به گزارش پلاتو هنر، امشب دوم دی ماه 1402، مراسم اختتامیه هفدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» با اجرای محمدرضا شهیدی‌فرد برگزار شد.
مراسم اختتامیه هفدهمین جشنواره بین المللی سینماحقیقت با پخش سرود جمهوری اسلامی و قرائت آیاتی از قرآن کریم آغاز شد.
در ابتدای این مراسم که با یاد مردم مظلوم غزه آغاز شد، پس از پخش سرود ملی و تلاوت آیاتی چند از قرآن مجید، بهزاد عبدی و گروهش به اجرای قطعه‌ای از موسیقی پرداختند.
محمد حمیدی مقدم، دبیر هفدهمین جشنواره سینماحقیقت، در ابتدای این مراسم سخنان خود را این طور آغاز کرد: اینجا چراغی روشن است. عددها را دوباره مرور می‌کنیم، ارقام، نشانه‌اند. بیش از بیست هزار نفر در غزه قربانی شده‌اند، بیست هزار آرزو، بیست هزار لبخند از دست رفته است. دو هزار کیلومتر دورتر از ما، مستند، معنایی تازه به خود گرفته، وقتی از ثبت تاریخ سخن می‌گوییم، «غزه» یک سند است. نسل کشی آشکار و جنایتی هولناک، در جریان است. ما، امشب، اینجا، به بهانه سینمای مستند، گردهم آمده ایم، سینمای واقع‌گرای راست‌گو، پس «اینجا چراغی روشن است». به یاد همه قربانیان غزه. به یاد همه کودکانی که در خاک آرمیده‌اند. به یاد دستهای خالی مادران و قلب‌های شکسته پدران. به یاد «غزه».
دبیر هفدهمین جشنواره سینماحقیقت گفت: امسال، در جشنواره شاهد رقابت نسل‌های مختلف و درخشش جوانان بودیم. امسال، بزرگان و اساتید سینمای مستند را در کنار خود داشتیم، گرمای حضورشان، این جشن را اعتبار بخشید. اما آنچه این جشن را شیرین تر و به یادماندنی می‌کند، حضور جوانان است، آنهایی که با فیلمهایشان به جشنواره آمدند، آنها که با حضورشان در اکران‌ها، به خانه جشنواره رونق دادند و جوانان پرشوری که در کارگاههای آموزشی حضور پررنگشان را ثابت کردند.
حمیدی مقدم ادامه داد: جشنواره امسال، جشنواره ی فیلم های اجتماعی انتقادی و پرسشگر بود، جشنواره ی آثاری که تاریخ را یادآوری می کردند، مستندهای محیط زیست، فیلم هایی درباره زنان، درباره خانواده، درباره زیبایی های ایران، کاستی ها و غم های مشترک. فیلمهای صادق و امیدوار، فیلم‌هایی که تماشاگر را به تکاپو و تلاش دعوت می کرد و او را محصور در شرایط و قربانی نمی‌دید. فیلمهای روشنِ صریح، فیلم‌هایی که راه حل ارائه می داد و از پاسخگویی طفره نمی‌رفت. با تدارک بخش غزه، به شکل جدی به مسئله تصویر فلسطین و غزه در رسانه‌های غربی پرداختیم و این موضوع را تحلیل کردیم.
او گفت: ما به بخشی از برنامه هایمان برای جشنواره «سینماحقیقت» دست یافتیم، فرصت این را پیدا کردیم تا گفتگو کنیم، بخت این را داشتیم که به تماشای آثاری متنوع با افکار و سلایق متفاوت بنشینیم و در نهایت، ضیافتی رنگارنگ و پرشور برپا کنیم. اما دو موضوع اصلی هنوز باقی مانده، ما در حال عبور از مسیری هستیم که طراحی کرده بودیم، هزینه‌های تولید بالا رفته و دست ما به عنوان نهاد متولی تولید در سینمای مستند خالیست، جناب آقای وزیر باید برای این موضوع کاری کرد، سینمای مستند ایران، نیازمند توجه و حمایت جدیست. در سوی دیگر، هدف ما رسیدن به بازارهای منطقه‌ای و جهانی است، «سینماحقیقت» و سینمای مستند ایران می‌تواند یک «هاب» منطقه‌ای باشد، قابلیت‌ها و اعتبارش را دارد، نمایش، توزیع و دیده شدن مستندها، نباید آرزوی محال شود، باید هدفی قابل دسترسی به حساب آید. هدف ما تنها حضور جشنواره‌ای نیست، افزایش مخاطبان، ورود به تلویزیون ها و پلتفرم ها و بازارهای جهانی برایمان مهم است.
دبیر جشنواره سینماحقیقت در پایان گفت: امشب، میزبان شما هستیم، فیلمسازان و هنرمندانی که می کوشند ثبت کننده و موثر باشند، این حضور و احساس مسئولیت است که سینمای مستند ایران را زنده نگه می‌دارد، سینمایی که در پنج روز گذشته بخشی از قدرت، جذابیت و شکوهش را در خانه جشنواره دیدیم، امیدوارانه به انتظار هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» می‌مانیم، و به آینده سینمای مستند ایران چشم می‌دوزیم.
در ادامه محمدرضا شهیدی‌فرد مجری مراسم به روی صحنه آمد و گفت: در شب آغازین از زمستان ۱۴۰۲ و در اختتامیه‌ای جشنواره‌ای که مهم‌ترین جشنواره سینمایی در منطقه است، دور هم جمع شده‌ایم. سینمای مستند ما تصویر جامع و کاملی از زندگی مردم ایران با بهره گرفتن از تاریخ و نگاه به آینده نشان می‌دهد. سینمای مستند ما گذشته، امروز و آینده را در بر می‌گیرد و گوشه‌های ناخوانده تاریخ را نشانه می‌گیرد.
هانا پولاک، جیمز لانگلی و مهرداد اسکویی به عنوان هیات داوران بخش مسابقه بین الملل به روی صحنه آمدند و پلان‌هایی از مستندهای کوتاه بخش بین‌الملل جشنواره پخش شد.
دیپلم افتخار مستند کوتاه بخش بین‌الملل به فیلم «سقف سنگی» ساخته رویا ربانی از ایران رسید.
رویا ربانی پس از دریافت جایزه خود گفت: از حضور گرم شما که رونق‌بخش‌جشنواره است، تشکر می‌کنم. من اولین جایزه و مهم‌ترین جایزه را از مخاطبان گرفتم. از هیات داوران بابت انتخاب فیلم تشکر می‌کنم و در آخر دوست دارم بگویم که این جایزه متعلق به همه عوامل فیلم است.
دیپلم افتخار بخش مستند بین‌الملل به فیلم «پورزال» به به کارگردانی مشترک احسان فرخی فرد و ماریا ماوتی رسید.
ماریا ماوتی پس از دریافت جایزه خود گفت: از همه عوامل فیلم تشکر می‌کنم. خودم هنگام تماشای فیلم برای مردم سیستان که بی‌هیچ امیدی زندگی کرده و نه خاک دارند و نه آب و نه هوا بغضم می‌گیرد. این جایزه را به مردم سیستان تقدیم می‌کنم.
در ادامه نیز احسان فرخی فرد بیان کرد: از عوامل فیلم که چهار ماه شبانه‌روزی تلاش کردند و همچنین هیات داوران تشکر می‌کنم.
جایزه بهترین مستند کوتاه بین الملل به مستند «ارتعاشاتی از غزه» به کارگردانی رحاب نزال رسید.
رحاب نزال در فیلم ویدیوئی که ارسال کرده بود، گفت: من کارگردان فیلم «ارتشاعاتی از غزه» هستم. در ابتدا می‌خواهم تشکر خود را از دست‌اندرکاران و عوامل برگزاری جشنواره اعلام کرده و از هیات داوران تشکر کنم. این جایزه را به کودکان بی‌نوای غزه تقدیم می‌کنم.
دیپلم افتخار مستند نیمه بلند بخش بین‌الملل به فیلم «مادر دانا مولود گنچ»» اثر سوینچ یشیل تاش رسید. یشیل تاش روی سن رفت و جایزه‌اش را دریافت کرد.
سوینچ یشیل‌چای گفت: من از هیات داوران و عوامل برگزاری جشنواره تشکر می‌کنم. من به همه مادران دنیا این پیام را می‌دهم که بذر نفرت را در دل کودکان خود نکارید.
جایزه بهترین مستند نیمه بلند بخش بین الملل به «انجمن کلاشینکف» اثر کریستف کاراباش رسید.
کریستف کاراباش در پیامی ویدیویی گفت: این فیلم ترکیبی از مستند داستانی و استفاده از عناصر تجربی است. دوست داشتم امشب کنار شما باشم که متاسفانه میسر نشد. واقعا برای گرفتن این جایزه خیلی خوشحال هستم. ما به رویدادهای بزرگی چون «سینماحقیقت» نیاز داریم.
جایزه ویژه هیات داوران بخش بین الملل به مستند نیمه بلند «در دست ساخت» اثر مارکوس تویوو اهدا شد.
جایزه ویژه هیات داوران بخش بین الملل به مستند نیمه بلند «همنوایی عاشقانه» ساخته آذر مهرابی اهدا شد.
آذر مهرابی پس از دریافت جایزه خود گفت: از هیات انتخاب و داوری بسیار تشکر می‌کنم. من دیشب حدود سی ثانیه آقای اسکویی را دیدم و به من گفتند از تو خیلی ممنون هستم که یک «فیلم» ساخته‌ای. من فیلمساز هستم و دوست دارم باز هم فیلم بسازم. اولین پلان‌های این فیلم برای سال ۹۷ و آخرین پلان‌های فیلم برای ۱۴۰۲ است. برای سینمای مستند باید فکری کرد. دوربین من در روند ساخت خراب شد و من نمی‌توانم دوربین یا ست مونتاژ بخرم و مجبور هستم این جایزه را به صاحب خانه‌ام بدهم. سینمای مستند پشتوانه شغلی ندارد. من از صندوق اعتباری کمک خواستم و بعد که فهرست انتظار هنرمندانی که برای کمکی ده میلیون تومانی را در صف دیدم، شرمنده شدم. امیدوارم من بتوانم کار کنم.
هانا پولاک در صحبت‌های کوتاه خود پس از اهدا جوایز بخش بین الملل گفت: امیدوارم همه مردمان دنیا در صلح زندگی کنند. فیلم مستند تصویر دقیق‌تری برای چگونگی مواجه با مشکلات جهانی ارائه می‌دهد. فیلمهای حاضر در جشنواره به ما آگاهی بسیاری درباره خیلی از مسائل داد و از این بابت ازهمه دوستان تشکر می‌کنم.
در ادامه جیمز لانگلی دیگر داور این بخش بیان کرد: خیلی خوشحال هستم که شانس بودن در کنار مردم ایران را دارم. در وضعیتی که تمامی مردم دنیا در رنج هستند، خوب است که به تماشای فیلمهای مستند که ارائه دهنده راهکار هستند، بنشینیم.
او ادامه داد: این اولین باری نیست که من به ایران می‌آیم. پیشتر حدود یک سال و نیم در ایران زندگی کرده بودم و باید بگویم جشنواره «سینماحقیقت» همانند مردم ایران بسیار مهمان‌نواز است. دوست دارم به هموطنان آمریکایی‌ام بگویم، به ایران سفر کنند.
سپس مهرداد اسکویی یکی دیگر از داوران بخش بین‌الملل گفت: خیلی خوشحال هستم که در کنار بزرگ‌ترین مستندسازان جهان توانستم به تماشای فیلمهای مستند بنشینم. تاریخ در این نقطه جغرافیا به تماشای فیلم مستندسازان و ترسیم دغدغه‌ها و جنگ‌ها و مصیبت‌ها برای ارائه راه‌حلی نیاز دارد. این فیلم‌ها می‌توانند پیام‌رسان کسانی باشند که درد دارند اما صدایشان به گوش جهان نمی‌رسد. خوشحال هستم که بخشی از این جشنواره بودم.
او گفت: در این دوره فیلم‌سازهای زن ایرانی در دورترین نقاط ایران فیلمهای مستند ساختند که واقعا شگفتی‌آفرین بود.
در ادامه این مراسم هیات داوران در بخش مستند بلند بین‌الملل معرفی شدند و رضا میرکریمی و میلیوشا آیتوگانووا روی صحنه آمدند و سلیمان سیسه عضو دیگر این گروه که حضور نداشت، ویدئویی برای این مراسم ارسال کرد.
سلیمان سیسه در ویدئوی ارسالی خود گفت: من سینماگر اهل مالی هستم و دوست دارم بگویم که ایران کشور بزرگی است و حضور در قامت داور در چنین جشنواره‌ای برای من افتخاری به‌غایت بزرگ است. از این موقعیت استفاده کرده و برای مردم ایران درود می‌فرستم.
دیپلم افتخار مستند بلند بخش بین‌الملل به مستند «زندان مرکزی ولادیمیر» به کارگردانی جولیا بابکووا اهدا شد.
جایزه ویژه هیات داوران مستند بلند بخش بین‌الملل به مستند «ستار الکلاسیکو» به کارگردانی هادی شریعتی رسید.
هادی شریعتی پس از دریافت جایزه خود گفت: از هیات داوران تشکر می‌کنم. از دریافت این جایزه بسیار خوشحال هستم و دوست دارم بگویم امسال برای همه مستندسازان مشخص شد که برگزاری جشنواره سینماحقیقت در دوره گذشته چه تصمیم درستی بود. ما از همین آب و خاک هستیم و زحمت می‌کشیم و امیدوارم تلاش ما به چشم داوران ملی هم بیاید. من در این لحظه به همکارانی فکر می‌کنم که مجال کار برایشان نمانده است. این واقعیت است که سینماگران شریفی در سینمای ما کار می‌کنند.
جایزه بهترین مستند بلند بخش بین‌الملل به مستند «نخ طلایی» اثر نیشتا جین اهدا شد.
نیشتا جین در پیام ویدئویی خود گفت: دوست دارم از هیات برگزاری جشنواره تشکر کنم. به‌خصوص آقای محمد حمیدی مقدم و شیرین نادری زحمات بسیاری کشیدند و از آنها سپاس‌گزاری می‌کنم. متاسفم که امکان حضور در ایران را نداشتم اما روحم با شما در ایران است.
سپس رضا میرکریمی یکی از داوران این بخش گفت: فیلم مستندی که بهترین جایزه را گرفت به‌نظرم اثر خوبی بود که مستندساز برای خودش وظیفه‌ای مادام‌العمر را درنظر گرفته بود. وقتی فیلم به پایان می‌رسید می‌شد گذر یک عمر زمان را حس کرد.
در ادامه این مراسم محمد حمیدی مقدم با حضور روی صحنه گفت: جشنواره فیلم «کازان» جشنواره‌ای مهم است که برای اولین بار از واژه اسلام استفاده کرده است و هر ساله به سینمای ایران توجهی ویژه دارد و اغلب جایزه می‌گیرند. این جشنواره با هدف همگرایی دینی در کازان برگزار می‌شود. ما در جشنواره سینماحقیقت باتوجه به روابط بسیار خوب تاتارستان و ایران و رد و بدل فرهنگی و علاقه و عشق آنها به حوزه فرهنگی ایران حس کردیم این روابط نیازمند گسترش است. ما برای سپاس و قدردانی این جایزه را برای اهدا به میلیوشا آیتوگانووا انتخاب کردیم.
همچنین رضا میرکریمی در صحبت کوتاه خود درباره این جشنواره گفت: بلندنظری همراه با مدارای این جشنواره باعث می‌شود گردهمایی خوبی از همه استعداد‌های کشورهای اسلامی را در آن ببینید.
آیتوگانووا نیز بیان کرد: قبل از هر چیزی از محمد خزاعی تشکر می‌کنم. باعث خوشبختی من بود که در کازان در خدمت شما بودیم. هرسال کیفیت فیلمهای ایرانی بیش از قبل می‌شود. دوستی ایران و جشنواره کازان تبدیل به سمبل و نمادی شده که در آینده می‌تواند پیام‌آور اهداف مشترک بسیاری باشد.
در بخش دیگری از این مراسم اختتامیه، آرلین کلمشا استاد دانشگاه و پژوهشگر به صحنه آمد و با اشاره به اتفاقات غزه بیان کرد: قبل از هر چیز از مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تشکر می‌کنم که شرایط ایران آمدن من را فراهم کردند. لحظه‌های ملاقات ما بسیار تراژیک است و کودکان بسیاری در غزه کشته می‌شوند. ما به عنوان فیلمساز نباید اجازه بدهیم که فلسطین دوباره فراموش شود تا حقوق بشر دوباره به فلسطین تاریخی بازگردد.
او ادامه داد: یکی از دغدغه‌های روشنفکر فلسطینی ادوارد سعید بخشیدن صدا به فلسطینیانی بود که صدا از آنها سلب شده است. سکوت را باید به کلمات تبدیل کرد. امروز صدای فلسطین، فریادی برای پایان ظلم و جنگ است.
سپس شهیدالعلم به روی صحنه آمد و گفت: من خیلی خوشحال هستم که اینجا هستم اما در همین لحظه مردم در فلسطین در حال کشته شدن هستند. این هفتاد و پنجمین روز این بحران است. دلیل این اتفاق تنها زیرپا گذاشتن قانون‌های بین‌المللی یک کشور نیست، بلکه از سکوت کشورهای دیگر نیز ناشی می‌شود. من نمایشگاهی در آلمان داشتم که به دلیل حمایتم از مردم فلسطین ابطال شد و فکر می‌کنم حمایت من از فلسطین مساله‌ای نه مربوط به دین که مربوط به وجدان است. من نه تنها در کنار فلسطینیان می‌ایستم که می‌گویم قهرمان‌ها آرزو دارند مثل فلسطینی‌ها باشند.
سپس تصاویری از بخش «سرباز وطن» که برای یادبود سردار شهید حاج قاسم سلیمانی ایجاد شده، نمایش داده شد.
دکتر محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، زینب سلیمانی دختر شهید حاج قاسم سلیمانی و محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی برای اهدای جایزه این بخش به روی صحنه آمدند.
جایزه بخش سرباز وطن به مستند «عیدوک» به کارگردانی امیر عسکری اهدا شد.
با حضور محمدمهدی اسماعیلی و محمد خزاعی از وائل الدحدوح خبرنگار الجزیره حاضر در فلسطین تقدیر شد. این لوح تقدیر به عاید نباء اهدا شد تا به دست وی برساند.
عاید نباء پس از دریافت لوح تقدیر وائل الدحدوح گفت: جشنواره سینماحقیقت به قولش که نشان دادن حقیقت است، عمل کرده است. آنچه که من دیدم این بود که غزه بخش مهمی از جشنواره بود. اینجا مستند یک کنش مقاومتی است و ما با وائل‌الدحدوح تماس گرفتیم و او می‌داند ما امروز درباره‌اش صحبت کرده‌ایم.
او ادامه داد: فلسطینی‌ها در مقابل سوال آزادی یا مرگ قرار گرفته‌اند. امیدوارم همه شما مردم غزه را در یاد نگه دارید و به احترام مردم غزه از جای برخیزید.
محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای سخنان خود گفت: خدای متعال را شاکر هستم که در آغاز فصل زمستان، به بهار حوزه فرهنگ و هنر ورود کرده و فصل جشنواره‌های فرهنگی و هنری کشور را گرامی می‌داریم. آغاز جشنواره‌ها همراه با هفدهمین جشنواره سینماحقیقت شد.
او ادامه داد: جشنواره امسال به لحاظ کمی و کیفی، طبق گزارش‌های خوبی که سازمان سینمایی و آقای محمد حمیدی مقدم عنوان کرده‌اند، به نظر می‌رسد که راه رشد خود را طی کرده است. اینجا دوستانی که موفق به کسب جایزه شدند نیز گلایه‌های درستی را مطرح کردند. در فضای مدیریتی سینمایی کشور باید به راه‌حل های روشنی برای حمایت‌های دقیق و نقطه‌ای از فعالان این حوزه برسیم.
اسماعیلی بیان کرد: در سال جاری برای فیلم کوتاه، با همکاری انجمن سینمای جوانان ایران، بیش از ۱۸۰ میلیارد تومان در اختیار سازمان سینمایی قرار گرفت. در حوزه حمایت از تولیدات شهرستان‌ها عدد حمایت قابل توجه است. شاید یک سوم کارها از شهرستان‌ها به دبیرخانه می‌رسد و شاید ما از ۷۰ فیلم مستند حمایت کردیم و این حوزه همچون سایر حوزه‌ها کار ساخت پرهزینه‌ای دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: تا همین دو سال پیش با بودجه‌ای کم می‌شد از فیلمی حمایت کرد اما امروز کار حمایت گران‌تر و به تبع آن سخت‌تر شده است. برای مثال ما شبکه نمایش خانگی را داریم. هدف ما حمایت جدی از این حوزه است. بخش عمده‌ای از حمایت‌های ما خارج از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و نیازمند توسعه است. ما آمادگی این حمایت را داریم و دوستان من در سازمان سینمایی باید طرح‌هایشان را ارائه دهند. این نکته را همین‌جا عرض می‌کنم که اگر امسال از ۷۰ اثر مستند حمایت شده است، ما این آمادگی را داریم که سال بعد با دو برابر بودجه، تعداد دو برابری اثر را حمایت کنیم.
او گفت: مساله مهم امروز کشور موضوع آب است. ما از وزارت نیرو برای ساخت سریالی در حوزه آب درخواست حمایت کردیم. سینمای مستند بهترین دریچه برای آشنایی مردم با واقعیت‌ها است. این را باید بگویم که سینماحقیقت، جشنواره‌ای است که به نام و عنوان خود وفادار است. امسال بسیاری از مستندها در حمایت غزه بود که بیش از بیست هزار نفر جلوی چشم همه مردم دنیا در آن‌جا به قتل رسیدند. آیا خون مردم فلسطین کمرنگ‌تر از انسان‌های شریف دیگر نقاط دنیا است؟ چرا هیچ واکنشی نمی‌بینیم؟ قطعنامه‌ها هم با حدف موضوع آتش بس راضی به حرف شده است.
اسماعیلی ادامه داد: اقلیت نژادپرست ظالم، خشن و خون‌خوار که مدیریت این فضا را در سازمان‌های جهانی جلو می‌برند، آنها دوست ندارند صدا و تصویری از ظلمشان پخش شود اما مستندسازان این مهم را انجام می‌دهند. از محمد خزاعی درخواست حمایت بیشتر از مستندسازان را دارم تا امکان فعالیت بیشتر فیلمسازان جوانان فراهم شود. در پایان نیز از هیات داوران، فیلمسازان، اهالی رسانه و علاقه‌مندان به حوزه فرهنگ و رسانه تشکر می‌کنم.
در ادامه این مراسم، بهزاد عبدی به همراه نوازندگان ارکستر دوباره روی صحنه آمده و قطعاتی اجرا کردند.
دکتر مصطفی زمانیان، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری به روی صحنه آمد و جایزه ویژه مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری به مستند «بحران خاموش» ساخته محمدحسین حقیقی اهدا شد.
محمدحسین حقیقی پس از دریافت جایزه خود گفت: من دوست دارم این جایزه را به من زمانی بدهند که فیلم را رئیس جمهور و هیات دولت دیده باشند. با احترام تا آن زمان جایزه را به ایشان برمی‌گردانم.
دکتر مصطفی زمانیان نیز گفت: در دنیای امروز لزوما مسائل مهم دیده نمی‌شوند، مسائلی که دیده می‌شوند مهم می‌شوند. برای همین سینماحقیقت می‌تواند پلی باشد از دنیای هنر بر دنیای سیاست. بنابراین باید از مستندسازی که با ابهام‌زدایی از لابه‌لای مسائل کم اهمیت مهم‌ترین مسائل را پیدا کرده و به عنوان روایتی جذاب تصویر می‌کند، تقدیر کرد. امیدوارم این اولین جایزه سیاستی سینماحقیقت ظرفیتی در آینده برای مستندسازان سیاستی فراهم آورد.
سپس نوبت به بنیاد پانزده خرداد رسید که حمید رضا ولیان زادگان و یاسر اشراقی به روی صحنه آمدند و جایزه ویژه بنیاد پانزده خرداد به مستند «نفس» ساخته علیرضا باغشنی اهدا شد.
باغشنی پس از دریافت جایزه خود گفت: امیدوارم که فیلم من بتواند کمی از مشکل جمعیتی کشور را حل کند. ما مستندسازان کمر همت به خدمت به انقلاب و نظام بسته‌ایم. امیدوارم بقیه مستندسازان نیز درباره این موضوع مهم شروع به ساخت اثر کنند.
یاسر اشراقی گفت: بنیاد پانزده خرداد امیدوار است در آینده ایرانی جوان و قوی داشته باشد. به عنوان اولین جشنواره، از جشنواره فیلم کوتاه تهران از سه فیلم تقدیر کردیم و حالا نوبت به جشنواره سینماحقیقت رسید. در کنار همه بخش‌هایی که به دنبال اعتلای ایران عزیز هستند از دکتر سیمین رودی برای مستندی که به نجات جنین‌های سقط جنین کمک می‌کند، تقدیر و تشکر می‌کنم.
سیمین رودی نیز در سخنان کوتاه خود گفت: در ایران هفتاد و پنج هزار جنین عزیز ما سقط شدند که امیدوارم جلوی این اتفاق گرفته شود و بیشتر به چنین مسائلی پرداخته شود.
مصطفی دالایی، مهدی نقویان داوران بخش شهید آوینی و محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره درغیاب احمد مرادپور سومین داور این بخش، با پخش تیزری ساخته علیرضا دهقان برای اعطای جایزه «شهید آوینی» به روی صحنه آمدند.
جایزه و تندیس برنزی شهید آوینی به مستند «بی‌قرار» ساخته محمدعلی فارسی اهدا شد.
جایزه و تندیس نقره‌ای شهید آوینی نیز به مستند «احمد» به کارگردانی مصطفی رزاق کریمی اهدا شد.
مصطفی رزاق کریمی پس از دریافت جایزه خود گفت: چندسالی ساخت مستند «احمد» طول کشید. من اعتقاد دارم موضوع تحقیق در سینمای مستند از اهمیت بسیاری برخوردار است. تحقیق درباره دوران معاصر انقلاب مهم است تا بدون تحریف و دروغ بتوانیم درباره آن کار کنیم.
همچنین جایزه و تندیس طلایی شهید آوینی به مستند «قوی‌دل» به کارگردانی علی فراهانی صدر اهدا شد.
در بخش بعدی مراسم اختتامیه نوبت به اعطای جوایز بخش ملی رسید.
جایزه بهترین کارگردانی مستند کوتاه بخش ملی به فیلم «پورزال» به کارگردانی احسان فرخی‌فرد و ماریا ماوتی رسید.
جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند در بخش ملی به فیلم «هفت سال اینجا» به کارگردانی سیدمصطفی سیدالحسینی رسید.
جایزه بهترین پژوهش بخش مسابقه ملی به حامد کلجه‌ای برای مستند «آذر آبادگان» رسید.
حامد کلجه‌ای پس از دریافت جایزه خود گفت: در ابتدا از هیات انتخاب تشکر می‌کنم. مستند قبلی من که پنج سال برای آن کار کرده بودم، حتی به جشنواره راه پیدا نکرد. این اتفاق انتخاب آثار و هیات مشاوران در جشنواره روند بهتری پیدا کرده است. از هیات داوران تشکر می‌کنم و درضمن تشکر ویژه‌ای دارم از همسرم که در این وضعیت معیشتی با من همراهی می‌کند. وضعیت معیشتی مستندسازان بسیار سخت است. جشنواره هفدهم می‌توانست برای من نقطه پایان مستندسازی باشد. فیلم «آذر آبادگان» فیلمی تاریخی درباره پاسداشت تمامیت ارضی ایران است. این جایزه را به همه کسانی که به ایران فکر می‌کنند و مرزبانان هستند، تقدیم می‌کنم.
جایزه بهترین نویسنده گفتار متن به محمدرضا ابوالحسنی برای مستند «دوئل بوکمال» رسید.
جایزه بهترین گوینده گفتار متن به مرحوم ناصر طهماسب برای مستند «می ۱۹۶۸» رسید.
احسان امی کارگردان این مستند با دریافت جایزه مرحوم ناصر طهماسب گفت: امروز که به من گفتند ایشان کاندیدا هستند، هرچه تلاش به برقراری ارتباط می‌کردیم، موفق نمی‌شدیم. نمی‌دانستیم چه اتفاق غمباری افتاده است. آقای طهماسب در برابر هیولای نطق‌کش شبه روشنفکری ایستاد و شخصیتی بزرگ بود.
جایزه بهترین صداگذاری به حسن مهدوی برای مستند «آب بندان» رسید.
جایزه بهترین موسیقی متن به اکبر ابراهیمی برای مستند «آخرین کوسه نهنگ» رسید.
جایزه بهترین تدوین به حسن وزیرزاده، ساسان فلاح‌فر و عباس وهاج برای مستند «دوئل بوکمال» رسید.
جایزه بهترین تصویربرداری به‌صورت مشترک به رامتین بالف و رشاد بالف برای مستندها «آخرین کوسه نهنگ» و مهدی آزادی برای مستند «پورزال» رسید.
مهدی آزادی پس از دریافت جایزه خود گفت: به برگزارکنندگان جشنواره خسته نباشید می‌گویم. دوست دارم از همسرم که پشتوانه من در همه لحظه‌های زندگی‌‌ام است، تشکر کنم که همواره فضای خانه را گرم نکه می‌دارد.
سپس همسرش به روی صحنه آمد و جایزه را به او تقدیم کرد.
جایزه ویژه هیات داوران به علی فراهانی صدر برای مستند «قوی‌دل» اهدا شد.
همچنین دومین جایزه ویژه هیات داوران به جابر بادیاد برای مستند «دختر کوه نور» رسید.
علی فراهانی صدر پس از دریافت جایزه ویژه خود گفت: این اولین بار در تمام زندگی من است که جایزه هنری گرفته و در جشنواره شرکت کردم. من این جشنواره را نه رقابت که رفاقت می‌دانم و این جایزه را به همه کسانی تقدیم می‌کنم که فارغ از مسائل سیاسی و حزبی سعی می‌کنند ایرانی بهتر بسازند.
هیات داوران با توجه به تمرکز ویژه جشنواره امسال به موضوع بحران آب و مساله جمعیت فیلمهای «آب بندان» در موضوع بحران آب، «بحران خاموش» در موضوع جمعیت و «در پناه نیزار» در موضوع محیط زیست را شایسته توجه دانست.
محمدحسین حقیقی گفت: به فیلمسازان جوانی که در این دوره گوی سبقت را از پیشکسوتان ربودند تبریک می‌گویم. سینمای مستند در حال شکوفایی است و شاید آن چه که در سینمای آرمانی دهه شصت به دنبال آن می‌گشتیم ادامه‌اش را باید در سینمای مستند جستجو کنیم. این جایزه را به فرد خیری در اصفهان که بانی ساخت این مستند شد، تقدیم می‌کنم. الان دیگر بحث آب منتفی است و به فرمایش رهبری خطرناک‌ترین بحران ما بحران جمعیت است.
او ادامه داد: سالمندی زلزله نیست که شاید بیاید شاید نیاید. ما در حال ورود به چاله سالمندی هستیم که باید جلوی آن گرفته شود.
جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند به «خانواده خلج» به کارگردانی مصطفی حاجی‌قاسمی و مریم الهامیان رسید.
حاجی قاسمی پس از دریافت جایزه خود گفت: تولید این فیلم چهار سال طول کشید و اگر حمایت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نبود این فیلم به سرانجام نمی‌رسید. باید به شرایط تولیدکنندگان توجه کرد.
جایزه بهترین فیلم مستند به مهدی ایمانی شهمیری برای مستند «تکثیر در اسارت» رسید.
مهدی ایمانی شهمیری گفت: چون جایزه بهترین فیلم مستند را دریافت کردیم، باید این را بگویم که این جایزه نه تنها برای من که برای همه عوامل فیلم است. صدای آشنایی که در پشت صحنه مرکز برای ما زحمت می‌کشد خانم میگونی است که شنیدم می‌خواهد از میان ما برود و می‌خواهم بابت تلاش‌هایش تشکر کنم. به امید روزی که یوزپلنگ ایرانی نسلی با دوام داشته باشد.
جایزه ویژه دبیر جشنواره به مستند «رزیدنت» به کارگردانی امیرمحمد کوچک زاده و مستند «پدگر» به کارگردانی محمدرضا خوش فرمان و همچنین جایزه ویژه دبیر به شخصیت فیلم «قوی‌دل» به احمد قوی‌دل اهدا شد.
احمد قوی دل گفت: از دبیر جشنواره و هیات داوران سپاس‌گزار هستم. همه موفقیت‌های ما بر دوش رسانه بود و من از اهالی رسانه ممنونم که آنها هستند که خطر می‌کنند و صدای ما را به گوش می‌رسانند.
همچنین جایزه استعداد نو به مستند «برار انیسه» به کارگردانی سید صادق کاظمی اهدا شد.
در بخش دیگری از این مراسم، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی گفت: قصد صحبت نداشتم و نمی خواهم سخنرانی کنم. ولی می خواهم بگویم سخنان، مطالب و خواسته های تان را شنیدم. برای حل مشکلات باید راهکار و راهبردهایی تازه طراحی کنیم. من با شما همدردی می‌کنم. دوست داشتم در شرایط بهتری سکان‌دار این مسوولیت می‌شدم. شرایط سخت و پر فراز و نشیب سال گذشته فرصت و امکان پرداختن به بسیاری از دغدغه ها و مطالبه ها و برنامه های اصلی ما نداد و امروز با افقی که پیش رو داریم ظرفیت های بالقوه و تازه ای در حال شکل گیری است.
ای کاش به جای بحث‌های اقتصادی امروز به جای به سوژه‌های ناب‌تر و تولیدات مهم تری فکر می کردیم. من در بدترین شرایط اقتصادی و یا شرایط سیاسی سکان‌دار شدم پیامدهای کرونا، تعطیلی سینماها، بیکاری سینماگران و خطر معیشت خانواده سینما اما چون از خانواده سینمای ایران و رنج‌کشیده این حیطه هستم درد شما را می‌فهمم.
وی یادآور شد: من برای بهبود این شرایط تلاش خواهم کرد. جلسات مکرری هم برای بهبود وضعیت داشتم و علیرغم حرف‌های بعضی از عزیزان من فکر می‌کنم افق‌های آینده روشن است. دغدغه من تنها سینمای مستند نیست و تمامی اهالی خانواده سینما را در بر می‌گیرد. با همت و همدلی و با تلاش ها و پیگیری ها به طور قطع، سال ۱۴۰۳ سالی بهتر در زمینه اقتصاد سینما، معیشت و تولید و کسب و کار خواهد بود. اگر در کنار هم قرار بگیریم و برای هدفی مشترک فعالیت کنیم.
خزاعی با بیان اینکه سینماگر با امید می تواند دست به خلاقیت بزند تصریح کرد: ما ناامید نبوده و نیستیم، همچنانکه مسیری پر از سنگلاخ را در دو ساله اخیر پشت سر گذاشته و به شرایط هموارتری رسیده ایم در آینده نیز با روحیه و امید مضاعف گام بر خواهیم داشت.وی در پایان سخنانش درگذشت ناصر طهماسب صدای ماندگار دوبله را تسلیت گفت و برای کیانوش عیاری که ساعتی قبل به دلیل سکته بستری شده‌است نیز آرزوی سلامتی کرد.
جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران این دوره از جشنواره به سعید الهی تهیه‌کننده مستند «قوی‌دل» اهدا شد.
سعید الهی گفت: این اولین بار است که یک فیلم هم برنده تماشاگران و هم شهید آوینی و جایزه ویژه شهید آوینی می‌شود. این ماجرا پیام‌آور این است که می‌توان فیلمی ساخت که هم نظر متخصصان و هم نظر مردم را جلب کند. فکر می‌کنم این اتفاق برای اولین بار افتاده است.
در پایان این مراسم نیز علی دهکردی گفت: در روزهای اولی که من برای مسئولیت مدیر عامل خانه سینما انتخاب شدم، اسنپ گرفتم و بعد راننده اسنپ به من گفت که من مستندسازم و عضوی از خانه سینما. همان لحظه من فکر کردم کلید خانه‌ای را در دست گرفتم که یک مستندساز به‌عنوان موتور دانش، خلاقیت و هنر راننده اسنپ شده است. اما حالا خوشحالم که این جوان در این سالن جایزه گرفت و جمعیت انبوهی برای او دست زدند. امیدوارم سینماحقیقت بتواند حقیقت سینمای فاخر ما را به گوش و چشم کسانی که چشم و گوششان را بر حقیقت سینما بستند، باز کنند.
لیست کامل برگزیدگان
جوایز بخش بین الملل:
دیپلم افتخار بخش مستند کوتاه بین الملل و جایزه نقدی ۵۰۰ دلاری به فیلم سقف سنگی به کارگردانی رویا ربانی از ایران اهدا شد.
دیپلم افتخار بخش مستند کوتاه بین الملل و جایزه نقدی ۵۰۰ دلاری به فیلم پورزال به کارگردانی احسان فرخی فرد و ماریا ماوَتی از ایران رسید.
لوح افتخار و تندیس جشنواره به همراه جایزه نقدی ۱۰۰۰ دلاری برای بهترین مستند کوتاه بین‌الملل به فیلم ارتعاشاتی از غز) به کارگردانی رِحاب نَزَّال اهدا شد.
دیپلم افتخار بخش مستند نیمه‌بلند به فیلم مولودی؛ گنج مادری دانا به کارگردانی سِوینچ یِشیلتاش از کشور ترکیه تعلق گرفت.
لوح افتخار و تندیس جشنواره به همراه جایزه نقدی ۱۵۰۰ دلاری برای بهترین مستند نیمه بلند بین‌الملل به فیلم انجمن کلانشینکف به کارگردانی کریستف کاراباش اهدا شد.
جایزه ویژه هیئت داوران به همراه جایزه نقدی ۵۰۰ دلاری به فیلم در دست ساخت به کارگردانی مارکوس تویوو از کشور فنلاند اهدا شد.
جایزه ویژه هیات داوران نیمه بلند لوح افتخار و جایزه نقدی ۵۰۰ دلاری به فیلم همنوایی عاشقانه به کارگردانی آذر محرابی از ایران تعلق گرفت.
لوح افتخار جشنواره به همراه جایزه نقدی ۵۰۰ دلاری در بخش مستند بلند بین‌الملل اهدا به فیلم زندان مرکزی ویلادمیر به کارگردانی خانم یولیا بابکو وا از کشور روسیه تعلق گرفت.
لوح افتخار به همراه جایزه نقدی ۵۰۰ دلاری به عنوان جایزه ویژه هیئت داوران مستند بلند به فیلم ستار الکلاسیکو به کارگردانی هادی شریعتی اهدا شد.
لوح افتخار و تندیس جشنواره به همراه جایزه نقدی ۲۰۰۰ دلاری برای بهترین مستند بلند بین‌الملل به فیلم نخ طلایی به کارگردانی خانم نیشتا جِین از کشور هند رسید.
جایزه شهید آوینی:
تندیس برنزی شهید آوینی لوح افتخار و جایزه نقدی ۴۰ میلیون تومانی به فیلم بی قرار به کارگردانی محمد علی فارسی اهدا شد.
تندیس نقره‌ای شهید آوینی لوح افتخار و جایزه نقدی ۴۵ میلیون تومانی به فیلم احمد به کارگردانی مصطفی رزاق کریمی اهدا شد.
تندیس طلایی شهید آوینی لوح افتخار و جایزه نقدی ۵۰ میلیون تومانی به فیلم قوی دل به کارگردانی علی فراهانی صدر تعلق گرفت.
جایزه ایران جوان:
جایزه ایران جوان به فیلم نفس به کارگردانی علیرضا باغشنی اهدا شد.
جایزه مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری به فیلم بحران خاموش محمدحسین حقیقی (جایزه ۴۵ میلیون تومانی) تعلق گرفت.
جوایز مسابقه ملی:
جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند کوتاه
تندیس و جایزه نقدی ۴۰ میلیون تومانی برای کارگردانی فیلم مستند کوتاه: پورزال (احسان فرخی فرد – ماریا ماوتی) اهدا شد.
بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند
تندیس و جایزه نقدی ۴۵ میلیون تومانی بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند: هفت سال اینجا (سید مصطفی الحسینی) تعلق گرفت.
بهترین پژوهشگر:
تندیس و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی بهترین پژوهش به مستند آذر آبادگان (حامد کلجه‌ای) اهدا شد.
بهترین نویسنده گفتار متن:
تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی بهترین نویسنده گفتار متن به دوئل بوکمال (محمدرضا ابوالحسنی) رسید.
بهترین گوینده گفتار متن:
تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی بهترین گوینده گفتار متن: می ۱۹۶۸ ( زنده‌یاد ناصر طهماسب ) اهدا شد.
بهترین صدا:
تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی بهترین صدا: آب بندان (حسن مهدوی) صدا گذار اهدا شد.
بهترین موسیقی:
تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی بهترین موسیقی متن آخرین کوسه نهنگ ( اکبر ابراهیمی) تعلق گرفت.
بهترین تدوین:
تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی بهترین تدوین دوئل بوکمال (حسن وزیر زاده – ساسان فلاح فر – عباس وهاج) اهدا شد.
بهترین تصویربردار:
تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی بهترین تصویربرداری به صورت مشترک به فیلمهای آخرین کوسه نهنگ ( رامتین بالف – رشاد بالف) و پورزال ( مهدی آزادی) تعلق گرفت.
جایزه ویژه هیئت داوران
جایزه ویژه هیأت به همراه جایزه نقدی ۴۰ میلیون تومانی داوران به فیلم قوی دل به کارگردانی علی فراهانی صدر اهدا شد.
جایزه ویژه هیأت به همراه جایزه نقدی ۴۰ میلیون تومانی داوران به فیلم فیلم دختر کوه نور (به کارگردانی جابر باد یاد) رسید.
هیأت داوران با توجه به تمرکز ویژه جشنواره سینماحقیقت به موضوع بحران آب و مسئله جمعیت، فیلم های پیشنهادی زیر را شایسته توجه دانستند:
آب بندان( رضا اکبریان گالشکلایی ) در موضوع آب
بحران خاموش ( محمد حسین حقیقی) در موضوع جمعیت
در پناه نیزار (حبیب علوانی) در موضوع محیط زیست
جایزه سرباز وطن (یادبود سردار شهید حاج قاسم سلیمانی) به همراه جایزه نقدی ۴۰ میلیون تومانی به محمد علی فارسی برای فیلم بی قرار اهدا شد.
بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند :
تندیس و جایزه نقدی ۵۰ میلیون تومانی برای بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند: خانواده خلج (مصطفی حاجی قاسمی- مریم الهامیان)
بهترین فیلم (تهیه‌کننده) :
نشان فیروزه و جایزه نقدی ۶۰ میلیون تومانی بهترین فیلم مستند تکثیر در اسارت مهدی ایمانی شهمیری تعلق گرفت.
جایزه ویژه دبیر جشنواره
تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی به فیلم رزیدنت به کارگردانی امیرمحمد کوچک زاده و تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی به فیلم پَدگِر به تهیه‌کنندگی محمد دین دشتی اهدا شد.
تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی به شخصیت فیلم قوی دل آقای احمد قوی دل اهدا شد.
جایزه استعداد نو
تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیون تومانی به فیلم برار انسیه به کارگردانی سید صادق کاظمی تعلق گرفت.
تندیس جشنواره و جایزه نقدی ۳۵ میلیونی جایزه این بخش به فیلم قوی دل به تهیه‌کنندگی سعید الهی اهدا شد.
جایزه بهترین فیلم از نظر تماشاگران هم به مستند قوی دل تعلق گرفت.
در این مراسم محمدمهدی اسلامی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی، حبیب ایل بیگی معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی، محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره، مجتبی امینی دبیر جشنواره فیلم فجر، هاشم میرزاخانی مدیرعامل موسسه سینماشهر، مهدی آذرپندار مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران، مجید زین العابدین مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی، قادر آشنا معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی، احمد ضابطی جهرمی استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه سینمای مستند، علی دهکردی رئیس خانه سینما، مسعود نقاش زاده، سیامک صفری و… حضور داشتند.
بیشتر بخوانید:
