به گزارش پلاتو هنر، به نظر می‌رسد که دیگر مقاومت در برابر هوش مصنوعی و توانایی‌هایش بی‌فایده است زیرا این فناوری به خوبی دارد جای خودش را در فضای هنر باز می‌کند و استقبال از آن، به ویژه در دنیای هنر هفتم، روزبه‌روز در حال افزایش است.
در بهاری که پشت‌سر گذاشتیم، هوش مصنوعی اتفاقات مهمی را رقم زد. پیش از این، جای فیلم‌ها و انیمیشن‌هایی که با هوش مصنوعی ساخته می‌شدند، در یوتیوب و اینستاگرام و دیگر شبکه‌های مجازی بود اما امسال (1403)، این فیلم‌ها راه خودشان را به جشنواره‌های معتبر بین‌المللی باز کرده‌اند.
از بین ابزارهای هوش مصنوعی که در سینما کاربرد دارند، شاید هوش مصنوعی «سورا»، جنجال برانگیزترین آنها باشد زیرا طبق گفته برخی فیلمسازان، این ابزار تبدیل متن به ویدیو علمکرد بهتری از دیگر رقیب‌هایش دارد و شاید جنجال برانگیزتر از توانایی‌های این ابزار، حضور فیلم‌هایش در یک جشنواره باشد.
OpenAI، شرکت سازنده «سورا»، 15 فوریه 2024 برابر با 26 بهمن 1402 از این ابزار تبدیل متن به ویدیو رو نمایی کرد ولی فعلا آن را دردسترس عموم قرار نداده است و «سورا« در مرحله ارزیابی توسط متخصصان فناوری و فیلمسازی به سر می‌برد اما هنوز نیامده، فیلم‌هایش به جشنواره ترابیکا راه پیدا کرده‌اند!
چند روز پیش بود که نشریه ایندی‌وایر، طی گزارشی خبر از حضور 5 فیلم کوتاه ساخته شده با «سورا» در جشنواره ترابیکا که رابرت دنیرو و جین رزنتال در سال ۲۰۰۱ بنیان گذاری کردند را داد.
پیش از این هم یکی از فیلمسازانی که به این هوش مصنوعی دسترسی داشته بود، موزیک ویدیویی با «سورا» ساخت که ایرادات زیادی داشت و نتیجه آن‌قدرها هم خوب از آب در نیامده بوده.
احتمالا در آینده شاهد خبرهای بیشتری از این ابزار هوش مصنوعی باشیم زیرا اوایل امسال (1403) بود که نشریه هالیوود ریپورتر، خبر از ملاقات اعضای شرکت OpenAI با هالیوودی‌ها برای معرفی «سورا» را داد و آن طور که خود نشریه گفته بود، بزرگ‌ترین و تاریخ‌سازترین ملاقات در تاریخ سینما.
همچنین شرکت ادوبی، که تولید‌کننده پرکاربردترین نرم‌افزار تدوین فیلم یعنی پریمیر پرو است، اعلام کرده است تا پایان سال 2024 میلادی قصد دارد هوش مصنوعی «سورا» را به این نرم‌افزار خود اضافه کند. برای آشنایی بیشتر با سورا، گزارش «آیا هوش مصنوعی Sora صنعت فیلمسازی را نابود می‌کند؟» را بخوانید.
اتفاق دیگری که نشان‌دهنده پررنگ‌تر شدن این فناوری در هنر هفتم است، حضور پلتفرم تازه تاسیس و شگفت‌انگیزی به اسم «شورانر»، اولین سرویس آنلاین پخش و ساخت انیمیشن با هوش مصنوعی است. کاربران می‌توانند سریال‌های پویانمایی شده با هوش مصنوعی را در این پلتفرم ببینند و در صورت تمایل، قسمت بعدی سریال‌شان را به دل‌خواه خودشان تغییر دهند. در حال حاضر، 8 سریال پویانمایی در این پلتفرم وجود دارد اما همچنان به گرد پای تولیدات هنرمندان کمپانی‌هایی مانند دیزنی، دریم ورکس، پیکسار و غیره نمی‌رسند. انیمیشن‌های این پلتفرم، داستان جالبی دارند اما در اجرا ضعیف هستند؛ طبق ویدیوهای کوتاهی که از هر انیمیشن پخش شده است، تنوع نماها و زاویه دوربین به شدت کم است.
از ابزارهای هوش مصنوعی که بگذریم، باید برویم سراغ فرانسه، کشوری که در بحبوحه جشنواره کن 2024 اعلام کرد که مرکز ملی سینما و شهرداری‌اش قصد دارند تا شهر کن را به مرکز جهانی پروژه‌های فراگیر و خلاقیت هنری در حوزه هوش مصنوعی تبدیل کنند و در نخستین اقدام، بخش جدیدی به اسم «بخش رقابتی آثار فراگیر» به این جشنواره اضافه کردند و در آن از پروژه‌های هنرهای نوظهوری مثل واقعیت مجازی میزبانی کردند که فیلم کوتاه «سیاه‌پوست» که با کمک فناوری واقعیت مجازی ساخته شده بود، برنده این بخش شد.
اگر باز هم سری به دنیای انیمیشن و هوش مصنوعی بزنیم، باید از شهر انسیِ فرانسه بگوییم. امسال 4 انیمیشن که با کمک این فناوری ساخته شده‌اند، به جشنواره بین‌المللی انیمیشن انسی، یکی از مهم‌ترین جشنوارهای این حوزه راه پیدا کردند.
یک اتفاق مهم دیگری که در این کشور در حال رخ دادن است، پروژه‌ای به نام «ذهن به تصویر» است که یک گروه فرانسوی با کمک دانشگاه سوربون فرانسه در حال کار روی آن هستند. این پروژه بیشتر مربوط به حوزه هنرهای تجسمی است تا سینما اما به دلیل اهمیتی که دارد، عنوان کردنش در این‌جا خالی از لطف نیست.
در پروژه «ذهن به تصویر»، اعضای این گروه فرانسوی قصد دارند با کمک هوش مصنوعی، آن‌چه در ذهن‌تان می‌گذرد را مستقیما و بدون هیچ واسطه‌ای به تصویر تبدیل کنند. برای این کار، آنها فعالیت‌های امواج مغزی انسان را به هوش مصنوعی می‌دهند و این فناوری آنها را به تصویری تبدیل می‌کند که شخص در ذهن خود تجسم می‌کرده است.
یکی از محققان این پروژه عنوان کرده بود: «ما حدودا ده سالی است که می‌دانیم امکان بازنمایی تصاویر دیده شده از طریق فعالیت‌های قشر بینایی مغز وجود دارد. اما نمی‌دانستیم بازنمایی تصاویری که در ذهن تجسم می‌شوند هم ممکن است. این کار چالش بزرگی است.»
برای آشنایی بیشتر با پروژه «ذهن به تصویر»، این گزارش را بخوانید.
ایران برخلاف کشورهای دیگر، در زمینه هوش مصنوعی فعالیت چندانی تاکنون نداشته و شاید بتوان گفت که اولین و بزرگ‌ترین قدم را جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران برداشته است. جشنواره امسال که از 27 مهرماه کار خود را آغاز می‌کند، قرار است میزبان فیلم‌هایی که با کمک فناوری‌های هوش مصنوعی و واقعیت مجازی ساخته شده‌اند نیز باشد.
هوش مصنوعی و ابزارهایش تاکنون توانایی شگفت‌انگیزی از خود نشان داده‌اند و این توانایی‌ها می‌توانند به اندازه کافی نگران‌کننده باشند اما نکته‌ای که وجود دارد این است که در حال حاضر، ارائه اثر هنری خلاقانه و با کیفیت همچنان وابسته به حضور یک هنرمند خلاق و با‌سواد است.
در مورد مسئله خلاقیت، یکی از متخصصان حوزه هوش مصنوعی و هنر طی میزگردی که پیش از این در سایت پلاتو هنر ترجمه و منتشر شده است، مطرح کرده بود: «روزانه، ایده‌های بی‌نهایت زیادی به ذهن انسان خطور می‌کنند. از سوی دیگر، هوش مصنوعی باید ایده‌ها را بازیافت کند و اساسا باید به نحوی این کار را انجام دهد که ایده‌ها جدید به نظر بیایند اما در حقیقت این طور نیستند.»
اعضای این جلسه که همگی هنرمند و متخصص حوزه هنر هوش مصنوعی بودند، بزرگ‌ترین خطر هوش مصنوعی را ازبین رفتن فرهنگ و هنر دانستند.
فاطمه زهرا معصومی
