به گزارش پلاتو هنر، کاراواجو نقاشی «مریم مجدلیه در حال خلسه» را در سال ۱۶۰۶، درحالی که در املاک خانواده کولونا در ناپل پنهان شده بود، کشیده است. او در حال فرار بود، چرا که پاپ پل پنجم حکم اعدامش را به‌خاطر قتل رانوشو توماسونی در رم صادر کرده بود.
در همان زمان، در هندوستان، امپراتور جهانگیر وارد دومین سال سلطنت خود می‌شد و نظام‌های اداری و رونق فرهنگ فارسی را که پدرش، اکبر کبیر، آغاز کرده بود، ادامه می‌داد. اگر این دو دنیا ایتالیا در قرن شانزدهم و دربار مغول در شمال هند بسیار دور از هم به نظر می‌رسند، به این دلیل است که واقعاً چنین بودند: هر یک در قلمرویی متفاوت قرار داشتند و به سنت‌هایی متمایز وابسته بودند و با این حال، شگفت‌انگیز است که بنویسیم اوایل همین ماه، یعنی حدود ۴۰۰ سال بعد، برای اولین بار یک اثر از کاراواجو به‌صورت عمومی در هند به نمایش درآمد.
میزبان این رویداد، شعبه ساکتِ موزه هنر کیران نادار (KNMA) در دهلی است؛ نهادی که بیشتر به‌خاطر حمایت از هنر معاصر جنوب آسیا شناخته می‌شود تا آثار شاهکار قرون گذشته.
این نمایشگاه از طریق همکاری با مرکز فرهنگی سفارت ایتالیا برگزار شده و زمان آن با سفر آنتونیو تاجانی، معاون نخست‌وزیر ایتالیا، هماهنگ شده است. تا ۱۸ مه، مخاطبان در دهلی می‌توانند نقاشی «مریم مجدلیه در حال خلسه» از کاراواجو را در نمایشگاهی ببینند که شامل تجربه واقعیت مجازی (VR) و مجموعه مستندی درباره زندگی و دنیای یکی از جذاب‌ترین و رازآلودترین شخصیت‌های تاریخ هنر اروپا است.
خود نقاشی، هم شرورانه است و هم والا. مریم را در لحظه‌ای از آسیب‌پذیری خصوصی می‌بینیم؛ حالت بدنش رها و متضرع است، موهایش باز است و در تاریکی اطراف می‌ریزد. حالتی نفس‌گیر بر چهره‌اش نشسته، میان مرگ و رؤیا گرفتار. جمجمه‌ای که زیر آرنجش آرام می‌درخشد، به مرگ اشاره دارد. نور سفید ناب (و البته عنوان نقاشی) یادآور این است که در حال تماشای یکی از وجدهای روزانه‌ی او با روح مقدس هستیم. این اثری جسورانه است از استفاده استادانه از رنگ، مهارت در نورپردازی قوی و نگاه دقیق به حالات دراماتیک. اثری که بعدها بر روبنس، برنینی و آرتمیزیا جنتیلسکی تأثیر گذاشت.
بنیان‌گذار موزه، کیران نادار، در بیانیه‌ای گفت:
«ورود نقاشی مریم مجدلیه در حال خلسه به هند، لحظه‌ای مهم در تعامل این کشور با هنر کلاسیک اروپا به‌شمار می‌آید. این نمایشگاه فرصتی نادر در اختیار مخاطبان محلی قرار می‌دهد تا از نزدیک یک اثر از کاراواجو را ببینند و با ریشه‌های هنری آشنا شوند که نسل‌های بسیاری از هنرمندان هندی را مجذوب خود کرده است.»
اثری از کاراواجو در اروپا
آنچه این نمایشگاه در دهلی را شگفت‌انگیزتر می‌کند، این است که نقاشی مذکور تنها در سال ۲۰۱۴ در یک مجموعه خصوصی اروپایی کشف شد. مینا گرگوری، تاریخ‌نگار هنر ایتالیایی و از برجسته‌ترین پژوهشگران آثار کاراواجو، اصالت آن را تأیید کرد و به «کیفیت اجرایی اثر و شدت بیان چهره» اشاره نمود. او همچنین به مهر گمرکی واتیکان در پشت تابلو به عنوان مدرکی دیگر اشاره کرد.
با اینکه این نقاشی در نمایشگاهی در توکیو درباره کاراواجو و معاصرانش به نمایش گذاشته شد، اما همه پژوهشگران قانع نشدند. برخی معتقدند که این اثر، کپی قرن هفدهمی‌ای است از یک نسخه اصلی که از بین رفته. در سال ۲۰۱۸، این بحث دوباره اوج گرفت؛ زمانی که موزه‌ای در پاریس این اثر را در کنار تابلوی «کلاین ماگدالنا» که نقاشی مشابهی از همان دوره بود و پس از جنگ جهانی دوم کشف شده بود و زمانی آن هم به کاراواجو نسبت داده می‌شد، به نمایش گذاشت.
برای برخی، نخستین کاراواجوی واقعی هنوز به هند نرسیده است.
بیشتر بخوانید:
«بارانی زرد» از تصویری در گذشته شکل گرفته است
