به گزارش پلاتوهنر، فیلم کوتاه پل به نویسندگی و کارگردانی رادوین خدادادی در تهران تولید شد. فیلم‌های این کارگردان پیش تر در جشنواره‌های بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، برلین، استرالیا، هنگ کنگ، دهلی و… اکران و برنده جایزه شده‌اند و در بازارهای فیلم جشنواره فجر و کن نیز حضور داشته‌اند. رادوین خدادادی از اعضای سینه فیلم مدرسه ملی سینمای ایران نیز بوده است.
فیلم کوتاه «پل» جدیدترین و سومین ساخته ایشان، نخستین فیلم در سینمای ایران است که هیچ گونه واژه غیر ایرانی در آن استفاده نشده و از این حیث در نوع خود اتفاقی سبز در سینمای ایران محسوب می‌شود و به تنوع فرهنگی در حوزه زبان کمک سازنده‌ای می‌کند.
از همین جهت گفتگویی با رادوین خدادادی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید:
آقای خدادادی ضمن تبریک بابت ساخت چنین فیلمی به‌عنوان سوال اول در این مصاحبه خوشحال می‌شم توضیح بدهید فیلم «پل» به چه موضوعی می‌پردازد و فیلمنامه آن چه ویژگی دارد؟
فیلم «پل» موضوعش درمورد جدایی یک مادر از فرزندش است. در واقع این فیلم روایت پل زدن بین این جدایی‌ست. یکی از ویژگی‌های اصلی فیلمنامه «پل» در بخش زبانی آن است. در این فیلمنامه تمام واژگان بکار رفته در آن پارسی اصیل است، این کار برای این انجام شده که زبان کهن سرزمینمان را زنده نگهداریم و از آن پاسداری کنیم. بی شک نگهبانی از میراث گرانبهایی مثل زبان جزو ضروری‌ترین وظایف ما است و این هدفیست که فیلمنامه من در بخش ادبیاتش دنبال می‌کند.
به‌عنوان یک کارگردان برای تولید این فیلم دچار چه چالش‌هایی شدید؟
چالش اول این بود که ساخت یک پروژه که هیچ واژه غیر ایرانی در آن نباشد بسیار سخت و حتی نشدنی بنظر می‌رسید. من پس از اتمام نگارش فیلمنامه‌ام به زبان پارسی، طی جلساتی که با همکارانمان داشتیم اجرای چنین کاری خیلی سخت به‌نظرشان می‌رسید و حتی می‌گفتند که نمی‌توانیم به چنین خروجی برسیم و این آمادگی را داشته باش که حداقل چند واژه غیر ایرانی در فیلمت داشته باشی چون درهرصورت واژگان بیگانه وارد فیلم می‌شوند. خودم کاملا آگاه به سختی مسیرم بودم و می‌دانستم که در زبان امروز ما واژگان کشورهای دیگر هم حضور دارند و حذف آنها و جایگزین کردن آن کمی پیچیده است.
با این وجود من باز وارد این مسیر شدم زیرا واقعا برایم یک خواست درونی بود که فیلمی بسازم که هیچ واژه غیر ایرانی در آن نباشد. گویا علاوه بر علاقه شخصی یک آزمایش در حوزه زبان بود و کنجکاو بودم ببینم واقعا چقدر این کار در سینما شدنیست.
جایگزین کردن بعضی از واژه‌ها در زبان فارسی بسیار سخت و گاهی نشدنی است، برای حل این مشکل چه کاری انجام دادید؟
بسیار سخت بود. ابتدا مدت زمان زیادی تحقیق کردم، سپس درگیر پیدا کردن واژگان اصیل ایرانی و ریشه‌یابی دقیق این واژگان شدم، که بسیار زمان‌بر بود. در گزینش‌هایم تاکیدم این بود که حتی از واژگانی با ریشه‌های مشترک هم استفاده نکنم و فقط تأکیدم را بر واژگان با ریشه کاملا پارسی باشد زیرا در مسیر تحقیقم گاهی به واژگانی می‌رسیدم که ریشه مشترک هندی و ایرانی داشتند که از استفاده از آنها پرهیز می‌کردم.
برای واژه‌هایی هم که معادل پارسی نداشتند معادل‌سازی می‌کردم. در این مسیر گویی در جستجوی دی ان ای فرهنگی خودم بودم و چقدر پیچیده و سخت بود بیرون کشیدن واژگان کهن از زیر انبوهی خاک تاریخ و همزمان چقدر دلپذیر هم بود این کار. مانند کاوش‌های باستان‌شناسان می‌مانست و سفری در تاریخ. گویی به گنجی از واژگان می‌رسیدم و آنها چون نگینی زرین فیلمنامه را می‌آراستن.
فیلمنامه «پل» به نوعی این واژگان کهن را به موزه فرهنگی هدیه نمی‌کند که به تماشایشان بنشینیم بلکه آنها را جهت استفاده در زبان روزمره اکنونمان پیشنهاد می‌دهد.
بازیگرانتان را چگونه انتخاب کردید ؟
ابتدا با بهزاد دورانی به توافق نهایی رسیدیم اما متاسفانه بازیگری که برای مقابل ایشان انتخاب کرده بودیم سر یک کار بلند در شمال بودند و به علت مسافت به پروژه ما نمی‌رسیدند. به همین دلیل علی‌رغم میل باطنی مجبور شدیم از بهزاد دورانی عذرخواهی کنیم چون زوج مد نظرمان ناقص بود و ایشان بزرگوارانه پذیرفتند و ما به ترکیب دیگری فکر کردیم که همان فاکتورها را داشته باشند و پس از تست و ارزیابی از بازیگران بسیار در انتها، بازیگران فیلم «پل» پریسا صبوری‌نژاد که سابقه حضور در سریال «شهرزاد» و «نجوا» را داشته در کنار یعقوب صلاحی به ایفای نقش پرداختند و از پس نقش به خوبی برآمدند.
برخورد اولیه بازیگران فیلم با واژه های جدید در فیلمنامه چطور بود؟
قطعا برایشان جالب بود اما در دورخوانی‌ها و تمرین‌ها راحت نبودند و زمان لازم داشتند تا بتوانند عادت کنند. به‌هرحال مخاطب امروز کمتر با چنین واژگانی آشناست که خوشبختانه پس از تلاش بسیار و استعداد خوبی که بازیگران داشتند در تمرینات موفق به سوار شدن بر این واژگان کهن و سپس درونی کردن آنها شدند.
زمان فیلمبرداری چطور؟ آیا برای بیان این واژگان دچار چالش نشدید؟
چرا اتفاقا، در روزهای ضبط دشواری‌هایی داشتیم مثلاً بازیگران بعضی اوقات ناخودآگاه از یک واژه غیر پارسی استفاده می‌کردند و ما مجبور به تکرار برداشت‌ها می‌شدیم. البته این اتفاقات ناخواسته بود. البته همه ما چنین هستیم که روزانه واژگان غیر ایرانی بسیاری در گفتگوهای‌مان استفاده می‌کنیم بازیگران هم این لحظات از دست آنها خارج بود و فشار زیادی از این بابت محتمل می‌شدند زیرا می‌بایست همزمان هم بازیشان را کنترل می‌کردند هم واژگان را. واقعا در این مسیر همه عوامل با شکیبایی همکاری کردند تا کار به اتمام رسید.
سرمایه تولید فیلم پل به چه صورتی تامین شد و لوکشین فیلم کجا بود ؟
برخلاف فیلم‌های پیشین که تهیه‌کننده‌شان انجمن سینما جوانان ایران دفتر مرکزی بود، سرمایه‌گذای این فیلم توسط بخش خصوصی انجام شد. همچنین لوکیشن فیلمبرداری این فیلم در پارک جنگلی چیتگر بود.
تولید آثاری مانند فیلم «پل» چقدر به زبان فارسی و سینمای ایران کمک می‌کند؟
تولید آثاری مانند «پل» ما را با فرهنگ غنی پارسی پیوند عمیق تری می‌زند و ما باید در سینمای امروز ایران در بحث نگارش فیلمنامه‌های خود دقت بیشتری کنیم و هر واژه نو رسیده و بدون پشتوانه زبانی را مستقیم وارد فیلمنامه خود نکنیم و آن را پیش از بکارگیری پالایش کنیم. باید بسنجیم چه خوراکی را برای ذهن مخاطب خود و نسل آینده سرزمینمان تدارک می‌بینیم. فیلمنامه یک ساختمان زبانی با معماری خاص خود است و از هر مصالحی نمی‌شود برای آن استفاده نمود. دوام هر ساختمان و استحکام بنا بی‌شک ریشه در مصالح بکار رفته آن دارد. امیدوارم سازمان سینمایی با همکاری خانه سینما در این مورد جلسات آسیب‌شناسی برگزار کنند و قوانینی سازنده و راهگشا و کاملا علمی را در دستور کار خود قرار دهند.
سخن پایانی دارید؟
سپاس فراوان دارم از همه عوامل این فیلم و همه افرادی که صمیمانه در کنار ما بودند.
