به گزارش پلاتو هنر به نقل از روابط‌عمومی خانه هنذمندان ایران، پانصدوهشتادوچهارمین برنامه از سری برنامه‌های سینماتِک خانه هنرمندان ایران، دوشنبه ۷ خرداد ۱۴۰۳ به نمایش فیلم «انجمن برف» به کارگردانی جی.ای. بایونا محصول سال ۲۰۲۳ اختصاص داشت. پس از نمایش این فیلم ۱۴۴ دقیقه‌ای، نشست نقد و بررسی آن با حضور سامان بیات برگزار شد.
سامان بیات، منتقد سینما در این نشست گفت: فیلم «انجمن برف» یک سوال فلسفی مهم را برای مخاطب مطرح می‌کند. این سوال که انسان برای ادامه بقا تا چه حد می‌تواند مبارزه کند؟ آیا تخطی از قوانین اخلاقی که در جامعه حاکم است، برای حفظ بقا مجاز است؟ مارتین اسکورسیزی در فیلم سکوت نیز چنین چالشی را پیش می‌کشد. این‌که ایمان یک موهبت است یا یک آفت؟ ما درباره تخطی از قوانین اخلاقی با دو نظریه مواجه می‌شویم. اول نظریه دورکیم که بر اصول و قواعد اخلاقی خاصی پایبند بوده و معتقد است انسان نباید این قوانین را زیر پای بگذارد. در فیلم نیز مسافران هواپیمایی که در برف سقوط می‌کنند بازیکنان تیم راگبی یک کلیسای مسیحی هستند. در مقابل این نظریه، ایده‌ی فرانسیسکو مورا، عصب شناس مطرح می‌شود. مورا می‌گوید انسان در موقعیت‌های سخت اختیار خود را در دست ندارد. در این مرحله سیستم عصبی بدن به صورت ناخودآگاه عمل کرده و برای زنده ماندن دست به هر عملی می‌زند.
او در ادامه بحث به مسئله حقیقت عینی در فرهنگ‌های گوناگون اشاره کرد و ادامه داد: هرودت خاطره‌ای از داریوش، پادشاه ساسانی نقل می‌کند. زمانی که داریوش بزرگان یونانی را فرا می‌خواند و نظر آن‌ها را درباره خوردن گوشت انسان مرده جویا می‌شود. داریوش از رسوم مرده‌خواری قبایل سرخپوستی کالاتیان مطلع است. او از یونانیان می‌پرسد که آیا من می‌توانم گوشت اجداد مرده‌ام را بخورم؟ و یونانیان با تعجب جواب منفی می‌دهند. ولی این رسم برای این قبیله مسئله عادی و روزمره‌ای است. پس این سوال پیش می‌آید که چه کسی حقیقت را بهتر درک کرده و کار درست چیست؟ کارگردان فیلم «انجمن برف» پس از ساخته شدن فیلم با چهار تن از بزرگان کلیسای کاتولیک صحبت کرد و نظر آن‌ها را در مورد خوردن گوشت انسان مرده برای حفظ بقا جویا شد. دو تن از این افراد موافق و دو تن مخالف بودند. همان‌طور که عیسی مسیح در یوحنا مردم را بشارت می‌دهد که اگر کسی خون و گوشت من را بخورد زندگی جاودانه خواهد داشت، از سویی پولس رسول آدمیان را از این کار نهی می‌کند. یعنی در فرهنگ دینی نیز یک دوگانگی بر سر این عمل وجود دارد.
بیات افزود: تفاوت فیلم «انجمن برف» با نمونه‌های دیگر که کاراکترها برای حفظ بقا می‌جنگند در این است که در اینجا ما با یک معضل گروهی روبه‌رو هستیم. یعنی برخلاف فیلم‌هایی مثل «رابینسون کروزوئه» یا «پلتفرم»، فرد تنها برای بقای خود نمی‌جنگد بلکه بقای جمعی مطرح است و این جمع باعث ایجاد یک هم‌بستگی می‌شود. هم‌بستگی خاصی که نیروی محرک این افراد برای زنده ماندن است.
او در ادامه با اشاره به کتاب «سربازان چرا می‌جنگند» به توضیح اهمیت هم‌بستگی تیمی پرداخت و این موضوع را روشن کرد که جمع و دسته در این فیلم می‌تواند چه اهمیتی داشته باشد.
اسماعیل میهن‌دوست، فیلمساز و منتقد سینما قرار بود در جلسه نقد و بررسی این فیلم حضور داشته باشد اما به علت کسالت پیش آمده، نتوانست در این برنامه حضور پیدا کند.
عکاس: لیلا ابراهیمی
