به گزارش پلاتو هنر، عکاسی خیابانی به نوعی مستندسازی از بشریت است و چیزی فراتر از عکس گرفتن بی‌هوا از محیط. بسیاری از اساتید عکاسی خیابانی، مانند ویلیام کلاین و هنری کارتیه برسون، برای عکس‌برداری از سوژه‌هایشان اجازه می‌گرفتند. اگرچه انسان‌ها بخش مهمی از عکاسی خیابانی هستند، اما عکس‌های خیابانی می‌توانند شامل هر چیزی باشند، از خیابان‌های خالی تا فضاهای عمومی مانند مترو یا بازار.
نکته اصلی در عکاسی خیابانی این است که آیا عکس احساسات را منتقل می‌کند؟ و آیا به نوعی ما را به یاد بشریت می‌اندازد؟ هدف، ثبت لحظاتی است که معنادار و ماندگار باشند، نه فقط مستندسازی فضا. بنابراین، عکاسی خیابانی چیزی فراتر از مکان یا سوژه است؛ بلکه تصویری است که داستانی از انسان و زندگی شهری را روایت می‌کند.
چرا عکاسی خیابانی؟
عکاسی خیابانی برای بسیاری از عکاسان راهی برای مستندسازی بشریت و کشف زیبایی‌های روزمره است. این نوع عکاسی به عکاسان اجازه می‌دهد تا از منطقه امن خود خارج شوند، با غریبه‌ها تعامل کنند و دنیای اطراف خود را از دریچه‌ای متفاوت ببینند. بسیاری از عکاسان خیابانی، به جای ثبت تصاویری ساده، به دنبال لحظات قدرتمند و احساسی هستند که عمق زندگی شهری و انسانی را به تصویر بکشند.
عکاسی خیابانی فرصتی برای فرار از زندگی روزمره و محیط‌های بسته است و عکاس را به خیابان‌ها و مکان‌های عمومی می‌کشاند. این سبک عکاسی نه تنها به آنها اجازه می‌دهد که محیط‌های جدید و ناشناخته را کشف کنند، بلکه فرصتی برای مشاهده جزئیات و زیبایی‌های کوچک زندگی روزمره است که معمولاً نادیده گرفته می‌شوند.
علاوه بر این، عکاسی خیابانی به عکاسان کمک می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی خود را تقویت کنند. تعامل با غریبه‌ها، پرسیدن سوال و ایجاد اعتماد به نفس در مواجهه با افراد ناآشنا، همگی بخش‌هایی از این فرآیند هستند. این سبک عکاسی اغلب به عنوان روشی برای خروج از زندگی دیجیتالی و ورود به دنیای واقعی تلقی می‌شود.
عکاسی خیابانی نیز به عکاسان این امکان را می‌دهد که لحظات غیرمنتظره و غیرقابل پیش‌بینی را ثبت کنند. این عدم قطعیت و هیجان در مواجهه با دنیای بیرون، یکی از جذابیت‌های اصلی این سبک است. هر عکسی می‌تواند داستانی منحصر به فرد روایت کند و نگاه جدیدی به زندگی روزمره بیافزاید.
در نهایت، عکاسی خیابانی به عکاسان کمک می‌کند تا ارزش لحظات کوچک زندگی را درک کنند و از لحظات ساده لذت ببرند. از صدای خنده کودکان تا لذت نوشیدن قهوه در یک کافه، عکاسی خیابانی به ثبت و بازتاب این لحظات در قالب تصاویر معنادار و ماندگار کمک می‌کند.
تکنیک‌های کلیدی برای خلق تصاویر ماندگار
عکاسی خیابانی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، به‌ویژه برای کسانی که تازه شروع به کار می‌کنند. اما اگر بدانید که به دنبال چه هستید و چگونه به موضوعات مختلف نزدیک شوید، می‌توانید به تصاویر احساسی و تأثیرگذاری دست یابید. در ادامه به چند تکنیک کلیدی در عکاسی خیابانی اشاره می‌شود:
مجاورت و تضادها
یکی از بهترین روش‌ها برای ایجاد تصاویر قوی در عکاسی خیابانی، استفاده از مجاورت و تضادهاست. این تکنیک به شما امکان می‌دهد با قرار دادن دو سوژه متفاوت در کنار هم، معنای عمیق‌تری به تصویر بدهید. برای مثال، عکاسی از یک فرد سالخورده در کنار یک کودک، یا استفاده از تضاد رنگ‌ها مثل فردی با لباس قرمز در مقابل یک دیوار سبز، می‌تواند تصویر را چشمگیرتر کند.
ژست‌ها و حالت‌ها
ژست‌های دست، حالت‌های صورت و زبان بدن از عناصر مهمی هستند که به تصاویر خیابانی قدرت و عمق بیشتری می‌بخشند. این جزئیات می‌توانند احساسات سوژه را به خوبی به بیننده منتقل کنند. برای مثال، عکاسی از فردی که دستش را روی پیشانی گذاشته، می‌تواند حس استرس یا تفکر عمیقی را منتقل کند.
احساسات
مهم‌ترین عنصر در عکاسی خیابانی، ثبت احساسات است. برای این منظور، توجه به حالات چهره، ژست‌ها و حرکات بدن می‌تواند کمک زیادی کند. همچنین استفاده از لنزهای عریض که به شما اجازه می‌دهد به سوژه نزدیک‌تر شوید، می‌تواند به ثبت تصاویر صمیمی‌تر و احساسی‌تر کمک کند.
پرتره‌های خیابانی
عکاسی از چهره‌های جذاب و خاص یکی از بخش‌های مهم عکاسی خیابانی است. برخلاف تصورات برخی افراد، پرتره‌های خیابانی می‌توانند یکی از قوی‌ترین و تأثیرگذارترین نوع عکس‌ها باشند. نزدیک شدن به غریبه‌ها و درخواست برای عکاسی از آنها، نه تنها به شما کمک می‌کند که تصاویر احساسی بگیرید، بلکه می‌تواند شجاعت و اعتماد به نفس شما را نیز افزایش دهد.
هندسه و ترکیب‌بندی
یکی دیگر از روش‌های موثر در عکاسی خیابانی، استفاده از ترکیب‌بندی‌های جذاب است. به دنبال الگوهای هندسی مانند منحنی‌ها، خطوط و مثلث‌ها باشید تا تصاویر شما دارای ساختاری زیبا و متعادل باشند. همچنین صبر کنید تا سوژه‌ای وارد قاب شود و ترکیب‌بندی شما کامل شود. عکاسان معروفی مانند هنری کارتیه برسون از این تکنیک برای ثبت تصاویر برجسته استفاده می‌کردند.با استفاده از این تکنیک‌ها و تمرکز بر جزئیات، می‌توانید به تصاویر خیابانی تأثیرگذار و ماندگاری دست یابید.
چگونه بر ترس خود از عکاسی خیابانی غلبه کنید؟
غلبه بر ترس از عکاسی خیابانی یکی از چالش‌هایی است که بسیاری از عکاسان با آن مواجه می‌شوند. مقالات و کارگاه‌های متعددی برای کمک به رفع این ترس ارائه شده‌اند. در حقیقت، این موضوع به قدری مهم است که بسیاری از عکاسان به دنبال راهکارهایی برای بهبود اعتماد به نفس خود در مواجهه با عکاسی خیابانی هستند. در گذشته بیان شده است که 80 درصد از عکاسی خیابانی به شجاعت و 20 درصد آن به مهارت بستگی دارد. این جمله به معنای اهمیت غلبه بر ترس‌های اولیه در شروع کار است، چرا که بیشتر دشواری‌ها در عکاسی خیابانی ناشی از نگرانی درباره عکس‌برداری از افراد غریبه بدون اجازه آنها است. بسیاری از عکاسان بارها فرصت‌های مهمی را از دست داده‌اند، چرا که به دلیل ترس از مواجهه با افراد غریبه، قادر به عکس‌برداری نبوده‌اند. اولین گام برای موفقیت در این زمینه، تقویت اعتماد به نفس است. برای آن دسته از افرادی که به شدت از عکاسی خیابانی واهمه دارند، یک تمرین ساده می‌تواند کمک‌کننده باشد.
تمرین ۵ “بله” و ۵ “خیر”
برای شروع، تمرین ساده‌ای وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند اعتماد به نفستان را در عکاسی خیابانی تقویت کنید. این تمرین به این شکل است که شما باید در طول روز به ده نفر غریبه نزدیک شوید و از آنها برای عکاسی اجازه بگیرید. هدف شما این است که ۵ “بله” و ۵ “خیر” بشنوید. اگر در همان ابتدا پنج نفر به شما اجازه عکاسی دادند، باید تا دریافت پنج “نه” نیز تلاش کنید. این تمرین نه‌تنها به شما کمک می‌کند از برخوردهای احتمالی با پاسخ منفی نترسید، بلکه در مواجهه با این پاسخ‌ها راحت‌تر خواهید بود.
بدون اجازه عکاسی کنید
بعد از اینکه به شنیدن پاسخ‌های منفی عادت کردید، تمرین بعدی این است که به صورت تصادفی و بدون اجازه از افراد عکس بگیرید. در این حالت، وقتی که فرد متوجه عکاسی شما شد، به جای اینکه از موقعیت فرار کنید، به او لبخند بزنید و با گفتن “سپاسگزارم” احساس راحتی و ارتباط برقرار کنید. قدرت لبخند می‌تواند در بسیاری از مواقع معجزه کند و افراد را از حالت تدافعی خارج کرده و آنها را آرام کند.
دغدغه‌های اخلاقی در عکاسی خیابانی
عکاسی خیابانی با دغدغه‌های اخلاقی خاصی همراه است. آیا عکاسی از بی‌خانمان‌ها یا افرادی که ظاهر نامناسبی دارند درست است؟ پاسخ به این سوال بستگی به ارزش‌های اخلاقی شخصی شما دارد. همیشه به خودتان بگویید: “طوری از دیگران عکس بگیر که دوست داری از تو عکس بگیرند.”
تکنیک‌های نامرئی بودن
در بعضی مواقع ممکن است بخواهید به شکل نامرئی در خیابان عکاسی کنید. برای این کار می‌توانید از چند تکنیک ساده استفاده کنید:
عدم تماس چشمی: با سوژه‌های خود تماس چشمی نداشته باشید تا توجهشان جلب نشود.
نزدیک شوید: هرچه به سوژه نزدیک‌تر شوید، احتمال کمتری وجود دارد که متوجه عکاسی شما شود.
از دوربین خود چشم برندارید: پس از گرفتن عکس، دوربین را پایین نیاورید تا سوژه فکر کند که از شخص دیگری عکاسی کرده‌اید.
عکس‌گرفتن از گوشه خیابان: در گوشه‌ای از خیابان بایستید و زمانی که افراد وارد کادر شما شدند، عکس بگیرید.
ابزار و تجهیزات عکاسی خیابانی
عکاسی خیابانی نیازمند استفاده از ابزارهای فنی متنوعی است که می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی بر تجربه و نتیجه نهایی تأثیر بگذارند. برخلاف تصور برخی، برای شروع در این سبک از عکاسی نیازی به تجهیزات گران‌قیمت و پیچیده ندارید. یکی از ویژگی‌های برجسته عکاسی خیابانی، انعطاف‌پذیری و دموکراتیک بودن آن است؛ به این معنا که تقریباً هر دوربینی می‌تواند برای این سبک مناسب باشد. حتی گاهی اوقات، عکس‌های نویزدار و با دقت کمتر می‌توانند احساس و واقعیت بیشتری را نسبت به عکس‌های بی‌نقص و استودیویی منتقل کنند.
انتخاب دوربین
در عکاسی خیابانی، هر چه دوربین کوچک‌تر و سبک‌تر باشد، بهتر است. دوربین‌های بزرگ و سنگین معمولاً مزاحمت بیشتری برای افراد ایجاد می‌کنند و حمل آنها نیز دشوار است. برای عکاسی خیابانی، استفاده از دوربین‌های کوچک مانند سری‌های Fuji X، Ricoh GR، Olympus Micro و Leica، یا حتی iPhone توصیه می‌شود.
تنظیمات دوربین
برای تنظیمات فنی، توصیه می‌شود حالت P (Program) را انتخاب کنید که به دوربین اجازه می‌دهد به‌طور خودکار دیافراگم و سرعت شاتر را تنظیم کند. همچنین با تنظیم ISO بر روی 1600، می‌توانید حتی در طول روز به سرعت شاتر بالایی دست پیدا کنید و از مات شدن تصاویر جلوگیری کنید. این تنظیمات باعث می‌شود که شما به جای تمرکز بر تنظیمات دوربین، بیشتر به صحنه‌های خیابانی و ثبت لحظات اختصاص دهید.
فوکوس محدوده
در صورتی که از دوربین‌های هدف‌یاب یا فوکوس دستی استفاده می‌کنید، می‌توانید از تکنیک “فوکوس محدوده” بهره بگیرید. در این روش، فوکوس را بر روی فاصله مشخصی تنظیم کرده و از دیافراگم کوچک (مانند f/8 تا f/16) استفاده می‌کنید تا عمق میدان بیشتری داشته باشید. این تکنیک به‌ویژه برای دوربین‌های Leica مناسب است.
لنز مناسب
لنزهای واید (مانند 35 میلی‌متری یا 28 میلی‌متری) معمولاً بهترین گزینه برای عکاسی خیابانی هستند. این لنزها به دلیل عمق میدان بیشتر، امکان ثبت جزئیات بیشتری را فراهم می‌کنند. اگر از لنز 50 میلی‌متری استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود دیافراگم را بر روی f/11 یا f/16 تنظیم کنید تا عمق میدان بهینه‌ای داشته باشید.
حمل دوربین
در عکاسی خیابانی، مهم‌ترین نکته این است که همیشه دوربین خود را همراه داشته باشید و آماده عکاسی باشید. استفاده از بند گردنی یا مچی برای حمل دوربین به‌راحتی و دسترسی سریع کمک می‌کند. علاوه بر این، توصیه می‌شود یک کیف کوچک برای باتری‌ها یا لوازم جانبی دیگر همراه داشته باشید.
رفتار در خیابان
هنگام عکاسی در خیابان، بهتر است آرام و با طمأنینه قدم بزنید و از لحظات لذت ببرید. احساس اضطراب و عجله باعث می‌شود فرصت‌های طلایی برای ثبت عکس‌های عالی را از دست بدهید. انتخاب زمان طلایی (طلوع و غروب خورشید) به شما کمک می‌کند از نور طبیعی بهره‌مند شوید و سایه‌های زیبا و طبیعی ایجاد کنید.
برگرفته از: کتاب عکاسی خیابانی با اریک کیم
بیشتر بخوانید:
هنر در تقابل با اقتصاد: چالش‌های مالی هنرمندان و گالری‌های هنری
