بلای جعلیات در عالم هنر

به گزارش پلاتو هنر، مهرداد فلاح نقاش و نماینده هنری خانواده صادق تبریزی در راستای عرضه آثار تقلبی هنرمندان ایرانی در حراج های دسته سه و چهار یادداشتی با موضوع «جعلیات در عالم هنر» در اختیار پلاتو هنر قرار داد.

متن این یادداشت به شرح زیر است:

«جعل، از آنِ خودسازی و کپی آثار هنری به یکی از چالش‌های امروز جامعه هنری بدل شده است. جعل آثار هنری، پیشینه‌ای دور و دراز دارد و حتی به باور شماری از منتقدان و کارشناسان، سابقه این پدیده به بیش از دو هزار سال قبل باز می‌گردد!

اگرچه کارشناسان بین‌المللی براین باورند که افزایش تقاضای جهانی برای آثار هنرمندان برتر در کل موجب افزایش آثار جعلی در سطح جهان شده است اما افزایش چشمگیر کپی کردن آثار هنرمندان برجسته در ایران پدیده‌ای تازه است.

یکی از مسائلی که این روزها هنر ایران را، آن سوی مرزها تهدید می‌کند آن است که حراج‌های دسته سوم و چهارم که اغلب به صورت آنلاین برگزار می‌شوند و عمدتاً هم در اروپا و آمریکا فعال هستند، دست به شگردی تازه جهت شناسنامه دار کردن آثارِ هنرمندان شاخصی همچون زنده یاد صادق تبریزی زده‌اند.

این حراج‌ها، آثار تقلبی (فیک) تبریزی را به سودای این که آنها را شناسنامه دار کنند، وارد مزایده‌های مزبور می‌کنند و با این کار با یک تیر دو نشان می‌زنند؛ از یک سو آن اثرِ تقلبی را شناسنامه دار می‌کنند و از دیگر سو، اقدام به فروش آن اثر می‌نمایند.

مهرداد فلاح
مهرداد فلاح نقاش و نماینده هنری خانواده صادق تبریزی

آثاری که به نام صادق تبریزی در حراج‌های فوق الذکر عرضه می‌شوند، به هیچ عنوان مورد تایید خانواده ایشان نیستند؛ چرا که هر اثری که امضای هنرمند پای آن باشد، دالّ بر تعلق آن اثر به آن هنرمند نیست! در مورد آثاری از استاد تبریزی که در این حراج‌های دسته چندم عرضه می‌شود، بهترین اقدام آن است که خریداران و مجموعه‌داران پیش از خرید، تأییدیه اصالت اثر را از ما بگیرند.

یکی از دلایل افزایش عرضه آثار تقلبی و سرقتی مربوط به زنده یاد تبریزی در حراج‌های مذکور، افزایش قیمتِ آثار این هنرمند در سال‌های گذشته است. از سویی، محدود بودن این آثار در بازار، سبب شده کلاهبرداران و جاعلان اقدام به عرضه آثار سرقتی و تقلبی در حراج‌های دسته سه و چهار کنند. این افراد البته از خارج از کشور اقدام می‌کنند و مطمئن باشند باید پاسخ گوی اقدامات فریبکارانه خود باشند.

شاید این پرسش به ذهن متبادر شود که آیا راهکاری برای یافتن آثار هنری جعلی در حراج‌ها وجود دارد؟ پیش از پاسخ به این پرسش، باید در نظر داشته باشیم که تنها در کشوری چون آمریکا بیش از 200 حراج کوچک و بزرگ و در بریتانیا حدود ۲۰۰ حراج مختلف فعال است؛ از این رو امکان راه یافتن آثار جعلی به هر حراج در هر کجای دنیا وجود دارد. اما بهترین راه حل برای یافتن این آثار هنری جعلی در حراج‌ها، آن است که گروهی از کارشناسانِ تراز اول، پیش از خرید و فروش آثار و پیش از ورود آنها به حراج، این آثار را محک بزنند تا مانع بروز احتمالی چنین مسائلی شوند. در یک حراج هنری استاندارد و معتبر، می‌بایست ده‌ها کارشناس با تخصص‌های گوناگون حضور داشته باشند و گواهی‌نامه اصالت آثار صادر کنند.

فراموش نکنیم حراج‌ها با دوسالانه‌ها و آرتفرها کاملاً متفاوت هستند؛ چرا که وجه اقتصادی حراج‌ها پررنگ‌تر از وجه فرهنگی آنهاست و به همین سبب در این رویدادها، از آثار هنریِ شناخته شده بیشتر استفاده می‌شود؛ ضمن این که سلیقه انتخاب‌کنندگان آثار و سیاست حراج گزاران نیز، حائز اهمیت است.

امیدوارم که خریداران و مجموعه داران، فریب شگردهای نوظهور کلاه‌برداران و جاعلان را نخورند و حتما پیش از خریداری اثر، تأییدیه اصالت اثر و سرقتی نبودن آن را از خانواده هنرمند -یا در صورت در قید حیات بودن او- از خودِ او، بگیرند.»

بیشتر بخوانید:

https://didhonar.ir/?p=24219