به گزارش پلاتو هنر، امروز 12 اردیبهشت سالروز تولد یاسمینا رضا، نمایشنامه‌نویس فرانسوی است. نمایشنامه‌های او اکثرا درباره مسائل طبقه متوسط مدرن است که مشکلات این طبقه اجتماعی را منعکس می‌کند.
در سال 2011 رومن پولانسکی، کارگردان فرانسوی-لهستانی برنده اسکار، فیلم «کشتار» را براساس نمایشنامه «خدای کشتار» یاسمینا رضا با بازی جودی فاستر، کیت وینسلت، کریستوفر والتس و جان سی رایلی ساخت.
یاسمینا رضا در یک خانواده هنرمند یهودی در فرانسه به دنیا آمد. پدرش ایرانی و مادرش مجارستانی بود.
رضا فعالیت هنری خود را با بازیگری در تئاتر آغاز و بعد شروع به نوشتن نمایشنامه کرد. او در سال 1987 برای اولین نمایشنامه خود به نام « مکالمات پس از خاکسپاری» برنده جایزه «مولیر» شد. مراسم «مولیر» هر ساله در کشور فرانسه برگزار و به بهترین‌های تئاتر سال جوایزی اهدا می‌شود. این جایزه معادل جوایز «تونی» در آمریکا است.
در سال 1990 دومین نمایشنامه او به نام «عبور از زمستان» دومین جایزه «مولیر» را برایش به ارمغان آورد.
در سال 1994 نیز نمایشنامه «هنر» برای بار سوم او را موفق به کسب جایزه «مولیر» کرد. سپس این نمایشنامه به زبان‌های مختلف در دنیا ترجمه و اجرا شد که باعث شهرت بین‌المللی یاسمینا رضا گردید.
در سال 2006 یاسمینا رضا معروف‌ترین و موفق‌ترین نمایشنامه خود را به نام «خدای کشتار» نوشت که در همان سال اجرایی از این نمایشنامه در برادوی روی صحنه رفت. این نمایشنامه جایزه بهترین نمایشنامه را در مراسم «تونی» کسب کرد. سپس در سال 2011 با همکاری رومن پولانسکی فیلمنامه‌ای از این نمایشنامه را با نام «کشتار» نوشت و توانست جایزه «سزار» و «شیر طلایی» جشنواره ونیز را در بخش بهترین فیلمنامه به‌دست آورد.
از دیگر نمایشنامه‌های او می‌توان به «سه روایت از زندگی»، «بلافیگورا» و «نمایش اسپانیایی» اشاره کرد.
در ایران نیز نمایشنامه‌های او بارها ترجمه و به چاپ رسیده است از جمله:
«خدای کشتار» ترجمه علیرضا کوشک جلالی از انتشارات افراز
«خدای کشتار» ترجمه مائده طهماسبی از انتشارات قطره
«گفت‌وگوهای پس از خاکسپاری» ترجمه فتاح محمدی از انتشارات هزاره سوم اندیشه
«آرت» ترجمه علیرضا کوشک جلالی از انتشارات مهرنوروز
«سه روایت از زندگی» ترجمه فرزانه سکوتی از انتشارات نی
«نمایش اسپانیایی» ترجمه علامحسین دولت‌آبادی از انتشارات افراز
«بلافیگورا» ترجمه پویا وکیل‌زاده از انتشارات شبخیز
همچنین تاکنون نمایش‌ها و نمایشنامه‌خوانی‌های زیادی از نمایشنامه‌های یاسمینا رضا در ایران روی صحنه رفته است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به نمایش‌های زیر اشاره کرد:
نمایش «خدای کشتار» به کارگردانی علیرضا کوشک جلالی با بازی سیما تیرانداز، اشکان خطیبی، بهاره رهنما و رضا مولایی در سال 92 در فرهنگسرای نیاوران
نمایش «سه روایت از زندگی» به کارگردانی سیما تیرانداز با بازی لیلی رشیدی، امیرکاوه آهنین‌جان و رضا مولایی در سال 92 در مجموعه ایرانشهر
نمایش «نمایش اسپانیایی» به کارگردانی شیما اردویی با بازی رامین ناصرنصیر، فرزانه نشاط‌خواه، مزدک رستمی، شقایق دهقان و بهاره رهنما در سال 93 در فرهنگسرای نیاوران
نمایش «خدای کشتار» به کارگردانی علی سرابی با بازی مارال بنی‌آدم، ستاره پسیانی، علی سرابی و نوید محمدزاده در سال 95 در تئاتر مستقل تهران
نمایش «هنر» به کارگردانی وحید رهبانی با بازی داریوش فرهنگ، امید روحانی و محسن حسینی در سال 96 در تماشاخانه پالیز
نمایش «بلافیگورا» به کارگردانی سعید دشتی با بازی صحرا اسداللهی، سپند امیرسلیمانی، بهاره رهنما، نگار عابدی و محمد نادری در سال 97 در پردیس تئاتر شهرزاد
آخرین اجرایی که از نمایشنامه‌های یاسمینا رضا در ایران روی صحنه است، نمایش «هنر» کاری از الهام میرشفیعی، عرفان داداشیان، مصطفی اکبری و تهیه‌کنندگی صابر ابر در تماشاخانه هیلاج است.
شاهین چگینی، مدرس و کارگردان تئاتر 3 نمایشنامه «بلافیگورا»، «خدای کشتار» و «نمایش اسپانیایی» را از یاسمینا رضا در سال 1400 در تماشاخانه مشایخی روی صحنه برده است.
چگینی درباره ویژگی‌های ادبی نمایشنامه‌های یاسمینا رضا توضیح داد: یاسمینا رضا از منظر نمایشنامه‌هایی که نوشته است و همچنین از نظر نگاه فلسفی که دارد، در نقطه‌ای از تاریخ ادبیات نمایشی قرار دارد که می‌توان آن را مرز بین ادبیات رئالیستی و ادبیات ابزورد نامید.
او افزود: اگر ما قرن بیستم را در یک وضعیت بررسی و پیش‌بررسی پیش‌بینی‌وار از آینده انسان مدرن در نظر بگیریم، این قضیه در ادبیات نمایشی با نمایشنامه‌های چخوف و در ادبیات داستانی با داستایوفسکی آغاز شد. جلوه بعدی این پیش‌بینی را می‌توان در نمایشنامه‌های یاسمینا رضا دید. کاراکترهای متن‌های یاسمینا رضا امتدادی از کاراکترهای نمایشنامه‌های چخوف در موقعیتی جدید هستند. در گام بعدی ما به وضعیت نهایی این انسان مدرن می‌رسیم که در ادبیات ابزورد به‌ویژه نمایشنامه‌های ساموئل بکت قرار دارد. درواقع با مطالعه نمایشنامه‌های چخوف، یاسمینا رضا و بکت گویی سیر تاریخی صدساله یک انسان مدرن را می‌بینیم. کاراکترهای نمایشنامه‌های یاسمینا رضا طوری رفتار می‌کنند و حرف می‌زنند که ریشه آن در متن‌های چخوف و آینده آن در متن‌های بکت قرار دارد. اگر درست به آن پرداخته شود یک پیش‌زمینه مناسب برای شناخت ادبیات و تحلیل شخصیت‌های نمایشنامه‌های ابزورد است.
چگینی سپس از تجربه اجرای نمایشنامه‌های یاسمینا رضا گفت: این تجربه برای من بسیار مفید بود چون در گام بعدی به سراغ نمایشنامه‌های ابزورد رفتم و نمایش «جشن تولد» نوشته هارولد پینتر را اجرا کردم و درحال‌حاضر روی نمایشنامه‌های بکت کار می‌کنم. باور دارم من و تیم اجرایی من به این پیش‌زمینه احتیاج داشتیم تا کاراکترهای نمایشنامه‌های یاسمینا رضا را بشناسیم و بدانیم آن‌ها در آن نوع وراجی که روی صحنه انجام می‌دهند چطور به بی‌معنایی ابزورد نزدیک می‌شوند و اگر زمانی به سراغ ادبیات ابزورد رفتیم، این مسیر را طی کرده باشیم.
یاسمینا رضا 65 ساله در حال حاضر در پاریس زندگی می‌کند و مشغول به نوشتن رمان است. رمان آخر او «خوشا خوشبختان» نام دارد که در ایران توسط زهرا خانلو و انتشارات چترنگ به چاپ رسیده است.
