به گزارش پلاتو هنر، چندی پیش محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جلسه‌ای با نمایندگان ۴۰ نوازنده اخراج شده از ارکستر سمفونیک تهران برگزار کرد.

هنوز اقدامی برای بازگشت صورت نگرفته است

نازنین احمد‌زاده نوازنده سابق ارکستر سمفونیک تهران درباره نتایج نشست نماینده‌های نوازندگان سابق ارکستر سمفونیک تهران با وزیر فرهنگ و ارشاد در گفتگو با پلاتو هنر توضیح داد: در این مدت طبق شرایط پیش آمده ۴۰ نفر از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران به اجبار از این ارکستر خارج شده‌اند. ما با رهبر مهمان خود (منوچهر صهبایی) با مشکل روبه‌رو شده‌ایم و نمی‌خواستیم اتفاقاتی که در سال ۱۳۹۸ برای ما افتاد به طور مجدد تکرار شود. دقیقا همین موضوع باعث لجبازی و مطرح شدن بحث امتحان ورودی برای نوازندگان شد. این در صورتی است که مهدی سالم مدیر عامل بنیاد رودکی موضوع اخراج شدن نوازندگان را به طور کلی رد کرده و گفته است صرفا باید یک امتحان ورودی برگزار شود.

او ادامه داد: در این راستا ما هم یک منبع معتبر برای شورای اصلی ارکستر بردیم. طبق این منبع به شورای ارکستر نشان دادیم که در هیچ جای دنیا به این شکل امتحان برگزار نمی‌کنند و اگر تنها یک صندلی خالی شود فقط برای همان صندلی امتحان برگزار می‌کنند که در اصل بازهم بازنشستگی برای آن فرد وجود دارد. به این شکل نیست که بدون هیچ پایه و اساسی امتحان برای نوازندگان ارکستر برگزار شود اما این موضوع مورد قبول شورای ارکستر واقع نشد و ما ۴۰ نفر به اجبار از ارکستر سمفونیک تهران خارج شدیم. در این مدت با هر کسی که لازم بود در این مورد صحبت کردیم و در نهایت برای وزیر فرهنگ و ارشاد نامه فرستادیم. در نهایت موفق شدیم با آقای اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد ارتباط برقرار کنیم.

او تصریح کرد: طبق دیداری که نماینده‌های نوازندگان سابق ارکستر سمفونیک تهران با وزیر فرهنگ و ارشاد داشتند، وزیر دستور دادند نوازندگان سابق ارکستر سمفونیک هرچه سریع تر به ارکستر بازگردند. حتی این قضیه رسانه‌ای شد و البته این فقط یک دستوری است که از جانب وزیر فرهنگ و ارشاد رسانه‌ای شده اما هنوز در این راستا اقدامی صورت نگرفته است. اینکه چه زمانی و با وجود چه شرایطی به ارکستر سمفونیک بازگردیم مشخص نیست. قرار ما این است که هر نوازنده ای به جایگاه خودش بازگردد. در حال حاضر ارکستر سمفونیک به حرمت ماه محرم و صفر تعطیل است و باید ببینیم پس از ماه صفر چه چیزی در انتظار ماست.

ارکستر «سوگ شفق» ترکیبی از نوازندگان سابق ارکستر سمفونیک تهران

این نوازنده درباره ارکستر «سوگ شفق» گفت: تمامی نوازندگانی که از ارکستر سمفونیک تهران خارج شده‌اند داخل ارکستر «سوگ شفق» حضور دارند. نوازندگانی هم که حضورشان لازم بود به این ارکستر اضافه شدند اما لازم به ذکر است که نوازندگان فعلی ارکستر سمفونیک تهران در این ارکستر حضور ندارند. اعضای این ارکستر از نوازندگان قدیمی ارکستر سمفونیک تهران تشکیل شده‌ است. ارکستر «سوگ شفق» یک ارکستر مستقل است که انجمن موسیقی ایران به مناسبت اربعین حسینی با همکاری برج میلاد تدارک دیده است.

طبق اساس‌نامه نوازندگان می‌پذیرند که با رهبر مهمان همراهی کنند یا خیر…

احمدزاده درباره معیار انتخاب رهبر در ارکستر مطرح کرد: درباره انتخاب رهبر ارکستر یک قانون اصلی همیشه وجود دارد. رهبر، همیشه مهمان ارکستر است و نماینده‌های نوازندگان ارکستر با توجه به صلاحیت‌های رهبر می‌پذیرند که با او همراهی داشته باشند یا خیر اما در ایران این موضوع به هیچ عنوان رعایت نمی‌شود. به این شکل به نظر می‌رسد که هرکسی را که دوست داشته باشند به عنوان رهبر مهمان انتخاب می‌کنند. ما هم طبیعتا باید این قضیه را اطاعت کنیم. شخصی که به عنوان رهبر ارکستر انتخاب می‌شود حتما باید تجربه رهبری و کارکردن با ارکستر سمفونیک را داشته باشد. همچنین به سازهای مختلف اشراف کامل داشته باشد و بتواند همه نوازندگان را هدایت کند. در وهله اول باید اخلاق مناسب و درست داشته باشد و در نهایت هم مسائل فنی را رعایت کند.

او ادامه داد: طبق اساس‌نامه که برای ارکستر وجود دارد، ما در تلاش هستیم پس از بازگشت به ارکستر سمفونیک این اساس نامه ارسکتر را که توسط خود نوازندگان تعیین می‌شود بازنویسی کنیم. چون متاسفانه در حال حاضر قوانین ارکستر طبق اساس‌نامه پیش نمی‌رود.

بنیاد رودکی توانایی این را دارد که حقوق از دست رفته ما را بازگرداند

این هنرمند بیان کرد: بزرگ ترین مشکل ما این است که هیچ متخصصی به کار و دغدغه‌های ما نظارتی ندارد. اگر متخصصی حضور داشته باشد که درد و مشکل یک نوازنده را لمس کند، به هیچ عنوان این معضلات به یک باره برای ارکستر سمفونیک پیش نمی‌آید.

احمدزاده درباره حقوق نوازندگان تصریح کرد: هرسازی یک سری وسایل دارد. ما این وسایل را باید با حقوق خودمان تهیه کنیم. پایه حقوقی ما کفاف تمام این هزینه ها را نمی‌دهد. می توان گفت این یک معضل همیشگی است. ما در گذشته بودجه‌ای معین داشتیم و قرارداد ما با وزارت فرهنگ و ارشاد بود که به طور منظم هر ۶ ماه تمدید می‌شد که متاسفانه چندوقتی است که این بودجه دیگر برای ما درنظر گرفته نمی‌شود. در حال حاضر هم بنیاد رودکی  که یکی از مهم ترین ارگان های فرهنگی تهران است ظرفیت و توانایی این قضیه را دارد که در صورت تلاش های مدیریت حق و حقوق مارا برگرداند. همه چیز به مدیریت بنیاد رودکی بستگی دارد.

نمی‌دانیم برنامه چیست

نازنین احمدزاده درباره ادامه همکاری ارکستر سمفونیک تهران با منوچهر صهبایی توضیح داد: فکر می‌کنم ارکستر سمفونیک تهران در صورت بازگشت نوازندگان سابق خود باز هم در آینده قرار است همچنان با آقای منوچهر صهبایی ایام خود را سپری کند. چیزی که در حال حاضر وجود دارد این است که ما در یک حالت خلسه قرار گرفتیه‌ام. درست است که وزیر فرهنگ و ارشاد دستور داده که نوازندگان به ارکستر بازگردند ولی با چه شرایطی؟ ما در حال حاضر نمی‌دانیم که قرار است چه برنامه ای داشته باشیم. قرار است پس از ماه صفر به ارکستر برگردیم یا خیر و یا قرار است با منوچهر صهبایی همراهی کنیم و یا خیر.

بنیاد رودکی مصرانه قصد دارد با منوچهر صهبایی کار کند

این نوازنده درباره تجربه همکاری با عرفان وکیلی به عنوان رهبر ارکستر گفت: جمعی که برای ارکستر «سوگ شفق» با رهبری عرفان وکیلی تشکیل داده‌ایم با کیفیت و هماهنگی کامل با یکدیگر همراهی می‌کنند. به بنیاد رودکی هم در این مورد پیشنهاد داده‌ایم که با وجود مشکلات حضور منوچهر صهبایی با عرفان وکیلی به عنوان رهبر ارکستر روی صحنه اجرا برویم ولی متاسفانه بنیاد رودکی این پیشنهاد را قبول نکرد. این در صورتی است که ما خیلی از رهبران دیگر را هم به بنیاد رودکی پیشنهاد دادیم ولی بنیاد رودکی مصرانه می‌خواهد با منوچهر صهبایی کار کند.

احمدزاده در بخش دیگری از گفتگو درباره فعالیت خود گفت: من متولد سال 1370 هستم و از دوران کودکی موسیقی کار می‌کردم. در ادامه از هنرستان موسیقی فارغ‌التحصیل شدم. در دانشگاه رشته نوازندگی جهانی را در گرایش ساز ابُوا انتخاب کردم. از سال 1387 به طور رسمی وارد ارکستر سمفونیک تهران شدم. در این سال‌ها به صورت پیوسته نوازندگی ارکسترهای مختلف را در پروژه‌های مختلف به عهده داشته‌ام. از سال ۱۳۹۰ موسیقی معاصر را شروع کردم. در این راستا خیلی از قطعات را برای اولین بار در ایران اجرا کردم. سال 1398 یک پروژه ای به نام «جهان در جهان» در ایران در تالار رودکی اجرا شد. ساز اُبوا نقش مهمی در این اجرا داشت. در واقع آهنگساز یک سری قطعات را به صورت مجزا برای من نوشت.

ساز اُبوا نقش مهمی در تک‌نوازی ارکستر ایفا می‌کند

این نوازنده درباره ساز تخصصی خود توضیح داد: اُبوا جز سازهای بادی چوبی است که نقش مهمی را در ارکستر ایفا می‌کند. معمولا در ارکستر دو نفر نوازنده اُبوا حضور دارند. اُبوا ۱ و اُبوا ۲ و یک نوازنده کرانگله که معمولا به دلیل کمبود نوازنده در ارکستر قسمت مربوط به این ساز را هم من می‌نوازم. ساز اُبوا نقش مهمی در قسمت تک‌نوازی ارکستر ایفا می‌کند. حتما در قطعه موسیقی ارکستر یک سولو برای ساز اُبوا می نویسند. کوک ارکستر هم توسط این ساز انجام می شود. اُبوا یک نت لا می‌زند و بقیه سازها خودشان را طبق این ساز کوک می‌کند که همه ارکستر با یکدیگر یک دست شود.

او افزود: ساز اُبوا نسب به موسیقی پاپ بیشتر در ارکستر کلاسیک دیده می‌شود. مگر اینکه آهنگساز برای این ساز به طور جداگانه و مجزا برای این ساز بنویسد و ارکستر به شکلی تعبیه شود که اُبوا و فلوت هم در جز سازهای بادی در ارکستر شرکت کنند.

ساز اُبوا صدایی جادویی دارد 

این نوازنده از نحوه انتخاب ساز اُبوا گفت: در ابتدا در هنرستان موسیقی بنا بر فیزیک و فرم دندان و لبم برای من این ساز را انتخاب کردند. به همین شکل پیوسته این مسیر را ادامه دادم. توصیف احساسی که از نوازندگی این ساز به من منتقل می‌شود، سخت است و در قالب کلمات نمی گنجد. زمانی که درون ساز فوت می‌کنیم، فوت کردن از عمق وجود ما منشا می‌گیرد. این ساز صدایی جادویی تولید می‌کند. انگار تمام حرف هایی که در درون ما نهفته است را به گوش مخاطب می‌رساند. در واقع این مطلب را به مخاطب انتقال می‌دهد که چه صدایی از کدام قسمت بدن ایجاد می‌شود.

جایگاهی نیست که نوازندگان توانایی خود را نشان دهند

او درباره پیشرفت ساز اُبوا در ایران گفت: در سال های اخیر این ساز خوشبختانه افراد بسیاری را به خود جذب کرده است. می‌توان گفت نوازندگان بسیار توانمندی در آینده داریم. ولی متاسفانه جایگاهی نیست که این افراد توانایی خود را نشان دهند. زمان استاد نصیر حیدریان ارکستر نوجوانان وجود داشت که نوازنده‌ها پس از فارغ التحصیلی از هنرستان این امکان را داشتند که وارد این ارکستر شوند و تجربه لازم را به دست بیاورند و طبیعتا پس از بازنگشتگی ما هم جای ما قرار بگیرند. ولی متاسفانه پس از رفتن استاد حیدریان در حال حاضر چنین ارکستری نداریم. مگر اینکه به صورت پروژه‌ای دور هم جمع شویم. درحال حاضر و به طور رسمی ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی را داریم که طبیعتا همه نوازنده ها نمی‌توانند در این ارکسترها حضور داشته باشند.

بنیاد رودکی می‌تواند موقعیتی برای تجربه نوازندگان ایجاد کند

نازنین احمدزاده در پایان گفتگو مطرح کرد: قطعا بنیاد رودکی با توانایی های خود می‌تواند در این راستا قدمی بردارد. این بنیاد می‌تواند ارکستری ایجاد کند که نوازندگان موقعیتی برای تجربه داشته باشند. ما هم این پیشنهاد را به بنیاد رودکی داده‌ایم ولی در حال حاضر اقدامی صورت نگرفته است.

سمیرا اسدیان

بیشتر بخوانید:

محمد الهیاری مدیرعامل بنیاد رودکی می‌شود

غوغای سازها «سوگ شفق» را روایت می‌کند

پشت پرده جنجال‌های ارکستر سمفونیک تهران