به گزارش پلاتو هنر به نقل از ستاد خبری چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران؛ دومین نشست تخصصی «۴۱ ـ ۲۰» روز چهارم چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران با موضوع «اشتباهات پرتکرار در فیلم کوتاه» به دبیری عطا مجابی و با حضور نیما عباس‌پور و آرش رصافی دوشنبه ۳۰ مهر، ساعت ۱۳:۳۰ در سالن ۱۲ پردیس سینمایی ملت برگزار شد.
عطا مجابی دبیر این نشست در ابتدا ضمن خوشامدگویی به حضار بیان کرد: این جلسه از بخش‌های جذاب مجموعه نشست‌های امروز است و ایرادها و باورهای غلطی که در فیلم کوتاه وجود دارد را مورد آسیب شناسی قرار می‌دهد. در بخش اول درباره آثار تجربی و در بخش دوم درباره آثار داستانی صحبت خواهیم کرد.
آرش رصافی یکی از استادان این نشست تخصصی ضمن خرسندی برای حضور در این جلسه عنوان کرد: با توجه به عنوان نشست در ابتدا باید بگویم ما نمی‌توانیم به فیلمسازان بگوییم چه کنید و چه نکنید و صرفا می‌توانیم به فیلمسازان برای ساخت اثری کامل‌تر توصیه‌هایی کنیم. با توجه به آثار زیادی که در حوزه فیلم کوتاه در این سال‌ها دیده‌ام، برخی مضامین و نکات در ذهن من ایجاد شده است تا بتوانیم مواردی که می‌تواند کمک کننده باشند، بیان کنیم. معتقدم در گام نخست باید از فیلم تجربی شروع کنیم چراکه سینمای تجربی آغاز هر اتفاق است و پس از تمام این سال‌هایی که سعی شده تعریف مناسبی از فیلم‌های تجربی گفته شود، همچنان نیاز است از این گونه سینما صحبت کنیم.
او ادامه داد: در آثار تجربی بخشی داریم به نام روایت تجربی، در این بخش به فیلم‌هایی که ساختارشکنانه قصه‌ای را روایت می‌کنند، می‌پردازد. فیلم تجربی مدام درحال تغییر و ارائه تعریف جدید است. کتاب «سینمای تجربی در عصر دیجیتال» نیز به تغییرات سینمای تجربی می‌پردازد. ما نیز امروز می‌گوییم که چه نکاتی باعث می‌شود اثر ما از یک فیلم تجربی فاصله بگیرد.
نیما عباس‌پور دیگر استاد این نشست گفت: ای کاش مسعود مددی و سعید پوراسماعیلی نیز در کنار ما حضور داشتند. متاسفانه برخلاف تلاش‌هایی که در این سال‌ها صورت گرفته است، عموما فیلم‌هایی که امروز با عنوان تجربه‌گرا می‌بینیم، داستانی برای روایت دارند و نکاتی وجود دارد که وقتی کار تجربی می‌کنیم به آن بی‌توجهیم. در ابتدا باید بگویم که فیلم‌های تجربی انتزاعی هستند بنابراین نمی‌توانند قصه‌گو باشند. ما ادعا می‌کنیم درحال ساخت فیلم تجربی هستیم اما هیچ تجربه‌ای برای ما در پی ندارد.
رصافی عضو شورای سیاستگذاری جشنواره چهل و یکم فیلم کوتاه ادامه داد: زمانی که عناصری در اختیار دارید و سینما هم امکاناتی را به شما می‌دهد، باید با تمام عوامل مانند یک شیمیدان به ترکیبی درست برسید؛ کاری که در فیلم تجربی باید رخ دهد آن هم بدون توجه به عناصر دراماتیک. حال با سینمای مطلق چگونه می‌توان بر مخاطب تاثیر گذاشت؟ فیلمی که قصه و عناصر درام ندارد چه لزومی دارد دیده شود؟ نکته این است که چیزی که باعث توجه به اثر تجربی می‌شود در این است که فیلم تجربی می‌تواند نجات‌دهنده سینما باشد و باعث ایجاد تغییر و تکامل در آینده سینما شود.
رصافی فیلمساز سینمای کوتاه در ادامه توضیح داد: فیلم تجربی برای سازنده لذت «خلق» دارد و برای بیننده لذت «کشف» دارد و طبیعتاً سازنده دنبال این نیست تا اتفاقی که برای فیلم داستانی رخ می‌دهد برای فیلم تجربی نیز رخ دهد. البته این نکته مهم است که محیطی که در آن زیست می‌کنیم نیز بر لذت از فیلمسازی ما تاثیرگذار است و حتی در انتقال این لذت نیز نمایان می‌شود. زمانی که عجولانه می‌خواهیم به نتیجه برسیم و در این مسیر و ساخت اثر لذتی نمی‌بریم، دلیلی هم برای ساخت نداریم.
رصافی با اشاره به اینکه تجربه اول به معنای ساخت فیلم تجربی نیست، بیان کرد: همچنان این دیدگاه اشتباه وجود دارد که ساخت فیلم برای اولین بار به معنای ساخت یک اثر تجربی است. بلکه فیلم تجربی به این معناست که نباید سراغ داستان رفته باشد، عناصر درام در آن جایی ندارد و ساختار ضد پیرنگ نمی‌تواند شرط کافی برای ورود به فیلم تجربی باشد. در فیلم تجربی چیزی به نام ایده ناظر وجود ندارد و این گونه به دنبال یک پیام و مفهوم مشخص و انتقال آن به مخاطب نیست.
در اثر تجربی شاید به کشفی برسیم اما لزوما به این معنی نیست که فیلمساز پیش از ساخت به دنبال پیام و مفهوم بوده است و در نهایت ماجراجویی‌های سینمایی که در تصویر می‌بینیم به تنهایی نمی‌تواند یک اثر را به فیلم تجربی تبدیل کند.
عباس‌پور در پایان این بخش گفت: باید بپذیریم در محیطی که زندگی می‌کنیم، باورهایی نسبت به آثار تجربی وجود دارد که اشتباه است. خوشبختانه آموزش‌هایی که رخ داده و همچنین برگزاری کارگاه‌ها و این نشست‌های تخصصی، کمی این باور را تغییر داده است که فیلم تجربی مجموعه‌ای از خرابکاری‌ها، اولین تجربه فیلمساز و یا فیلمی قصه‌گو نیست.
گفتنی است مشروح این نشست تخصصی در آینده توسط انجمن سینمای جوانان ایران منتشر می‌شود.
چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار تا ۲ آبان در پردیس سینمایی ملت در حال برگزاری است.
