به گزارش پلاتوهنر به نقل اروابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی، مطابق آمار ارائه شده، تعداد سالن‌هاي نمایشی دولتی و خصوصی نمايشي كشور که امکان اجرای نمایش دارند 506 سالن اعلام شده است که از این میان تنها 7 سالن در سه مجموعه، وابسته به اداره کل هنرهای نمایشی هستند. 22 سالن نمایش خصوصی در تهران و18 سالن خصوصی نیز در استانهای دیگر به فعالیت نمایشی می‌پردازند. همچنین 71 سالن دولتی و غیر دولتی در تهران و 388 سالن دولتی و غیر دولتی نیز در دیگر استان های کشور فعال هستند.
اداره کل هنرهای نمایشی 837 سالن دولتی و غیر دولتی را نیز با تقسیم بندی نیمه فعال و غیر فعال شناسایی کرده است. معيار فعال و غيرفعال در این گزارش، صرفا بر حسب فعاليت‌هاى تئاترى و دسترسى عموم مردم به اين تالارهاست. ممكن است تالارى كه در اينجا غيرفعال عنوان شده در ساير زمينه‌هاى هنرى و فرهنگى فعال به شمار آيد و يا به دليل تعلق به نهادهايى نظير آموزش و پرورش، دانشگاه ها و … صرفا در دسترس دانش آموزان و دانشجويان باشد. اين گونه سالن ها معمولا امكانات و تجهيزات كامل فني، صوتي، تصويري و … را نداشته و امكان اجراي نمايش در اين مكان ها به ندرت فراهم مي شود.
تعداد صندلي‌هاي نمايشي كشور
دومین معیار برای سنجش نسبت تئاتر و مخاطب، تعداد صندلی‌های تئاتری است که به عموم مردم امکان استفاده از آثار نمایشی را می دهد. از این رو مرور تعداد صندلی‌های تئاتری موجود، اهمیت ویژه ای در برنامه ریزی‌های آینده خواهد داشت.
مطابق آمار ارائه شده، تعداد صندلي‌هاي شهر تهران ٢٩٦٠٧ و تعداد صندلي هاي موجود در استانها ٧٩٢٢١ اعلام شده است که تعداد صندلي‌هاي فعال نمايش دركل كشور را به ١٠٨٨٢٨ می‌رساند.
با در نظر گرفتن ٨٥ ميليون نفر جمعيت تقريبي ايران به ازای هر ٧٨١ نفر يك صندلي نمايش فعال وجود دارد.
اجراي نمايش و تعداد تماشاگران در سراسركشور
آمار اجراهای سال 1402 نشان می دهد که در سراسر کشور 5421 عنوان نمایش روی صحنه رفته اند. مجموع نوبت های اجرای این نمایش ها به 52753 رسیده و در مجموع 3103824 نفر از این نمایش ها دیدن کرده‌اند.
در مقایسه با آمار سال 1401 می‌توان رشد تعداد عنوان نمایش‌های روی صحنه رفته و در عین حال افزایش تقریبی هفتصد هزار مخاطب را در سال 1402 مشاهده کرد.
از این میان تنها در تهران طی 9 ماه سال 1402، تعداد 846 عنوان نمایش تولید شده است.
جشنواره‌هاي تئاتر بين الملل، ملي و موضوعي
برگزاری و حمایت از جشنواره‌های مختلف تئاتر کشور، یکی دیگر از فعالیت‌های اداره کل هنرهای نمایشی است که به طور سالانه ضورت می‌پذیرد. در سال 1402 این اداره کل مجموعا ٥٩ جشنواره و رويداد نمايشي را درطول سال برگزار و يا حمايت کرده است.
چهل ودومين جشنواره بين المللي تئاتر فجر، نوزدهمين جشنواره بين‌المللي نمايش عروسكي تهران – مبارك، بيست و يكمين جشنواره نمايش‌هاي آييني و سنتي در 6 استان کشور، بيست و هشتمين جشنواره بين‌المللي تئاتر كودك و نوجوان، شانزدهمين جشنواره بين‌المللي تئاتر خياباني مریوان، دومين جشنواره بين‌المللي پانتوميم زنجان، دوازدهمين جشنواره تئاتر خياباني – شهروند لاهیجان، شانزدهمين جشنواره تئاتر ارسباران آذربايجان شرقي- اهر، شانزدهمين جشنواره تئاتر رضوي آذربايجان شرقي- تبريز، سومين جشنواره تئاتر خياباني رضوي (جنوب كرمان)، سيزدهمين جشنواره تئاترمرصاد كرمانشاه/ اسلام آباد غرب، ششمين جشنواره تئاتر شرهاني ايلام/ دهلران، هجدهمين جشنواره تئاتركردي سقز، دومين جشنواره طنز تي تالي ايلام –ايوان‌غرب ، پانزدهمين جشنواره تئاتر كودك و نوجوان مهر دزفول، نخستين جشنواره آييني و سنتي ترك زبانان استان زنجان، دومين جشنواره اتودهاي نمايشي بوكان، اولين جايزه حافظ موسسه دنياي تصوير، مسابقه مجریان و سخنوران موسسه شهریاران سخن، اولین جشنواره قدمگاه استان یزد، ششمین جشنواره تئاتر خیابانی تبریزیم، ششمین جشنواره تئاتر خیابانی چتر زندگی استان یزد، دومین جشنواره تئاتر مرزداران اردبیل از جمله جشنواره هایی هستند که مسنقیم توسط این اداره کل برگزار یا حمایت شده‌اند.
علاوه بر آن، 32 جشنواره تئاتر استانی و 4 جشنواره منطقه‌ای نیز با حمایت اداره کل هنرهای نمایشی در کشور برگزار شده است.
صدور پروانه فعاليت موسسات فرهنگی و هنری تک منظوره
طی سال 1402 برای 139 موسسه فرهنگی و هنری تک منظوره نمایشی پروانه فعالیت صادر شده است. از این تعداد 42 موسسه با مدیر مسئولی بانوان و 97 موسسه با مدیر مسئولی آقایان به ثبت رسیده است.
نگاهی به آمار وضعیت بیمه هنرمندان
فرایند بیمه هنرمندان تئاتر کشور که از سال 83 آغاز شده و هنرمندان را تحت بیمه تامین اجتماعی قرار داده است؛ آمارها نشان می‌دهد تا بهمن ماه 1402، در مجموع 12367 هنرمند تئاتر در سراسر کشور از خدمات بیمه برخوردار شده‌اند.
استان تهران با 4046 هنرمند تحت پوشش بیمه بیشترین تعداد هنرمند و استان خراسان جنوبی با 33 هنرمند و جنوب کرمان با 25 هنرمند که تحت پوشش بیمه هنرمندان قرار گرفته‌اند؛ کمترین استانهای برخوردار از این خدمات را نشان می‌دهند.
گروه‌های ثبت شده تئاتر و تشکل‌های صنفی
فرآيند ساماندهي هنرمندان تئاتر كشور از سال١٣٩٠ با ثبت گروه‌های نمایشی آغاز شده و همچنان ادامه دارد. مطابق آمار اداره کل هنرهای نمایشی، تعداد گروه‌های نمایشی که تا سال 1402 ثبت شده در استانهای کشور، 968 گروه است.
چنانچه اعضاي يك گروه نمايشي به طور متوسط، ٥ نفر در نظر گرفته شود، مجموعا تعداد ٤٨٤٠ هنرمند در استانهاي كشور به امر نمايش اشتغال دارند.
آمارها نشان می دهد که 2000 گروه نیز به صورت مستقل به توليد و اجراي نمايش اشتغال دارند.
نکته جالب توجه در این آمار، تعداد هنرمندان عضو تشکل‌های صنفی تئاتر است که نشان می‌دهد اعضاي فعال و نيمه فعال خانه تئاتر تهران ٣٦٠٠ نفر، هنرمندان نقال، پرده خوان، تخت حوضي، خيمه شب بازي ٥١١ نفر، تعداد تعزيه خوانان( بر اساس آمار انجمن تعزيه ايرانيان) ١٢٠٠٠ نفر است که در جمع ٢٠٩٥١ هنرمند هنرهای نمایشی را نشان می‌دهد.
آموزش تئاتر از هنرستان تا دانشگاه
بر اساس اعلام وزارت علوم در سطح كشور ٦٧ دانشگاه دولتي، آزاد اسلامي، غيرانتفاعي، علمي و كاربردي و … در رشته نمايش دانشجو مي‌پذيرند. تا كنون ١٥٠ هزار نفر درمقاطع كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكترا فارغ التحصيل شده‌اند و تعداد ٨٠ هزار نفر، جذب مشاغل مختلف به غير از هنر نمايش شده‌اند. در سال 1402 تنها ١٧ هزار نفر توانسته‌اند در گروه‌هاي نمايشي حضور داشته باشند.
تعداد آموزشگاه‌هاي آزاد رشته نمایش ١٤٦ آموزشگاه اعلام شده است که تنها در تهران 50 آموزشگاه و در سایر استان ها 96 آموزشگاه به آموزش تئاتر می پردازند.
تعداد هنرستان‌های هنرهای زیبا که رشته تئاتر دارند نیز 35 هنرستان در 25 استان اعلام شده است که از آن میان 19 آموزشگاه ویژه دختران و 16 آموزشگاه ویژه پسران هستند.
بخش آموزش و پژوهش تئاتر اداره کل هنرهای نمایشی نیز که به امر ارتقا و به‌روزرسانی اطلاعات تخصصی تئاتر در كشور می‌پردازد، طی سال 1402 برنامه های آموزشی متعددی را پشت سر گذاشته است.
آموزش تئاتر در ١٥ استان كشور با حضور پيشكسوتان هنرهاي نمايشي، برگزاري كلاس‌هاي آموزشي با عنوان مكتب سنگلج به منظور افزايش سطح دانش و آگاهي هنرجويان، كارگاه‌هاي آموزشي در حاشيه جشنواره‌هاي بين المللي، ملي و … در زمينه‌هاي تئاتر حرفه‌اي (آييني و سنتي، كودك و نوجوان، عروسكي و …) برگزاري كلاس هاي آموزش نمايشنامه نويسي در مراكز استانها و شهرستان‌ها براي جوانان ٢٠ تا ٢٥ سال با محوريت جواني جمعيت، آسيبژ هاي اجتماعي، خانواده، ديني، دفاع مقدس، انقلابي و …، چاپ ١٢ شماره از مجله نمايش در ٥ مجلد، چاپ كتابهاي پژوهشي و كاتالوگ‌هاي نمايشي جشنواره‌هاي بين‌المللي فجر، عروسكي، آييني و سنتي، كودك و نوجوان و … ، چاپ فصنامه تئاتر به شماره‌های 92 تا 94، برگزاري بيش از ٢٠ وبينار، درس گفتار و… بين‌المللي در حوزه هنرهاي نمايشي از جمله فعالیت‌های این واحد بوده است.
شوراي ارزشيابي و نظارت بر نمايش
شوراي ارزشيابي، نظارت و صدور پروانه نمايش که همپای فعالیت‌های نمایشی و تولیدات هنرمندان تئاتر و اجراهای روی صحنه نمایشی به فعالیت می‌پردازد، آمار فعالیت یکساله خود را چنین اعلام کرده است:
به كارگيري ٤٥ كارشناس هنرهاي نمايشي به منظور ارزشيابي، نظارت و صدور پروانه نمايش که در بخش‌های تئاتر حرفه‌ای، کودک و نوجوان، بانوان، کمدی و … تخصص و تجربه دارند در سال 1402 صورت گرفته است.
در طول این سال بيش از ١٠٠٠ نمايش پس از انجام مراحل بازخواني و بازبيني، موفق به دريافت پروانه اجرا شده است. از اين تعداد ١١ اثر داراي ايرادات محتوايي و نظارتي بوده‌اند كه پس از اصلاح موارد اعلامي شورا به اجرا درآمدند و تنها اجراي يك اثر متوقف شده است
