عادل تبریزی کارگردان و عضو گروه صیانت از آرای مردمی چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در گفتگو با پلاتو هنر درباره وضعیت فعلی فیلم کوتاه بیان کرد: در طول تاریخ اجتماعی-هنری ایران، از قبل از انقلاب تا حال حاضر، همیشه فراز و فرودهای اجتماعی-فرهنگی داشته‌ایم، مهم این است که به عنوان رسالت یک فیلمساز بتوانیم شور و هیجان و عشق خود به سینما را نگه داریم و این مسیر را ادامه بدهیم.

وی ادامه داد: خود من همیشه به جشنواره فیلم کوتاه می‌آیم و هدفم از آمدن این است که از شور و حال و هوای خوب آن برای ادامه مسیر کاری‌ام ذخیره کنم. در اینجا برای امید و انگیزه فیلم‌های بعدی‌ام انرژی ذخیره می‌کنم و برای من که سنم بالاتر از جوان‌هایی‌ست که در اینجا می‌بینم، از شور و حال این جوان‌ها دوباره خودم در موقعیتی قرار می‌گیرم که انگار به اندازه آن‌ها جوان هستم و باید ادامه بدهم، کار کنم و فیلم بسازم.

تبریزی در پاسخ به این سوال که آیا برگزاری جشنواره با محوریت خاص مانند «ژانر» باعث بیرون ماندن تعدادی فیلم می‌شود یا خیر، توضیح داد: در وهله اول من فکر می‌کنم هر فیلمی که تولید شود در محدوده ژانری قرار می‌گیرد. اتفاقا رویکرد انجمن سینمای جوانان به ژانر رویکرد بسیار جذابی است. یعنی اینکه مثلا به فیلم کمدی اهمیت می‌دهند و سعی می‌کنند نگرش‌ها و سلیقه‌های مختلف وارد فیلم کوتاه شود که به نظر من گام رو به جلویی است.

انرژی بگیریم و فیلم بسازیم

این کارگردان افزود: خود من هم در این سال‌ها فیلمی به جشنواره داده‌ام که فیلمم برای جشنواره فیلم کوتاه تهران پذیرفته نشده است. همیشه تعدادی فیلمساز بیرون می‌مانند و عده‌ای هم وارد جشنواره می‌شوند، به نظر من نه فیلم‌هایی که داخل هستند باید برایشان مهم باشد و نه فیلم‌هایی که بیرون هستند. مهم این است که ما از همین مسیر کاری انرژی بگیریم و کار کنیم، فیلممان جایزه بگیرد یا نگیرد، راه پیدا کند یا نکند، بتوانیم این انرژی را در خود نگه داریم. با زمین خوردن و شکست خوردن باز بلند شویم و فیلم بسازیم و تجربه کنیم که درحقیقت این‌ها است که می‌تواند ما را بزرگ و ضدضربه کند.

تنوع نیاز اساسی سینمای ماست

کارگردان فیلم «گیج‌گاه» درباره پرداختن به ژانر در فیلم کوتاه و تاثیر آن در تولید فیلم‌های بلند سینمایی مطرح کرد: سینمای ایران اساسا سینمای ژانر بوده است. شما ببینید تا همین دهه هفتاد سینمای ایران در همه ژانرها فیلم داشته‌ایم؛ جنگی، کودک، اجتماعی و… و همه را در بهترین حالت هم داشته‌ایم. در فیلم رازآلود و معماگونه می‌توان به «پرده آخر» و «طلسم» اشاره کرد. «دزد عروسک‌ها» و «گربه آوازخوان» مثلا برای کودک، «افعی»، «تاراج»، «پرواز از اردوگاه» در ژانر اکشن، «طعم گیلاس»، «بچه‌های آسمان»، «بادکنک سفید» شکل دیگری از سینما و این بوده است که سینما رنگ و بوی مختلف و جذابی داشته است.

وی اضافه کرد: خیلی جذاب است که می‌گویند ما به تنوع و گونه‌های مختلف احتیاج داریم و این تنوع در حال حاضر نیاز اساسی سینماست.

کارگردان فیلم کوتاه «ضد ضربه» درباره امکان تولید فیلم کوتاه گفت: من عاشق این هستم که فیلم کوتاه بسازم و اگر شرایط آن مهیا باشد حتما به سراغ آن خواهم رفت.

کار کردن با بازیگران شناخته شده جذاب است

تبریزی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره انتخاب بازیگران چهره در فیلم «گیج‌گاه» توضیح داد: مناسبات سینمای کوتاه با بلند بسیار متفاوت است. کار کردن با بازیگران شناخته شده بسیار جذاب است. از زمانی که شروع به نوشتن ایده فیلمنامه کردیم، در ذهنم حامد بهداد، جمشید هاشم پور، امیرحسین رستمی و… بودند و اصلا با این افراد و اشخاص کار کردن بسیار جذاب است. همچنین باید نگاه کرد که مناسبات فیلم چه چیزی را می‌طلبد. مثلا فیلمی مانند «نفس عمیق» پرویز شهبازی بازیگران جدید دارد چون اقتضای آن فیلم است. ازطرفی هم یک فیلم‌هایی هستند که شما می‌خواهید در چرخه اقتصادی و اکران باشد ولی در همین «گیج‌گاه» چند نقش خوب را هم به بازیگران جدید دادم. همانطور که عرض کردم این اتفاق‌ها به مناسبات فیلم مربوط می‌شود و مثلا در فیلم «گیج‌گاه» که به سوپراستار و خود سینما ربط دارد، مناسباتش مهم بوده است که کسی مثل حامد بهداد در آن بازی کند. اصلا تجربه بازیگردانی و ساخت فیلم با بازیگران شناخته شده و کسانی که کمتر در دنیای تصویر کار کرده‌اند، دو دنیای متفاوت است.

عادل تبریزی در پاسخ به این سوال که آیا برای ساخت فیلم بعدی نیز به سراغ همین نگاه خاص به یک موضوع اجتماعی و ژانر کمدی می‌رود یا خیر، بیان کرد: به نظرم خیلی نمی‌توان «گیج‌گاه» را کمدی به حساب آورد. فیلم شیرینی است. مثلا با سریال «قصه‌های مجید» یا فیلم «مهمان مامان» ما هم می‌خندیدیم و هم بغض می‌کردیم ولی کمدی نیستند. «گیج‌گاه» هم از نظر من از این دست فیلم‌ها است و فیلم سرخوشی است که با کاراکترها همراه می‌شوید و حتی بغض می‌کنید. فیلم، فیلم کمدی مرسوم سینمای ایران نیست ولی من در سینما عاشق سرخوشی هستم؛ سرخوشی پر از غم، سرخوشی در غم. چیزی که در «ضد ضربه» و «من قدیمی هستم» هم بود.

وی ادامه داد: فکر می‌کنم «گیج‌گاه» توانایی من نسبت به ساخت فیلم ملودرام و اجتماعی را هم نشان می‌دهد.

فیلم می‌سازم که پول دربیاورم و زندگی کنم

این کارگردان درباره کار بعدی خود که آیا در ادامه فیلم‌هایی که ساخته است خواهد بود یا خیر توضیح داد: شرایط اقتصادی فیلمساز مشخص کننده راه او است. یک فیلمسازی که شرایط اقتصادی خوبی دارد می‌تواند پنج سال با آرامش روی فیلمنامه کار کند. عادل تبریزی از خودش مراقبت نمی‌کند که فیلم بعدی‌ام چه فیلمی شود. برای عادل تبریزی فیلم ساختن مهم است. شاید فیلم بعدی من اصلا مطابق با سلیقه من نباشد، می‌سازم چون می‌خواهم زندگی کنم، پول دربیاورم. شاید خوش شانس باشم که بتوانم ادامه آن مسیر سلیقه‌ام که تا «گیج‌گاه» بوده را ادامه بدهم. من سریال «جنابعالی» که کار کرده‌ام هم ادامه همین مسیر و طبق سلیقه‌ام بود. اصلا من فیلمی بسازم که پنجاه پله پایین‌تر از «گیج‌گاه» باشد، مهم نیست. مهم این است که فیلم بسازم و ادامه بدهم. جان فورد نزدیک به ۱۰۰ فیلم ساخته است ولی شما تنها ۱۰ تای آن‌ها را در تاریخ سینما نام می‌برید. هیچکاک ۵۵ فیلم ساخته است ولی چندتای آن‌ها را همیشه نام می‌بریم. این را از خود سینما یاد گرفته‌ایم. چرا من باید بگویم عادل تبریزی یک فیلمی ساخته است و من باید مراقبت کنم تا حتما فیلمی بالاتر از «گیج‌گاه» بسازم؟ حالا اگر شد که خداراشکر و اگر نشد هم باز خداراشکر. مهم ادامه دادن مسیر و فیلمسازی‌ست.

عادل تبریزی در پایان درباره پرداختن به مقوله آموزش در انجمن سینمای جوانان گفت: نزدیک به ۱۰ سال است که در انجمن سینمای جوان تدریس می‌کنم. هدف من تنها این است که بروم و از انرژی جوان‌ها بهره ببرم و با نگاه آن‌ها آشنا بشوم. تجربیاتی که دارم را به آن‌ها انتقال بدهم و انرژی آن‌ها را برای خودم ذخیره کنم. همیشه چیزی که به گوش خودم هم رسیده این است که بچه‌ها می‌گویند از عادل تبریزی برای ساخت فیلم انرژی می‌گیریم.

بیشتر بخوانید:

فیلمسازان اگر جشنواره را متعلق به خودشان بدانند، استقبال می‌کنند

محمد زکی زاده