فروشنده این مجسمه جیاکومتی چه کسی است؟
فروشنده این اثر، بنیاد سولوویِف است؛ بنیادی که بهصورت بیسروصدا دو اثر دیگر را نیز به حراجی کریستی سپرده است.
این سردیس متعلق به سال ۱۹۵۵ و پرترهای از یکی از برادران هنرمند با عنوان Grande tête mince (یا Grande tête de Diego) است که بهعنوان گرانترین اثری که تاکنون برای حراجهای پرریسک ماه آینده معرفی شده، شناخته میشود. از سوی دیگر، کریستیز نیز موفق به دریافت آثاری از مجموعه «لن و لوئیز ریجیو» شده که شامل یک تابلوی نادر از پیت موندریان است که در حدود ۵۰ میلیون دلار ارزشگذاری شده است.
این فروشهای شاخص در نیویورک، آزمونی مهم برای بازار هنر خواهند بود. طی دو سال گذشته، مجموع فروشهای حراجی در پی نااطمینانیهای اقتصادی جهانی، روندی نزولی داشته است. در ماه اخیر، نگرانیها درباره تعرفهها و افت بازار بورس، فضای بیثباتتری ایجاد کردهاند. بسیاری از مجموعهداران ثروتمند ترجیح میدهند در چنین شرایطی آثار خود را نفروشند و همچنین، تعداد کمی از املاک هنری برای فروش واگذار شدهاند.
این مجسمه ۲۵ اینچی جیاکومتی بهصورت ناشناس عرضه میشود، اما از مجموعه «شلدون سولو»، غول املاک و مستغلات که در سال ۲۰۲۰ درگذشت، میآید. به گفته «سایمون شاو»، مشاور ارشد بخش هنر امپرسیونیست و مدرن ساتبیز، این اثر توسط بنیاد «سولوویف»، نهادی که توسط پسر سولو، استفان سولوویف تأسیس شده، به حراج گذاشته شده است.
شاو در یک مصاحبه تلفنی گفت: «این اثر، یک اثر بنیادین در مجسمهسازی مدرن است. این مجسمه، بنای بزرگ جیاکومتی برای دوران پس از جنگ است؛ زمانی که جامعه و فلسفه در حال تغییرات عظیم بودند. به نظر میرسد، حالا بعد از ۷۰ سال، دوباره در نقطهای سرنوشتساز از تاریخ ایستادهایم. پس نمایش این اثر در زمانه ما بسیار بهموقع و معنادار است.»
شاو همچنین اشاره کرد که بنیاد سولوویف در حال جمعآوری منابع مالی برای گسترش فعالیتهای بشردوستانه خود است. طبق وبسایت رسمی این بنیاد، موزه متروپولیتن نیویورک و پناهگاه حیوانات ساوتهمپتون از جمله دریافتکنندگان حمایت این نهاد هستند.
این مجسمه برنزی در شمارگان شش نسخه ساخته شده است. یکی از نسخهها در سال ۲۰۱۰ در کریستیز به قیمت ۵۳ میلیون دلار فروخته شد، در حالی که برآورد اولیه آن بین ۲۵ تا ۳۵ میلیون دلار بود (بر اساس پایگاه داده قیمتهای Artnet). ساتبیز نیز نسخه دیگری را در سال ۲۰۱۳ به قیمت ۵۰ میلیون دلار فروخت. (قیمتهای نهایی شامل کارمزدها هستند، اما برآوردها خیر.)
وقتی از شاو درباره برآورد بسیار بالاتر امسال برای Grande tête mince (سردیس بزرگ دیهگو) پرسیده شد، او کیفیت خاص این نسخه و روند قیمتگذاری آثار جیاکومتی طی ۱۲ سال گذشته را دلیل آن دانست. در سال ۲۰۱۵، اثر Pointing Man (مرد اشارهگر) از سال ۱۹۴۷ و متعلق به مجموعه سولو، به قیمت ۱۴۱.۳ میلیون دلار فروخته شد که همچنان رکورد گرانترین مجسمه در حراج است. اخیراً نیز اثر Le Nez (۱۹۴۷/۴۹، نسخه ریختهگری شده در ۱۹۶۵)، از مجموعه مکلوی، ۷۸.۴ میلیون دلار فروخته شد.
سولو به خاطر سختگیری در معاملات شناخته میشد؛ او قیمتهای تهاجمی طلب میکرد و حاضر به پذیرش تضمین فروش نبود، بلکه با حراجیها به توافقهایی میرسید که بخشی از کمیسیون آنها را در صورت رسیدن اثر به قیمت خاصی، دریافت میکرد. به گفته یکی از منابع آگاه، پسرش نیز ظاهراً همین مسیر را دنبال میکند. (ساتبیز درباره جزئیات قرارداد اظهار نظری نکرد.)
شاو گفت که نسخه سولو از Grande tête mince «تنها نسخهای است که دارای رنگآمیزی غنی و خاص است». او افزود: «این مجسمه حضوری عمیق و مراقبهگونه دارد.»
از زاویه روبهرو، مجسمه لبهای تیز و دقیق دارد. از کنار، همچون نمای نیمرخ زبر و خشن دیهگو (برادر و دستیار استودیویی آلبرتو) بهنظر میرسد. این دوگانگی به گفته شاو، ایده “دیدن با ظاهر یکی نیست” را تقویت میکند: «او در تلاش است تا ادراک را به جوهره آن فرو بکاهد.»
این اثر در ارائه جیاکومتی در دوسالانه ونیز ۱۹۵۶ نیز گنجانده شده بود، جایی که او مجموعه معروف زنان ونیز (Femmes de Venise) را که شامل فیگورهای زنانه بسیار باریک بود، ارائه کرد. این سردیس سالها در بنیاد مگت در سنپل دو ونس فرانسه به نمایش گذاشته شده بود؛ بنیادی که توسط گالری مگت (نماینده جیاکومتی در زمان حیاتش) تأسیس شده است. سولو این اثر را در سال ۱۹۸۰ در یک معامله خصوصی خریداری کرده بود.
نکته جالب اینکه بنیاد سولوویف اخیراً دو اثر گرانبهای دیگر را نیز به کریستیز واگذار کرده است، طبق اسناد ثبتشده در ژانویه در وزارت امور ایالت نیویورک. این آثار عبارتند از: Almaisa (۱۹۱۶) اثر آمِدئو مودیلیانی و Untitled (Red, Orange, Red) (بدون عنوان – قرمز، نارنجی، قرمز) اثر مارک روتکو از سال ۱۹۶۷.
سخنگوی کریستیز تأیید کرد که این آثار بهعنوان وثیقه برای دریافت وام از طریق برنامه تأمین مالی هنری آنها استفاده شدهاند. او گفت که این آثار در فروش ماه مه شرکت داده نمیشوند و از اظهار نظر درباره شرایط وام یا ارزش بازار آنها خودداری کرد.
دو فروشنده هنری خصوصی که با این آثار آشنایی دارند، ارزش احتمالی مشترک آنها را حدود ۱۰۰ میلیون دلار برآورد کردهاند. هدف از این وام مشخص نیست.
سولوویف نیز از اظهار نظر خودداری کرده است.