس یافته‌های ذهنی شما.
محقق توضیح داد: من از حضور فیلمم در جشنواره تعجب نکردم.
این تهیه‌کننده در ادامه درباره موضع‌گیری تیم بازیگران هم گفت: من هیچ نگرانی ندارم. راه خودم را می‌روم. مگر این بازیگران من را بزرگ کردند؟ من بیست سال است که فیلم می‌سازم. این حرف‌ها چیست که می‌گویند. اینها مغایر با عقل است. بگذاریم آزادی کمی نفس بکشد. بگذارید مردم درباره من قضاوت کند. اگر چیزی برای من نمی‌خواهید برای خودتان هم نخواهید. قضاوت را به عهده مردم می‌گذارم.
جای خود را با سیاسیون اشتباه گرفتید!
وی ادامه داد: دم از مردم می‌زنید اما خبر از آنها ندارید اگر دلتان برای مردم می‌سوزد به آنها کمک کنید. پشت مناسبات قائم نشوید! در این سرما آیا به خوی رفتید؟ پنج هزار نفر در سینما کار می‌کنند تکلیف آن پنج هزار نفر چه می‌شود سینما مگر ارث کسی است؟ سینما مال مردم است مال همه است شما جای خود را با سیاسیون اشتباه گرفتید شما بازیگر هستید کجای دنیا یک بازیگر این‌همه اختیار عمل دارد که حرف بزند شما درباره همه چیز اظهارنظر می‌کنید. در کشور مشکلاتی هست و ما می‌دانیم شمایی که تحریم‌هایی ظالمانه آمریکا و کشورهایی دیگر را می‌بینید. بیماران پروانه‌ای را می‌بینید؟ چرا بر علیه تحریم داروی آنها پست نمی‌گذارید؟ آیا پروازهای شما به خطر می‌افتد؟
محقق در پایان گفت: من هر کاری از دستم بر بیاید در این سینما انجام می‌دهم. اگر کسی ثابت کرد که من هزار تومان از نهادی گرفتم سینما را کنار می‌گذارم و برای سینمای ایران تا زنده هستم کوتاه نمی‌آیم. از خدا بترسید چرا این‌قدر اظهارنظرهایی می‌کنید که خودتان به آن اعتقاد ندارید. من بخشیدم، خدا هم ببخشد. من فراموش می‌کنم خدا هم فراموش کند. در سینمای ایران باز است. بازیگران رفتند اما می‌دانم باز برمی‌گردند در این سینما به روی همه باز است.
