به گزارش پلاتو هنر، سینما به عنوان یک هنر و صنعت جهانی، از همان ابتدا با دو گرایش عمده روبه‌رو بوده است: سینمای هنری و سینمای تجاری. این دو سبک سینمایی در ظاهر و محتوا تفاوت‌های عمده‌ای دارند، اما هر کدام از آنها نقش مهمی در شکل‌گیری تاریخ سینما و فرهنگ جهانی ایفا کرده‌اند. در این گزارش، در ادامه به بررسی تفاوت‌های اصلی میان سینمای هنری و سینمای تجاری خواهیم پرداخت و تاثیر این دو نوع سینما بر صنعت فیلم‌سازی و تماشاگران را تحلیل خواهیم کرد.
سینمای هنری: هنر برای هنر
سینمای هنری، که به آن سینمای مستقل یا آوانگارد نیز گفته می‌شود، بر جنبه‌های هنری و فلسفی تأکید دارد. این نوع سینما اغلب به دنبال بیان ایده‌های پیچیده و عمیق انسانی است و بیشتر بر روی سبک‌های خاص کارگردانی، داستان‌گویی نوآورانه و استفاده از تکنیک‌های فیلم‌سازی خلاقانه تمرکز دارد. سینمای هنری معمولاً از بودجه‌های کمتری برخوردار است و بیشتر توسط کارگردانان مستقل ساخته می‌شود.
یکی از ویژگی‌های بارز سینمای هنری، آزادی در بیان است. این نوع سینما محدودیت‌های تجاری را کنار می‌زند و اجازه می‌دهد هنرمندان آزادانه ایده‌های خود را بیان کنند. بسیاری از این فیلم‌ها ممکن است برای تماشاگران عام جذاب نباشند و حتی داستان‌های غیرخطی یا پایان‌های مبهم داشته باشند که برای عموم مردم گیج‌کننده یا غیرقابل درک است. هدف اصلی سینمای هنری، تأثیرگذاری عمیق بر تماشاگر و برانگیختن تفکر و احساسات عمیق است.
فیلم‌هایی مانند «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی، «مخمصه» ساخته مایکل مان، و آثار دیگر کارگردانان برجسته مانند «انگ لی» و «کوئن‌ها»، نمونه‌هایی از سینمای هنری هستند که در عین پیچیدگی‌های خود، توانسته‌اند جوایز مهم جهانی را از آن خود کنند.
سینمای تجاری: هنر برای فروش
در مقابل، سینمای تجاری به عنوان صنعت فیلم‌سازی، هدف اصلی‌اش ایجاد سود و جذب مخاطب بیشتر است. این نوع سینما به دنبال ایجاد فیلم‌هایی است که در گیشه فروش خوبی داشته باشند و تماشاگران گسترده‌ای را به سالن‌های سینما بکشانند. در سینمای تجاری، ساختار فیلم‌ها معمولاً ساده‌تر است و به دنبال جلب توجه عموم مردم از طریق داستان‌های آسان‌فهم، شخصیت‌های جذاب، جلوه‌های ویژه و سایر عواملی است که می‌تواند تجربه سینمایی لذت‌بخش برای تماشاگران ایجاد کند.
سینمای تجاری بیشتر به نیازهای مخاطب عام توجه دارد و از آنجا که معمولاً با بودجه‌های کلان ساخته می‌شود، به جذب سرمایه و بازگشت آن توجه زیادی دارد. از این رو، بسیاری از فیلم‌های تجاری برای موفقیت در گیشه، از داستان‌های تکراری، سوپرستارهای مشهور، جلوه‌های ویژه گران‌قیمت و صحنه‌های پرتنش استفاده می‌کنند. این فیلم‌ها معمولاً روی پرده‌های سینما یا در پلتفرم‌های دیجیتال به سرعت پخش می‌شوند و هدف آنها سرگرمی فوری است.
فیلم‌هایی مانند آواتار ساخته جیمز کامرون، انتقام‌جویان و دزدان دریایی کارائیب، نمونه‌هایی از سینمای تجاری هستند که به دلیل استفاده از تکنولوژی‌های نوین، داستان‌های پرکشش و بازیگران محبوب، به فروش‌های هنگفتی دست یافته‌اند.
تفاوت‌های اصلی سینمای هنری و تجاری
هدف و فلسفه
سینمای هنری بیشتر به دنبال انتقال پیام‌های عمیق اجتماعی، فلسفی یا انسانی است و قصد دارد تماشاگر را به تفکر وادار کند. از سوی دیگر، سینمای تجاری به دنبال سرگرمی و جذب مخاطب برای کسب درآمد است.
ساختار داستان
در سینمای هنری، داستان‌ها می‌توانند پیچیده و غیرخطی باشند، در حالی که در سینمای تجاری، بیشتر از داستان‌های ساده و قابل فهم استفاده می‌شود.
بودجه و تولید
سینمای هنری معمولاً با بودجه‌های کمتر و توسط کارگردانان مستقل ساخته می‌شود، در حالی که سینمای تجاری با بودجه‌های کلان، تیم‌های تولید بزرگ و تبلیغات فراوان همراه است.
مخاطب هدف
سینمای هنری به دنبال جذب تماشاگران خاص است که به هنر و مفاهیم عمیق علاقه دارند، در حالی که سینمای تجاری به دنبال جذب جمعیت وسیع‌تر و مخاطبان عام است.
نوآوری و ریسک
سینمای هنری معمولاً ریسک‌پذیرتر است و از شیوه‌های نوآورانه و تجربی در ساخت فیلم استفاده می‌کند. سینمای تجاری بیشتر به دنبال فرمول‌های ثابت و امتحان‌شده است که می‌توانند سودآوری زیادی داشته باشند.
چرا باید بین این دو تفاوت قائل شویم؟
در دنیای امروز، سینما به عنوان یک صنعت و هنر، به هر دو نیاز دارد. سینمای هنری با ارائه آثار نوآورانه و چالش‌برانگیز، افق‌های جدیدی برای تفکر و دیدگاه‌های اجتماعی باز می‌کند. از سوی دیگر، سینمای تجاری با ایجاد فرصت‌های اقتصادی و اشتغال، صنعت سینما را زنده نگه می‌دارد و به ترویج فرهنگ سرگرمی در جوامع مختلف کمک می‌کند.
اما این دو نوع سینما هیچگاه نباید به‌طور کامل از هم جدا شوند. بسیاری از فیلم‌های موفق، هم در گیشه و هم در سطح هنری، می‌توانند هر دو جنبه را با هم داشته باشند. برای مثال، فیلم‌هایی مانند «ماتریکس» و «شهر خدا» نمونه‌های برجسته‌ای از این پیوند بین هنر و تجارت هستند که توانسته‌اند هم تماشاگران را جذب کنند و هم در محافل هنری مورد تحسین قرار گیرند.
سینما، هنر یا صنعت؟
در نهایت، سینما نه تنها یک هنر است، بلکه یک صنعت بزرگ جهانی است که بر روی بخش‌های مختلف اقتصادی تأثیر می‌گذارد. پیوند میان سینمای هنری و تجاری می‌تواند به تقویت هر دو کمک کند. سینماگران باید به این نکته توجه داشته باشند که موفقیت سینما در گیشه نباید باعث کاهش کیفیت هنری آثار شود و از طرف دیگر، تکیه صرف به سینمای هنری بدون توجه به بازار و نیازهای مخاطبان نیز نمی‌تواند سینما را زنده نگه دارد.
بنابراین، سینما باید یک توازن میان این دو گرایش برقرار کند تا هم به عنوان یک صنعت پایدار باقی بماند و هم به عنوان یک هنر تأثیرگذار بر فرهنگ و جامعه عمل کند.
\::
بیشتر بخوانید:
