به گزارش پلاتو هنر، اصغر مجیدی سازنده تار و سه‌تار، نوازنده سه‌تار متولد 1342 ساکن همدان است. او نزدیک به 40 سال است که در این حرفه فعالیت دارد.
این هنرمند به‌علت ساختن ساز، کارهای زخمت و کارکردن با چوب دیگر با مهارت کافی نمی‌تواند ساز آرشه‌ای بنوازد و به گفته خودش کسانی که ساز حرفه‌ای کار می‌کنند، دست به سیاه سفید نمی‌زنند.
به بهانه فعالیت اصغر مجیدی در عرصه ساخت ساز با او گفتگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
خودجوش به فکر ساخت و ترمیم تار افتادم
این هنرمند درباره اینکه چگونه به فکر ساختن ساز افتاده‌است، توضیح داد: من خودجوش این کار را شروع کردم. دوران نوجوانی‌ام نی می‌نواختم. زمانی‌که قصد داشتم یادگیری سه‌تار را شروع کنم، سه‌تار از دستم افتاد و شکست. آن‌موقع داخل سه‌تار را دیدم و دوست داشتم آن را ترمیم کنم. آنقدر با آن سر و کله زدم تا بتوانم از آن سر در بیاورم. زمانی طولانی گذشت، تحقیق کردم و با استادان بسیاری در ارتباط بودم اما از هیچ جایی برای ساخت ساز آموزش ندیدم.
او عنوان کرد: ساز تار از کنده چوب درخت گردو با ابعاد 40 و بیشتر ساخته می‌شود و هر چقدر ابعاد و ضخامت چوب بیشتر باشد بهتر است. سپس الگوی تار را روی چوب قرار می‌دهیم و از وسط برش می‌دهیم، سپس آن را در آب می‌اندازیم. البته باید در نظر داشته باشیم که چوب در این مرحله نباید خشک باشد چون ترک بر‌می‌دارد. در ادامه چوب را به صورت الواری در می‌آوریم. پس از انداختن الگو روی چوب آن را دوربری و خشک تراشی می‌کنیم و داخل آن را با مغار می‌کنیم.
مجیدی ادامه داد: با گذشت چند سال و پس از خشک‌شدن، شکل بیرونی آن را به عمل می‌آوریم و داخلش را سبک سازی می‌کنیم. پس از سبک سازی بدنه را به دسته متصل می‌کنیم. مرحله بعد از آماده‌سازی، رنگ‌آمیزی است. پس از رنگ‌آمیزی هم اضافه‌شدن پرده، سیم، گوشی و پوست را انجام می‌دهیم.
مقاومت هر سازی به سازنده‌اش بستگی دارد
این هنرمند تاکید کرد: مقاوت هر سازی نسبت به شرایط محیطی (گرما، سرما و ضربه) کاملا به سازنده ساز بستگی دارد. دسته ساز حتما برای به‌عمل آوردن باید داخل کوره رود. چون چوب گردو روغن دارد و باید روغن چوب خارج شود. در همین راستا برای اینکه دسته تاب نخورد باید چوب خشک شود. مدت خشک‌شدن چوب دسته هم نباید طولانی شود تا چوب پودر و سبک نشود.
او اظهار کرد: ساختن تار از سه‌تار به مراتب سخت‌تر، مراحلش جزئی‌تر و دقیق‌تر و زمان به‌عمل‌آمدنش طولانی‌تر است اما سه‌تار از نظر صدادهی از تار پیچیده‌تر است. در ساخت ساز باید دقت کنید صداهای بم‌زیر و میانی به درستی تولید شوند.
مجیدی تصریح کرد: تعادل صفحه سه‌تار در صدادهی ساز بسیار موثر است. صدادهی به سازنده ساز بستگی دارد. از میزان صدادهی می‌توان ساز حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای را از یکدیگر تشخیص داد. بعضی اوقات یک هفته روی یک تن صدایی زمان می‌گذارم.
این نوازنده با نگاهی به تاریخچه و تغییرات تار و سه‌تار گفت: زمان گذشته و دوران صفویه نوازنده ساز تار را روی سینه خود می‌گذاشت. البته اکنون هم آذری‌ها تار ترکی را به همین شیوه می‌نوازند. ریشه تار ایرانی به شهر شیراز و دوران علی اکبرخان باز می‌گردد. زمان گذشته ساز تار را با دو الی سه کاسه می‌ساختند که دوکاسه‌ای رواج‌تر با صدادهی بهتر مورد پسند بود. تار در ابتدا 5 سیم داشته‌است که به مرور با گذاشتن این ساز روی پا یک سیم دیگر به این ساز اضافه شد که از آن به بعد ساز تار را با 6 سیم می‌شناسند.
او افزود: سه‌تار هم در ابتدا سه سیم داشته‌است که توسط مشتاق علی‌شاه در کرمان یک سیم به این ساز اضافه شد. با اضافه شدن سیم چهارم به سه‌تار یک صدای بم به این ساز اضافه شد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
اصغر مجیدی در پایان گفت: در طول سال مقیمان ایرانی از سایر کشورهایی همچون استرالیا، آمریکا و آلمان و فرانسه درخواست ساخت سازهای تار و سه‌تار را دارم. سازهای ایرانی توسط استادانی مانند شجریان، کلهر و جلیل شهناز و… در گذشته تاکنون به سراسر دنیا معرفی شده‌است که همین شناخت باعث می‌شود مردم در نقاط مختلف دنیا خواستار ساز ایرانی باشند.
سمیرا اسدیان
