به گزارش پلاتو هنر به نقل از روابط عمومی خانه تئاتر، بزرگداشت بانو ثمینه باغچه‌بان با همت انجمن صنفی تئاتر کودک و نوجوان و بنیاد نمایش کودک عصر شنبه ۳۰ اردیبهشت‌ماه در سالن استاد عباس جوانمرد عمارت جدید خانه تئاتر برگزار شد.
ثمینه باغچه‌بان با کمک دختر خود روی صحنه آمد و صحبت‌هایی را ایراد کرد. او با خواندن بیت شعری گفت: «ایام هجر را گذراندیم و زنده‌ایم، ما را به سخت‌جانی خود این گمان نبود. فکر نمی‌کردم دوباره به ایران بیایم. ایران عشق من است و هر روز من در وطنم برایم مثل بهشت است. وطن چیز دیگری است و شماها که در آن هستید، این را متوجه نمی‌شوید. این مملکت قدمت ۲۵۰۰ ساله دارد که باعث افتخار جهانیان است. گفتار کوروش در جهان مدام تکرار می‌شود و از دخترم مریم ممنونم که من را با عشق به ایران آورد.»
باغچه‌بان ادامه داد: «از لطف شما نسبت به خانواده باغچه‌بان، جبار، ثمین، پروانه و خودم خیلی متشکرم و امیدوارم برای همه کسانی که آرزومند بازگشت به کشورشان هستند، راه باز شود و آن‌ها بیایند و از زندگی در اینجا لذت ببرند.»
اجرای این مراسم را گیتی خامنه بر عهده داشت و ثمینه باغچه‌بان فرزند جبار باغچه‌بان که سال‌ها برای تربیت و پرورش کودکان و نوجوانان ناشنوا فعالیت کرده و جانشین پدرش در مدرسه باغچه‌بان بوده، در ۹۴ سالگی درحالیکه به کمک واکر قدم برمی‌داشت در این مراسم حضور پیدا کرد.
در ابتدای این مراسم، ایرج راد رییس هیئت‌مدیره خانه تئاتر با ابراز خوشحالی از برپایی چنین مراسمی خطاب به ثمینه باغچه‌بان گفت: «برای خانه تئاتر و انجمن تئاتر کودک و نوجوان حضور شما در این مراسم افتخار بزرگی است. استاد بزرگ باغچه‌بان و خانواده‌شان هر آنچه انجام دادند، خدمت به فرهنگ و تک‌تک بچه‌های این مملکت و به‌خصوص ناشنوایان است. هر آنچه انجام دادند، تنها خدمت بود و خدمت.»
ایرج راد با ذکر خاطراتی از کودکی خود اضافه کرد: «من کلاس پنجم، ششم دبستان بودم که در هنرستان عالی موسیقی در گروه کر تنور یک می‌خواندم و در خدمت خانم اِولین باغچه‌بان بودم و ماهی ۷۰ تومان هم حقوق می‌گرفتم.»
او توضیح داد: «آنچه باغچه‌بان‌ها انجام دادند، قابل تقدیر و تشکر بود. آن‌ها خدمتگزار بودند بدون اینکه درخواستی داشته باشند اما بسیار بی‌محبتی‌ها به آن‌ها شد. بااین‌حال ایستادند و خدمت کردند. هیچ‌وقت یادم نمی‌رود که برای نام‌گذاری خیابانی به نام باغچه‌بان چه بی‌مهری‌هایی صورت گرفت؛ درحالیکه ما انتظار داریم تندیس باغچه‌بان در جای‌جای این مملکت گذاشته شود تا باعث شود خدمتگزاران دیگر احساس کنند که در این کشور جایگاه دارند.»
در ادامه مراسم خامنه خاطراتی از قول ثمینه باغچه‌بان درباره روش‌های تربیتی پدرش در مورد او و برادرش ثمین تعریف کرد؛ و سپس مستندی ساخته مرحوم کیومرث پوراحمد پخش شد.
مژگان وثوقی در ادامه مراسم خاطراتی را از زندگی ثمینه باغچه‌بان که با نگاه و نظر خود او نوشته‌شده بود، قرائت کرد.
در ادامه گروه موسیقی زنبورک به سرپرستی سروش حاتمی‌آذر قطعه‌ای از آلبوم «رنگین کمون» از ساخته‌های ثمین باغچه‌بان را اجرا کرد. اجرای ترانه‌ای از احمدرضا احمدی و ترانه خونه مادربزرگه دیگر اجراهای این گروه را تشکیل داد که با همراهی و استقبال حاضران همراه شد.
در ادامه مراسم داوود کیانیان با تشکر از انجمن صنفی تئاتر کودک و نوجوان و بنیاد نمایش کودک برای برگزاری این مراسم، از اینکه ثمینه باغچه‌بان دعوت آن‌ها را پذیرفته و در این مراسم حضور پیداکرده، تشکر کرد.
او با اشاره به اینکه زوایایی از زندگی و فعالیت‌های جبار باغچه‌بان وجود دارد که هیچ‌گاه به آن‌ها پرداخت‌نشده، گفت: «ما همیشه با صحبت درباره باغچه‌بان به یاد فعالیت‌های او در زمینه تئاتر کودکان می‌افتیم چراکه او از ۱۰۰ سال پیش آغازگر آن بوده است؛ اما این تنها بخشی از فعالیت‌های او محسوب می‌شود.»
کیانیان افزود: «کارهای او در زمینه فرهنگ، آموزش، روزنامه‌نگاری، آموزگاری و تئاتر بزرگ‌سالان بخش اعظمی از آن کوه یخی است که تا به امروز به آن‌ها توجهی نشده است. او در زمینه تئاتر حرفه‌ای بزرگ‌سالان فعالیت کرده. او بازیگر بوده اما نمی‌دانیم در چه نقش‌هایی بازی کرده است، کارگردان بوده اما نمی‌دانیم چه نمایش‌هایی را کارگردانی کرده، او نمایشنامه‌نویس بوده اما نمی‌دانیم چند نمایشنامه برای بزرگ‌سالان نوشته است. او طراح صحنه بوده اما ما بی‌خبریم که برای کدام نمایش‌ها طراحی کرده است.»
این نویسنده تئاتر کودک و نوجوان با تاکید بر اینکه باغچه‌بان نخستین تشکل مردمی تئاتر را راه‌اندازی کرده، گفت: «او نخستین تشکل مردم‌نهاد تئاتر به نام جمعیت تئاتر را در یک شهرستان بنیاد نهاد. دریغا که ما از آن اطلاع نداریم و به آن نپرداختیم. آن‌قدر در این زمینه کوتاهی کردیم که این فعالیت‌های او در شناخت ما از این استاد رنگ باخته است؛ درحالیکه این فعالیت‌ها در آسمان رنگین‌کمان فعالیت‌های این استاد بزرگ وجود داشته و او به نحوی در این زمینه فعال بود که زنده‌یاد بیژن مفید نمایش ماندگار «شهر قصه» را با نگاه به نمایشنامه «خانم خزوک» باغچه‌بان نوشت و نمایش «پیرمرد و ترب» از روی نمایشنامه «پیر و ترب» به اجرا درآمده است. دو اجرایی که از موفق‌ترین نمایشنامه‌های تئاتر ما محسوب می‌شوند.»
کیانیان با تاکید دوباره بر فعالیت‌های صنفی باغچه‌بان اضافه کرد: «جبار باغچه‌بان در حالی جمعیت تئاتر را با اهل تئاتر در یک شهرستان بنیان می‌گذارد که ما هنوز بعد از یک قرن نتوانستیم تشکل سندیکایی تئاتر را ایجاد کنیم.»
راحله فرهمندی مدیر مدرسه باغچه‌بان دیگر سخنران این مراسم بود؛ او در سخنانی گفت: «مدرسه‌ای که جبار باغچه‌بان با تلاش و عشق و همت ستودنی بنا کرد بعد از گذشت ۵۷ سال از درگذشت او همچنان نام زیبای باغچه‌بان بر سردر خود دارد. مدرسه‌ای که مدیریتش را ثمینه خانم پس از مرگ پدر بر عهده گرفتند و نام ثمینه و پروانه را هم با خود یدک می‌کشد.»
او افزود: «باغچه‌بان از شهر خوی برای اولین بار ردای معلمی پوشید و با عشق و افتخار فعالیت خود را ادامه داد. مدرسه‌ای که در دل خود اتاق و موزه‌ای جای داده که بیشترین یادگارهای آقای باغچه‌بان را طی این سال‌ها در آنجا محفوظ و نگهداری شده با عشق به اینکه روح بزرگ باغچه‌بان ناظر بر همه فعالیت‌های ما و میراث‌شان است.»
مدیر مدرسه باغچه‌بان ادامه داد: «ما قولی به آقای داوود کیانیان عزیز دادیم که اجرای نمایش‌های باغچه‌بان را هم در برنامه مدرسه قرار دهیم و بُعد فرهنگی ایشان را هم به خانواده‌های شاگردان مدرسه بشناسانیم.»
پخش مستندی دیگر درباره فعالیت‌های باغچه‌بان به کارگردانی حمیدرضا ملاحسینی بخش دیگر این مراسم بود.
در انتهای مراسم مدالیوم خانه تئاتر که سالی یک‌بار به یکی از خدمتگزاران فرهنگ و هنر داده می‌شود توسط ایرج راد به ثمینه باغچه‌بان اهدا شد.
همچنین منصور خلج لوح و هدایایی را از سوی بنیاد نمایش کودک به باغچه‌بان اهدا کرد. افسون امینی از طرف هیئت‌مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان هم لوح و هدیه‌ای به باغچه‌بان تقدیم کرد.
عباس جهانگیریان نویسنده و کارگردان تئاتر با اشاره به حضور دو هنرمند ارمنی در این مراسم از آندرانیک خاچومیان یاد کرد که نتوانست در این مراسم حضور پیدا کند و از یئورک آساطوریان که کتاب‌هایی را از زبان فارسی به ارمنی ترجمه کرده و در این مراسم حضور داشت، تقدیر کرد.
رضا کیانیان هم که در مراسم حضور داشت با حضور روی صحنه گفت: «خیلی خوشحالم و افتخار می‌کنم که در این مراسم حضور دارم. من نوجوان بودم که به گروه تئاتر داوود وارد شدم و از تئاتر نوجوانان رشد کردم و بزرگ شدم.»
او از طرف بنیاد نمایش کودک مبلغ ۴۰ میلیون تومان به ثمینه باغچه‌بان اهدا کرد.
در انتهای مراسم یکی از همسایگان ثمینه باغچه‌بان در سانتاکروز از نقش تربیتی او بر کودکان خود گفت و با ذکر خاطراتی بر فعالیت‌های تربیتی باغچه‌بان در آمریکا تاکید کرد.
