معرفی فیلم به بهانه روز جهانی موسیقی جاز
موسیقی جاز یکی از سبک هایی است که فرم موسیقی آن توسعه یافته توسط آمریکایی های آفریقایی تبار و تحت تاثیر ساختار هارمونیک اروپایی و ریتم های آفریقایی و تا حدی از رگ تایم و بلوز ساخته شده است. ویژگی موسیقی جاز اغلب درجات مختلف بداهه‌پردازی ، اغلب انحرافات عمدی از صدا و استفاده از تن‌های اصلی، ریتم‌های همزمان، نواختن گروه‌های چندصدایی[1]، ریتم های پیچیده و هارمونی های زیبایی است که بر بسیاری از فیلم هایی که بر خود موسیقی تمرکز دارند الهام بخش بوده و بر آنها تأثیر گذاشته است.
این فهرست بهترین فیلم‌های جاز را برای شما به ارمغان می‌آورد و تکامل و اهمیت تاریخی این سبک موسیقی را در سینما نشان می‌دهد. در اینجا چند مورد از بهترین تصاویر جاز در سینما را برای کسانی که تازه وارد این سبک شده اند و یا همچنین طرفداران آن هستند، آورده شده است.
1. بهترین بلوز (Mo Better Blues)
بازیگران: دنزل واشنگتن، اسپایک لی، وسلی اسنایپس، جیانکارلو اسپوزیتو، رابین هریس
کارگردان: اسپایک لی، فیلمنامه نویس: اسپایک لی، تدوین: سـم پولارد، فیلم بردار: ارنست دیکرسون، موسیقی: بیل لی، تهیه کننده : اسپایک لی.
سال تولید : 1990
محصول : آمریکا
زمان : 130 دقیقه
درباره فیلم :
این ساخته‌ی اسپایک لی داستان دنزل واشنگتن را در نقش بلیک گیلیام، یک ترومپت ساز خودخواه که در یک کلوپ مجلل بروکلین در گروه موسیقی جاز خود جلو می رود، روایت می کند.
یکی از بهترین های اسپایک لی، فیلم «بهترین بلوز» است که فضای جاز را به تصویر می کشد. موسیقی متن با بازی مانند یک آهنگ جریان دارد. دنزل واشنگتن در به تصویر کشیدن تلاش یک جازمن برای کمال، در حالی که در «دنیای واقعی» پر از مشکلات زندگی می کند، کار بسیار خوبی انجام می دهد. تمام زوایای دوربین لی در این فیلم به بهترین شکل عمل کردند.
اسپایک لی نشان می دهد که چرا او به عنوان یک کارگردان نویسنده مورد احترام است، با نماهای پویا و زیبا، با جاز روان. ارائه جذابی است. همچنین دیالوگ جالب و به نظر طبیعی و خودجوش است. ترکیبی از نویسندگی قوی و بازیگری باعث ایجاد مکالمات جالبی می شود. این فیلم یک تجربه بسیار لذت بخش است که شخصیت ها، داستان و موسیقی جذاب دارد. این فیلم را به مجموعه فیلم هایی که باید ببینید اضافه کنید، البته اگر قبلا این کار را نکرده اید.
2.مایلز پیش رو (Miles Ahead)
بازیگران: دان چیدل، ایوان مک‌گرگور، کیت استنفیلد، مایکل استولبارگ
کارگردان: دان چیدل، فیلمنامه نویس: استیون بیگلمن و دان چیدل، تدوین: جان اکسلراد و کایلا ام.امتر، فیلم بردار: روبرتو شفر ، موسیقی: رابرت گلاسپر ، تهیه کننده : داریل پورتر، وینس ویلبرن، دانیل واگنر، رابرت اوگدن بارنوم، دان چیدل، پاملا هیرش و لنور زرمن.
سال تولید : 2015
محصول : آمریکا
زمان : 100 دقیقه
درباره فیلم :
مایلز دیویس یکی از بهترین نوازندگان جاز در تمام دوران است. دیویس یکی از آن نوازندگانی بود که در نواختن ترومپت خود واقعاً شور و احساسات با استعداد زیادی را منتقل کرد.
« مایلز پیش رو » لحظه ای در تاریخ جاز است. داستان فیلم در سال 1980 اتفاق می افتد، جایی که دیویس پنج سال است که آلبومی نساخته است و ضبط کرده است، اما نمی خواهد آلبوم بدون اجازه او منتشر شود. فیلم به نوعی روایتی از قلب شکسته مایلز دیویس را بازگو می کند که پس از پنج سال غوطه ور شدن در غم خود به موسیقی بازگشته است.
فیلم دان چیدل یک بیوگرافی خلاقانه، تماشایی و خیالبافانه از برشی از زندگی دیویس. دان چیدل به جای تلاش برای بازنمایی تصویر اجرای یک هنرمند نابغه هنری، از روایت معمول، کلیشه‌های خالق که در اکثریت شخصیت‌های چنین هنرمندانی وجود دارد، اجتناب می‌کند.
کارگردان تصمیم می گیرد یک ارسال بداهه از یک دوره کوتاه در زندگی مایلز دیویس و فشارها و آشفته و عجیب و غریبی که در آن زمان به او شد را بسازد. چیدل با کارگردانی اولین فیلم خود، نسبت به اکثر فیلم‌های زندگی‌نامه‌ای مدرن، شکل روایی قوی‌تری به آن می‌دهد. این فیلم توسط دان چیدل بسیار خوب بازی و کارگردانی شده است
من طرفدار زیادی از فیلم های بیوگرافی نیستم (به دلیل اینکه اغلب بی هدف، طولانی و خسته کننده هستند) اما از این فیلم لذت بردم، زیرا این یک فیلم زندگی نامه ای سنتی و با فضای تکراری نیست. با حضور مایلز دیویس در فیلم، فکر می‌کنم این باعث می‌شود که فیلمی بسیار جدی و و بدیع و همچنین سرگرم‌کننده‌تر شود. چیدل در نقش اول نیز فوق‌العاده است و استعداد زیادی به عنوان کارگردان در اینجا نشان می‌دهد. فکر می‌کنم این فیلم قطعاً ارزش دیدن را دارد، چه طرفدار بزرگ مایلز دیویس باشید یا نه.
3.شلاق (Whiplash)
بازیگران :مایلز تلر، جی. کی. سیمونز، جیسون بلر، ملیسا بنویست و آستین استول.
کارگردان: دیمین شزل، فیلمنامه نویس: دیمین شزل، تدوین: تام کراس، فیلم بردار: شرونی میر، موسیقی: جاستین هورویتز ، تهیه کننده : جیسون بلوم، هلن استبروک، میشل لیتواک و دیوید لنکستر.
سال تولید : 2014
محصول : آمریکا
زمان : 106 دقیقه
درباره فیلم :
آیا تا به حال رویای یک فوتبالیست بزرگ بودن را داشته اید؟ یک رقصنده عالی؟ خواننده بزرگ؟ یک نوازنده بزرگ؟ قهرمان ما رویای یک درامر عالی بودن را دارد، درامری که برای همیشه در یادها خواهد ماند. شاید هنوز برای رویای خود می جنگید. شاید از بزرگی دست کشیده اید. بزرگی به راحتی به دست نمی آید، شما باید در آن تمرین کنید. اندرو تمرین می کند تا زمانی که دستانش خونریزی کند.
مایلز تلر در نقش اندرو، یک درامر با استعداد و بسیار جاه طلب را در اولین سال حضورش در یک آکادمی موسیقی نخبه نیویورک ایفا می کند. او نقش قهرمان داستان را بازی می‌کند، یک دانشجوی سال اول جاز که می‌خواهد اسطوره جاز باشد و حاضر است رنج‌هایی را که برای تبدیل شدن به آن نیاز است تحمل کند
در آنجا استعدادهای او توسط فلچر(جی. کی. سیمونز) ، مربی جاه طلب که همیشه به دنبال چیز بزرگی است، اما هرگز آن را پیدا نکرده است، مشاهده می شود. با این حال، مرز بسیار باریکی بین “مربی جاه طلب” و یک قلدر ترسناک وجود دارد، و فلچر دائماً از این مرز عبور می کند و گاهی اوقات تأثیر وحشتناکی بر شاگردان جوان خود می گذارد.
فرقی نمی‌کند به جاز علاقه‌مند باشید یا نه، این فیلم درباره پسری است که حاضر است خودش را بکشد تا بهترین شود و مردی که حاضر است پسر را بکشد تا بتواند بهترین باشد. این یک فیلم بسیار منحصر به فرد است حتی شما که اهل موسیقی جاز نیستید اما هنوز هم می توانید بدون حرکت چشمانتان شما را به فضای آن بکشاند.
4.نزدیک نیمه‌شب (Round Midnight)
بازیگران: دکستر گوردون، لونت مک‌کی، لیلیان روور، آندژی پرسیگس، بنوآ رژان
کارگردان: برتران تاورنیه، فیلمنامه نویس: دیوید ریفیل، موسیقی: هربی هنکاک، تهیه کننده: ایروین وینکلر.
سال تولید : 1986
محصول : آمریکا و فرانسه
زمان : 133 دقیقه
درباره فیلم :
«نزدیک نیمه‌شب» هدف اصلی موسیقی جاز را به نمایش می‌گذارد؛ یعنی ارائه‌ی حس‌‌های مختلف بواسطه‌ی آکوردها، حس‌هایی که نمی‌توان با کلمه بیان‌شان کرد. فیلم بیشتر از اینکه به داستان‌گویی تکیه کند، برپایه‌ی موسیقی استوار است.
«دِیل ترنر» (دکستر گوردون) یک نوازنده‌ی ساکسوفونِ فرتوت است که به دلیل مصرف افراطی مواد مخدر و الکل، در جاده‌ی تباهی قدم گذاشته است تا به مرگ نزدیک‌تر شود. او شب‌ها در یک گروه موسیقی جاز، نوازندگی می‌کند، اگرچه که کمتر پیش می‌آید هوشیار باشد.
صدای منحصربه‌فرد دکستر گوردون به او کمک می‌کند تا به شخصیت جالبی برای شنیدن تبدیل شود و بزرگ‌ترین جاز واقعی نیز ثابت کند که یک بازیگر شایسته است. خسته، غمگین و مضطرب. صدایی است که آهنگ های غمگین زیادی پخش کرده و سیگار زیادی کشیده است و در نوع خود ساز زیبایی است. گوردون نقش دیل ترنر، یک نوازنده جاز در پاریس و یک معتاد را بازی می کند. این فیلم داستان دوران اقامت او در پاریس و در نهایت بازگشت او به شهر نیویورک است. این فیلم کمی با زندگی خود گوردون مشابهت دارد – او نیز یک معتاد سابق به هروئین بود که بیشتر دوران حرفه ای خود را در پاریس گذراند و در نهایت به شهر نیویورک بازگشت.
قصیده ای بسیار تاثیرگذار و دوست داشتنی برای زیبایی موسیقی جاز، و فیلمی که به دکستر گوردون در اواخر عمرش بازگشت شایسته ای به حرفه خود داد. نباید از دست داد. «نزدیک نیمه‌شب» لذتی برای طرفداران جاز است: انبوهی از موسیقی های جاز، با ساز ساکسیفون تنور با کمی از سبک بی باپ. یک داستان ساده از فردی آمریکایی که در فرانسه می نوازد و به خاطر یک طرفدار فرانسوی که به او اهمیت می دهد تا اصلاح می شود.
5.پرنده (Bird)
بازیگران: فارست ویتاکر، دایان ونورا، ساموئل رایت، کیث دیوید
کارگردان: کلینت ایستوود، فیلمنامه نویس: جوئل اولیانسکی، تدوین: جوئل کاکس ، فیلم بردار: جک ان. گرین، موسیقی: لنی نیهاوس، تهیه کننده : کلینت ایستوود.
سال تولید : 1988
محصول : آمریکا
زمان : 106 دقیقه
درباره فیلم :
«پرنده» زندگی چارلی پارکر، یک نوازنده بزرگ جاز در دهه 1940 را نشان می‌دهد که توانایی‌های بداهه نوازی او را به یکی از تحسین‌شده‌ترین چهره‌های زندگی خود تبدیل کرد. او می توانست به طور کامل قدردانی عمومی از نبوغ خود را درک کند
عشق کلینت ایستوود به جاز کاملاً شناخته شده است و در این فیلم، او انبوهی از موسیقی های شگفت انگیز را ارائه می دهد که به زیبایی اجرا شده است. نوازندگی واقعی چارلی پارکر با همراهی نوازندگان معاصر تقویت شده است. ایستوود همچنین تصویری تزلزل ناپذیر از زندگی پیچیده نوازندگان جاز و اعتیادهایی که بسیاری به آن تسلیم می شوند ارائه می دهد.
با وجود آشفتگی هایی که پارکر، در زندگی خود ایجاد کرد، او همچنان یک چهره جذاب و دلسوز است. و موسیقی او، سال‌ها جلوتر از زمان خود، و آنقدر پیچیده که نوازندگان ساکسیفون بی‌شماری سعی کرده‌اند نت‌های ضبط‌شده‌اش را برای نت کپی کنند، برای همیشه زنده خواهد ماند.
موسیقی به گونه ای در روح من نفوذ کرد که هرگز نمی توانستم بیان کنم. زمانی که موسیقی مرا با خود می برد در حالی که چشم اندازهای زندگی چارلی پارکر جلوی صورتم می تابید، در حیرت بودم و پر از احساسات بودم. «پرنده» احتمالاً بیش از همه مورد قدردانی طرفداران موسیقی جاز قرار خواهد گرفت که قبلاً با چارلی پارکر و مشارکت بی‌حساب او در موسیقی جاز آشنا هستند و تأثیر آن بر نسل‌های موسیقی‌دانی که تا به امروز ادامه دارد.
6.برادران بلوز (The Blues Brothers)
بازیگران: جان بلوشی، دن آیکروید، جیمز براون، کب کلووی، ری چارلز
کارگردان: جان لندیس، فیلمنامه نویس: دن آیکروید و جان لندیس، تدوین: جرج فولسی، جونیور. دیدید رامیرس، فیلم بردار: استفن ام. کاتز، موسیقی: ایرا نیوبورن، تهیه کننده : برنی بریلستین و جرج فولسی.
سال تولید : 1980
محصول : آمریکا
زمان : 133 دقیقه
درباره فیلم :
«برادران بلوز» معجونی سحرآمیز از اکشن، کمدی و جاز است. فیلم، داستان دو برادر (با بازی جان بلوشی و دن اکروید) را دنبال می‌کند. آنها یعنی جیک و الوود به یتیم‌خانه‌ای می‌روند که در آن بزرگ شده‌اند و متوجه می‌شوند که به دلیل کمبود بودجه تعطیل شده است، بنابراین آنها می‌خواهند گروه خود را دوباره متحد کنند و نمایشی را برای کمک به نجات این مکان برگزار کنند. در مأموریتی از جانب خدا که ادعا می کنند، اعضای گروه قدیمی خود را جمع می کنند تا نمایش دهه را اجرا کنند!
چه کسی فکرش را می‌کرد که چند بازیگر کاراکتر/کمدین از یک بازی نوآورانه چهار یا پنج دقیقه‌ای به‌عنوان بلوزهای «افسانه‌ای» دوران خود بیرون بیایند؟ این دقیقاً همان کاری است که جان بلوشی و دن آیکروید پس از اجرای نمایش خود در جاده‌ها به عنوان افتتاحیه برای افرادی مانند استیو مارتین و سپس پخش آن در یک فیلم بلند سینمایی «برادران بلوز» به کارگردانی جان لندیس انجام دادند.
حضور برخی از مشهورترین هنرمندان قرن بیستم همچون ری چارلز در نقش صاحب فروشگاه موسیقی، جیمز براون نقش یک واعظ، آرتا فرانکلین نقش صاحب کافه سول فود را بازی می‌کند، و بسیاری دیگر، از ویژگی مهم فیلم که می تواند ما را بیشتر راغب کند تا چنین فیلم موسیقایی را تجربه کنیم. این فیلم به ما یادآوری می کند که چگونه سبک جاز و بلوز بخشی جدایی ناپذیر از میراث یک کشور می تواند باشد.
7.متولد رنگ آبی (Born to Be Blue)
بازیگران: ایتن هاک، کارمن اجوگو
کارگردان: رابرت بدرئو، فیلمنامه نویس: رابرت بدرئو، تدوین: دیوید فریمن، فیلم بردار: استفن ام. کاتز، موسیقی: دیوید برید، تودور کباکف و استیو لندن، تهیه کننده : جنیفر جوناس، رابرت بودرو، لئونارد فارلینگر و جیک سیل.
سال تولید : 2015
محصول : کانادا و آمریکا
زمان : 97 دقیقه
درباره فیلم :
«متولد رنگ آبی» به زندگی «چت بیکر»، یکی از نوازندگان پرآوازه‌ی جاز می‌پردازد. ایتن هاوک چنان با این شخصیت عجین شده است که نمی‌توان هیچ بازیگر دیگری را در نقش این ترومپت تصور کرد. ایتن هاوک اجرای صادقانه ای ارائه می دهد که دوست داشتنی ترین ویژگی های او را به عنوان یک بازیگر خوب به نمایش می گذارد. پرتره او از این نوازنده موسیقی، چشمگیر است.
«متولد رنگ آبی»، فیلمی صمیمانه، دلخراش و در عین حال نشاط آور که فقط یک درام درباره مردی است که هنرش را به کار می گیرد (در میان غول های موسیقی که همیشه در ذهنش یا در مقابل اوست). داستانی واقعی از زندگی «چت بیکر»، و تلاش او برای بازیابی توانایی خود در نواختن ترومپت، و همچنین ترک اعتیاد خود به هروئین می باشد.
بایستی گفت واقعاً یک شاهکار در سینما وقتی می‌توان داستانی خارق‌العاده و جالب را در یک فیلم سینمایی تعریف کرد که از کلیشه‌های هالیوودی در آن استفاده نشده است. فیلم کاملاً دلگرم کننده است و سعی می کند به بهترین نحو به تصویر کشیده شود و در عین حال لحن جالبی را در طول فیلم حفظ کند. این فیلم بیشتر حول محور بازگشت چت بیکر و تبدیل شدن به یک نوازنده موفق جاز است، پس از اینکه توانایی خود را در نواختن ترومپت از دست داد. اگر اهل موسیقی هستید، قطعا ارزش وقت گذاشتن را دارد.
8.کانزاس سیتی ( Kansas City)
بازیگران: جنیفر جیسن لی، میراندا ریچاردسون، هری بلافونته، استیو بوشمی، مایکل مورفی، درموت مالرونی، بروک اسمیت، جین آدامز و مایکل ماریسی اورنستاین.
کارگردان: رابرت آلتمن، فیلمنامه نویس: فرانک بارهاید و رابرت آلتمن، تدوین: جرالدین پرونی، فیلم بردار: اولیور استیپل‌تون، موسیقی: کریگ هندی، جاشوا ردمن، جسی دیویس، جیمز کارتر، دیوید موری، راسل مالون و سایرس چستنات، تهیه کننده : رابرت آلتمن.
سال تولید : 1996
محصول : کانادا و آمریکا
زمان : 116 دقیقه
درباره فیلم :
«کانزاس سیتی» با امتیاز جاز به بررسی مضامین عشق ، جنایت ، نژاد و سیاست در دهه 1930 شهر کانزاس می پردازد. فیلم رابرت آلتمن برای لذت بردن موسیقی فوق العاده است، اجراهای عجیب و غریب و سرگرم کننده است و مخاطب سیاست و روابط نژادی را واقعاً درک می کند.ذآلتمن واقعاً حس زمان و مکان را به دست آورد. او آشکارا یک طنز موسیقایی از شرایط سیاسی و اجتماعی آمریکا در آن دوران بود (و تا حدی امروز را به تصویر می کشد. جنیفر جیسون لی در بهترین حالت خود، یک نقش پیچیده اجرا کرده و در طول روایت فیلم و ساخت و توسعه شخصیت او باورنکردنی است. علاوه بر این فیلمبرداری و داستانی گیرا و غافلگیرکننده، فیلم نیز قابل توجه است.
اما ستاره واقعی «کانزاس سیتی» موسیقی جاز فیلم است. اگر از طرفداران جاز هستید، این فیلم به سادگی برای شما یک مروارید و هدیه ای است. موسیقی جاز عملاً در کل فیلم پخش می‌شود، و به خصوص در سکانس هایی که می‌توانست مدام تکرار شود. باید اعتراف کرد که تماشای «کانزاس سیتی» برای طرفداران موسیقی جاز ضروری است.
9.انجمن پنبه (The Cotton Club)
بازیگران: ریچارد گی‌یر، گرگوری هاینز، داین لین، لونت مک‌کی، باب هاسکینز، جیمز رمار، نیکلاس کیج، آلن گارفیلد، فرد وین و برایان تارانتینا.
کارگردان: فرانسیس فورد کوپولا، فیلمنامه نویس: ویلیام کندی و فرانسیس فورد کوپولا، تدوین: بری مالکین و رابرت کیو لاوت، فیلم بردار: استیون گولدبلات، موسیقی: جان بری ، تهیه کننده : رابرت اوانز و فرد روس.
سال تولید : 1984
محصول : آمریکا
زمان : 128 دقیقه
درباره فیلم :
«انجمن پنبه» قصه کانون کاتن کلاب، کلوپ شبانه جاز افسانه‌ای و واقعی هارلم است که در دوران ممنوعیت در اواخر دهه 1920 و اوایل دهه 1930 شکوفا شد. ریچارد گی‌یر نقش دیکسی دوایر، یک نوازنده جوان را بازی می کند که برای اوباش ها کار می کند تا بتواند حرفه خود را پیش ببرد.
با اینکه در گیشه عملکرد خوبی نداشت، اما همچنان در کارگردانی جوی کاپولا می درخشد که شما را در زمان به نیویورک دهه 1930 بازمی گرداند. در عین حال، موسیقی نمایش داده شده در فیلم به طور کامل مخاطب را غرق می کند در حالی که بازیگران و بازیگران نقش های ظریفی را ارائه می دهند که طرح را ارتقا می بخشد.
طرح فیلم تا حدودی درهم و برهم است که نتیجه یک فیلمنامه نه چندان درخشان است. اما فیلم این ضعف های فیلمنامه را با سبک بصری و موسیقایی فریبنده ای که هم شیک و هم شیک است برطرف می کند. مسلماً فساد، خشونت، و تلطیف ضمنی، زشت و بی‌معنی هستند. با این حال، فضای باشگاه با ظرافت و زرق و برق خاصی موج می زند. این ترکیب عجیبی است، اما کاملاً با آن دوران در تاریخ ایالات متحده سازگار است.
اگرچه داستان و شخصیت های فیلمنامه کمتر از ایده آل هستند، اما من از فیلم بسیار لذت بردم، بیشتر به دلیل طراحی تولید، نورپردازی ماهرانه،سبک بصری ظریف و همراه با موسیقی شنیدنی جاز. اگر به فیلم‌های گانگستری یا دوران ممنوعیت تاریخ آمریکا علاقه دارید، این فیلم را حتما ببینید.
منبع :
1.Www.britannica.com/art/jazz
بیش تر بخوانید:
