در پلاتو هنر تلاش خواهیم کرد تا به جوانب و حوزه‌های مختلف فعال در سینما بپردازیم. یکی از حوزه‌های مهم و تاثیرگذار سینما، مستند است. در این مطلب به معرفی مستند «آقا نعمت» علی تک روستا خواهیم پرداخت.
معرفی مستند «آقا نعمت»
مستند «آقا نعمت» به کارگردانی علی تک روستا در شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» حضور داشت. این مستند تقریبا ۷۸ دقیقه ای روایتی از یک کوهنورد ایرانی است که تصمیم می‌گیرد در یک روز چهار بار به قله دماوند صعود کند. ازجمله عوامل این مستند می‌توان به تهیه‌کننده: مریم نقیبی، کارگردان: علی تک روستا، تدوینگر: کامران جاهدی، تصویربردار: علی تک روستا، صداگذاری و ترکیب صدا: آرش قاسمی، آهنگساز: افشین عزیزی، اصلاح رنگ و نور: یحیی محمد علیی، مجری طرح: مرکز فرهنگی میثاق، عکاس: امید یکه فلاح و علی زنده رود، مدیر تولید: ونداد یوسفی و جعفر میرزاخانی، ناظر کیفی: یاسر فریادرس اشاره کرد.
علی تک روستا مستندساز در گفتگو با پلاتو هنر درباره نحوه شکل گرفتن ایده مستند «آقا نعمت» گفت: حدود 4 سال پیش بود که خیلی به این موضوع فکر می‌کردم که باید به مشکلات جامعه به شکل دیگری پرداخت. مدتی قبل مستندی به نام «سکوت زمان» که قبل از زلزله اندیکا و درباره یک جانباز اندیکایی ساختم که هنوز آن را پخش نکردم و هر زمان که آن را نگاه می‌کنم، آنقدر تلخ است که واقعا حالم را خراب می‌کند و شدیدا از آن تاثیر می‌گیرم. قبل از تمام این شلوغی‌ها احساس کردم که نیاز است سراغ مستندهایی بروم که انگیزه و امید بدهد. خب من در حوزه مستند پرتره فعالیت می‌کنم و به نظرم رسید که یا سراغ سوژه‌هایی بروم که طنزی داشته باشد و یا انگیزه و امید در دل مخاطب ایجاد کند.
وی ادامه داد: موضوع این مستند «آقا نعمت» زمانی شکل گرفت که من پس از نزدیک به ۱۰ سال تصمیم گرفتم دوباره کوهنوردی کنم. با دوستانم به دماوند رفتیم و دوربین خود را هم بردم و گفتم طی 2 روز یک فیلمی هم تهیه می‌کنم. در ارتفاع ۴۲۰۰ پا از قله دماوند یک جان‌پناه وجود دارد که من به دلیل سال‌ها دوری تا همان ارتفاع به کوهنوردی ادامه دادم و سپس از گروه دوستانم جدا شدم. زمان استراحت شنیدم که شخصی برای فردی دیگر می‌گفت که در عرض دو ساعت و نیم از جان پناه سوم تا قله صعود کرده و برگشته است. این گفتگو برای من بسیار عجیب بود چرا که رفت و برگشت از جان پناه تا قله چیزی حدود هشت تا ۱۰ ساعت زمان می‌برد. در همان حالت متعجب به آن شخص گفتم که امکان دارد با دوربینی که به همراه دارم یک مصاحبه‌ای انجام بدهیم؟ و چیزی حدود نیم ساعت تا یک ساعت با هم صحبت کردیم و متوجه شدم که رکورد دماوند را دارد.
تک روستا در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: متوجه شدم که قرار است برای اولین بار در زمستان و دمای منفی 30 درجه از چهار ضلع به دماوند صعود کند. تصمیم گرفتم با این آدم همراه شوم و مطمئن بودم که این آدم سختی‌ها و مشکلاتی نیز در زندگی خود دارد. فهمیدم که آقا نعمت فردی است که در زندگی خود ورشکست شده و از همسر خود طلاق گرفته و زندگی سختی را پشت سر گذاشته بود، به همین علت نیز به کوه پناه آورده تا خودش را دوباره بسازد. در حال حاضر نیز هر کدام از ما در جامعه با چالش‌های اقتصادی، روحی و.. مواجه هستیم و این مهم است که به همدیگر انگیزه و امید بدهیم و کمک کنیم تا بفهمیم چطور می‌توانیم از دل آن مشکلات و سختی‌ها عبور کنیم.
این کارگردان درباره مشکلات و سختی‌های تولید این مستند توضیح داد: تولید این مستند نزدیک به 10 ماه به طول انجامید و تا روز صعود آقا نعمت، به تمرین‌های فشرده پرداختم. واقعا روزهای سخت و پر فشاری بود تا جایی که در روزهای ابتدایی تمرین که با دوربین بالا می‌رفتم، حالم خیلی بد شد ولی خب ذره ذره همه چیز بهتر شد. در تمرین‌ها با آقا نعمت یک روز درمیان 30 کیلومتر پیاده روی تند داشتم و این تمرین‌ها تا جایی پیش رفت که من در طی پروسه تولید و تمرین حدود 10 کیلو وزن کم کردم.
وی افزود: تصمیم گرفتیم یک دوربین گوپرو به سینه آقا نعمت وصل کنیم چون واقعا بهترین کوهنوردان هم نمی‌توانستند همپای آقا نعمت پیش بروند. همچنین یک تیم پشتیبانی آماده کردیم و هر کدام از بچه‌ها در یک نقطه و ضلعی از دماوند قرار گرفتند و ورود و خروج آقا نعمت را گرفتند. یک هلی شات هم تهیه کردیم و به واسطه آن چند پلان هم گرفتیم.
علی تک روستا که با مستند «آقا نعمت» در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» حضور داشت، درباره تجربه نمایش مستند خود در این جشنواره بیان کرد: واقعیت امر این است که از مدیران جشنواره دلگیر هستم. هرچند درنهایت توانستم خودم را بالانس کنم ولی واقعا از رفتاری که با این مستند شد، دلگیر هستم. در جشنواره اتفاقات خوب هم برای ما افتاد ولی واقعا مورد بی مهری قرار گرفت. این مستند جزو 4 فیلم بلند بخش بین الملل و ملی بود. عوامل بسیار درجه یکی از جمله افشین عزیزی و آرش قاسمی داشت، بالاترین استقبال در جشنواره متعلق به مستند ما بود تا جایی که دبیر جشنواره روی شانه من زد و تشکر کرد. خبرنگارها و اهالی رسانه مدام از احتمال زیاد جایزه گرفتن این مستند صحبت می‌کردند. آقای محمدتقی فهیم گفت امروز می‌خواهم با شما درباره یک فیلم بسیار خوب صحبت کنم. ولی در عین ناباوری نه تنها هیچ جایزه‌ای دریافت نکردیم که حتی در هیچ بخش کاندید هم نشدیم. حتی در بین 4 جایزه‌ای که خود دبیر جشنواره داد هم هیچ سهمی نداشتیم. واقعا از این اتفاق دلگیر شدم.
وی ادامه داد: حتی یکی از منتقدان گفته بود حتی اگر تمام مسائل فنی این مستند را هم کنار بگذاریم، تنها به همین دلیل که برای اولین بار دوربین مستند به قله دماوند رفته و صعود کرده است، باید به این فیلم جایزه داد و نگاه ویژه‌ای به آن داشت.
تک روستا درباره حضور در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» مطرح کرد: از آنجایی که واقعا دلگیر بودم، تصمیم داشتم که دیگر در جشنواره «سینماحقیقت» شرکت نکنم. اما هرچند که شاید دوباره این اتفاق برای فیلم دیگری از من هم تکرار شود ولی تصمیم گرفتم که ناامید نشوم. ولی واقعا جشنواره دیگر اولویت من نیست و جذابیت قبلی را برایم ندارد. اما این مسئله بسیار مهم است که اگر این اتفاق برای یک کارگردان جوان پیش می‌آمد شاید به طور کلی ناامید میشد و حتی به سمت و سوی دیگری می‌رفت. مدیران و مسئولان ما باید بدانند که تصمیم‌های آنها چقدر می‌تواند سرنوشت ساز باشد.
علی تک روستا در پایان گفت: فیلم جدیدی در افغانستان ساخته‌ام که برخلاف تمام فیلم‌هایی که تا به حال در این منطقه ساخته شده است، به مسائل سیاسی و جنگ و … نمی‌پردازد. این مستند یک پرتره از هنرمند افغان و زندگی او است. جوانی که در حوزه‌های مختلفی مانند عکاسی و موسیقی و… فعالیت دارد. این مستند در حال حاضر در مرحله تدوین قرار دارد.
بیشتر بخوانید:
معرفی مستند «ماراتن به سوی خط باریک قرمز»
محمد زکی زاده
