به گزارش پلاتوهنر، در مراسم شب نمایشنامهنویس مناسبت سالروز تولد بهرام بیضایی و سالگرد درگذشت اکبر رادی به همت کانون نمایشنامهنویسان برگزار شد و نخستین مدالیوم کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان تئاتر ایران به خسرو حکیمرابط اهدا و همچنین در این مراسم تندیس و لوح تقدیر این کانون به حسین کیانی، آندرانیک خچومیان و نادربرهانیمرند تقدیم شد.
در آغاز برنامه، آرام محضری، رئیس انجمن نمایشنامهنویسان ایران با ارائه یادداشتی، خواستار نامگذاری روز ۵ دی به نام «روز نمایشنامهنویس» شد؛
در بخش بعدی برنامه، با حضور آرش رادی، فرزند اکبر رادی و ایرج راد، رییس هیات مدیره خانه تئاتر از پوستر روز نمایشنامهنویس رونمایی شد.
در ادامه، ایرج راد، بزرگداشت این روز را بزرگداشت دو هنرمندی دانست که به گردن همه ما و فرهنگ و این سرزمین حقدارند.
راد با اشاره به اینکه نمایشنامههای بیضایی آثاری منحصربهفرد هستند، گفت: آثار بیضایی جوهره فرهنگ ایرانی دارند و امکان بهرهگیری از تمام آیینهای نمایشی کشورمان را فراهم میکنند. از آنجا که آثار بیضایی دارای شناسنامه ایرانی است، بهخوبی با تماشاگر ایرانی ارتباط برقرار میکند.
در بخش بعدی برنامه شب نمایشنامهنویس که با اجرای احسان حاجی پور برگزار شد، علی معتضدی، آرام محضری و کامران شهلایی به نمایندگی از کانون نمایشنامهنویسان در کنار سعید اسلامزاده، مدیر روابط عمومی معاونت هنری که به نیابت از نادره رضایی، معاون هنری در این برنامه حضور داشت، از برگزارکنندگان جلسات صدای نمایشنامهنویس تقدیر کردند.
بهزاد صدیقی، رییس هیات مدیره پیشین کانون نمایشنامهنویسان و مسئول جلسات پیشین صدای نمایشنامهنویس، نخستین کسی بود که در این بخش تقدیر شد.
او تأکید کرد که هم معاونت هنری و هم وزارت ارشاد و خانه تئاتر به بودجههای حقیر کانونهای خانه تئاتر توجه کنند و پولی که به دست صنف میرسد، به اصناف مختلف آن خانه اختصاص داده شود.صدیقی با ابراز تأسف از اینکه هنوز بودجه دوره پیشین جایزه ادبیات نمایشی پرداختنشده است، گفت: بعد از گذشت یک سال از برگزاری مسابقه نمایشنامهنویسی و درحالیکه دو مدیر عوضشدهاند، فقط ۲۰ میلیون تومان بودجه دریافت کردهایم و هنوز نتوانستهایم جوایز برگزیدگان، دستمزد داوران و همکاران اجرایی را پرداخت کنیم درحالیکه بودجه این جایزه که کمی بیش از ۳۰۰ میلیون تومان است، رقمی در حد شوخی است.
او ادامه داد: سانسور فقط حذف بخشهایی از نمایشنامهها در شورای نظارت نیست بلکه سانسور این است که به هنرمندان حرفهای در سالنهای دولتی اجازه کار نمیدهند و اینچنین است که شاهد اجرای یکسری کارهای آماتوری در حد آتراکسیون، هستیم.
او در پایان بر اینکه خانه تئاتر یازمند تحولات عدیدهای است، تاکید کرد.
در ادامه مراسم شب نمایشنامهنویس از رحیم رشیدی تبار، هادی حوری، حمید دشتی، شکوفه آروین، مریم یاسین زاده و رضا آشفته بهعنوان دیگر همکاران کانون نمایشنامهنویسان تقدیر شدند. رضا آشفته به دلیل بیماری، امکان حضور در برنامه را نداشت و حاضران برایش آرزوی سلامتی کردند.
پس از پخش تصاویری از بهرام بیضایی که در آن از زندگیهای محقق نشده و کارهای به انجام نرسیده سخن گفت، بخشهایی از تازهترین نمایشنامه او «داش آکل به گفته مرجان» که سال ۹۸ نوشتهشده، با خوانش افشین هاشمی روخوانی شد.
همچنین بعد از اجرای قطعهای موسیقی، تصاویری از آندرانیک خچومیان، نمایشنامهنویس و مترجم تئاتر پخش شد و از او که زمینهساز همکاری نمایشنامهنویسان ارمنی و ایرانی شده است، مورد تقدیر قرار گرفت.
برای انجام این تقدیر، شاهد الفت، بهعنوان عضوی از کانون نمایشنامهنویسان متنی را خواند و قطبالدین صادقی با همراهی محمودرضا رحیمی، دیگر کارگردان و مدرس تئاتر، تندیس شب نمایشنامهنویس را به خچومیان اهدا کرد.
صادقی با ابراز خوشنودی از تقدیر دو نویسنده بزرگ ایران (رادی و بیضایی) گفت: باید بیاموزیم به هم احترام بگذاریم و یکدیگر را دوست بداریم.
او با اشاره به اینکه بهترین دوره درامنویسی ایران دهه ۴۰ است، گفت: نویسندگانی چون بیضایی، رادی، ساعدی، بیژن مفید و … توانستند انسان ایرانی، بحران ایرانی و جهانبینی ایرانی را ارائه بدهند و آثار آنان پایهای شد برای جلوهگری بهترین بازیگران ما. آنان توانستند با خلق فضاهایی دراماتیک و شخصیتپردازی درست، درامنویسی ملی ایران را پایهریزی کنند. در این میان آندرانیک توانست بین تئاتر ایران و ارمنستان پل همکاری و دوستی بزند. متأسفانه در فضایی سرشار از نفرت و دشمنی بزرگشدهایم و به همین دلیل میستایم کسانی را که از طریق هنر، دوستی و محبت و مدارا را بدون شعار دادن ایجاد کردهاند.
این استاد دانشگاه و پژوهشگر تئاتر با تاکید بر اینکه آندرانیک به یادمان آورد که یکی از بزرگترین مسئولیتهای انسانی ما، ارائه پیامهای دوستانه به جهان است، گفت: ما نیازی به دشمنی نداریم بلکه نیازمند دوستی هستیم. کار فرهنگ، ایجاد تفاهم و ارسال پیامهای بشردوستانه است و آندرانیک به سهم خودش در تئاتر چنین کرده است.
آندرانیک خچومیان نیز در سخنان کوتاهی گفت: همینکه در پوستر این برنامه، نام من در کنار استاد خسرو حکیم رابط بوده، برایم مایه افتخار است و برایشان آرزوی تندرستی دارم.
در ادامه مراسم شب نمایشنامهنویس، با پخش تصاویری از حسین کیانی و با سخنانی از شهرام گیلآبادی از این نمایشنامهنویس تقدیر شد.
گیلآبادی، کیانی را نمایشنامهنویس مؤلف خواند و گفت: کیانی پرسشهای بنیادینی دارد که این ویژگی را با مخاطب خود به اشتراک میگذارد. آثار کیانی چون آثار سعدی سهل و ممتنع است که در حین حلاوت، زخمهای خود را مطرح میکند ولی هرگز نگاه نومیدانهای نسبت به آینده در آثار او دیده نمیشود.
همچنین علی معتضدی، نایبرییس کانون نمایشنامهنویسان متنی را برای تقدیر از کیانی خواند.
تندیس این نویسنده با حضور معتضدی، گیلآبادی، رضا دادویی و فریده سپاه منصور اهدا شد.
کیانی به هنگام دریافت این تندیس، شعری از زرتشت خواند و گفت: راستی و پاکی بهترین بخشش است. خوشبختی از آن کسی است که خواستار راستی و پاکی باشد. این کلام زرتشت است که اگر سرلوحه زندگی ما قرار بگیرد، بسیاری از مشکلاتمان حل میشود. زرتشت، کورش کبیر و فردوسی سرآمد هستند و اگر به اندیشه این سه بزرگ توجه کنیم، این وضعیت بغرنج حل میشود. او با ابراز تأسف از کمتوجهی به نمایشنامهنویسی ادامه داد: نمایشنامهنویسان ما محلی از اعراب ندارند چراکه مدیرانمان هیچ درکی از درامنویسان ندارند که البته اهمیتی هم ندارد ولی ما خود باید قدر این هنر را بدانیم و از آن پاسداری کنیم. هرچند موانع بسیار است. همچنان که خود من ۵ متن رد شده دارم و در پی بازتولید برخی از آثار قبلیام بودم اما همه رد شدند و امیدوارم روزگارمان بدتر از این نشود.
سپس تصاویری از نادر برهانی مرند، دیگر نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر پخش و تندیس این هنرمند با حضور محمد امیر یاراحمدی اهدا شد.
یاراحمدی در سخنانی گفت: نادر، یکی از نزدیکترین دوستانم است و به دلیل همین دوستی، صحبت کردن درباره او برایم دشوار است. او یکی از شریفترین انسانهای روزگار ماست که شرافت حرفهای و انسانی دارد و بسیار نگران رخدادهای جامعه خودمان است. به دوستی با او مفتخرم. سالها باهم کارکردهایم و او سبب آشنایی من با تئاتر شد و این دینی است بر گردن من.
سپس، فرشید قلیپور بیانیه هیات مدیره کانون نمایشنامهنویسان را درباره برهانی مرند خواند.
تندیس این هنرمند با حضور یاراحمدی، فرشید قلیپور، شهره سلطانی و بهرام ابراهیمی اهدا شد.
برهانی مرند نیز از کانون نمایشنامهنویسان تشکر کرد و گفت: بودن در کنار نام این استادان، افتخار بزرگی است و شاید کمترین شایستگی را برای آن داشته باشم. مفتخرم به این تندیس که یکی از ارزشمندترین تندیسهایی است که دریافت کردهام. تا پای جان شرافت این تندیس را حفظ میکنم و هرگز با آن موجسواری نخواهم کرد مگر اینکه این موجسواری مردمان دردکشیده سرزمین مرا شاد کند. به امید روزی که عسرت تئاتر و نمایشنامهنویسی به پایان برسد.
در ادامه برنامه قطعهای از نمایشنامه «آهسته با گل سرخ» نوشته اکبر رادی اجرا شد.
بخش پایانی برنامه شب نمایشنامهنویس به اهدای نشان ویژه (مدالیوم) کانون نمایشنامهنویسان به استاد خسرو حکیم رابط اختصاص داشت که با پخش صدای این هنرمند که بخشهایی از کتاب خاطرات خود را با عنوان «روز هفتم» روخوانی کرده است، همراه شد.
بهزاد فراهانی درباره حکیم رابط گفت: از من خواستهاند درباره معلمم صحبت کنم که بسیار سخت است چراکه سالهاست از او میآموزم. انسانیت نهفته در خودش و همسرش به یادمان میآورد که از خویشتن انسانی خود دور نشویم. بهتازگی که درباره زحمتکشان کشورم نمایشنامه مینویسم، به تریج قبای عدهای برمیخورد. باید بپذیریم که رئالیسم از جامعه ما رخت بر بسته است. امروزه وقتی آثار رادی را میخوانیم، گویی مال این روزگار نیست. تئاترهایی میبینیم که ابزورد را پشت سر گذاشتهاند یا تکههای برخی از نمایشها را در فضای مجازی میتوان دید یعنی دزدی هنری را به ما آموختهاند.
این نویسنده، بازیگر و کارگردان تئاتر بابیان اینکه شرایط درامنویسی عوضشده، افزود: وقتی بیضایی را از دپارتمان تئاتر میفرستیم به آمریکا که درس بدهد، معلوم میشود در این فاجعه، ما هم خیلی یکدیگر را دوست نداریم و باهم روراست نیستیم. ممنونم از کانون نمایشنامهنویسان که از خسرو حکیم رابط قدردانی کرد چراکه من و او در این انجمن خیلی کار کردیم. حرف دلم این است که در دوست داشتن به یکدیگر دروغ نگوییم چون یک انجمن بزرگ را از دست میدهیم. هر چه فشار بیشتر میشود، باید عاشقانگی ما به هم بیشتر شود که کمتر شده و این تلخ است.
فراهانی ادامه داد: ستایش از خسرو، آدم فرهیختهتری میطلبد. امیدوارم روزی برسد که بتوانیم نهادی کوچک را متحد دورهم جمع کنیم و از کنار هم که رد میشویم، صدای خنده شنیده بشود. وصیتم این است که از دشمنی باهم دست برداریم. به جان سه بچهام میگویم که دیگر هیچکس را دشمن نمیدانم. حتی دشمنانمان را انسان میدانم.
در ادامه، حکیم رابط در میان تشویق حاضران روی صحنه رفت و در کنار همسرش بهجای سخنرانی، پشت جلد یکی از کتابهایش را خواند.
سپس پرتره خسرو حکیم رابط به او اهدا شد و آرام محضری، رئیس هیات مدیره کانون نمایشنامهنویسان، بیانیه هیات مدیره این کانون را درباره حکیم رابط خواند.
در پایان برنامه شب نمایشنامهنویس فیلم مستند «چریکه بهرام» ساخته فرشید قلیپور به نمایش درآمد.