به گزارش پلاتو هنر، «پرویز تناولی: شاعران، قفل‌ها، قفس‌ها» عنوان نمایشگاهی از آثار پرویز تناولی، هنرمند پیشکسوت ایرانی است که از ششم ژوئیه (۱۵ تیر) در گالری هنر ونکوور گشایش یافت. این نمایشگاه که با نمایشگاه‌گردانی پانته‌آ حقیقی برگزار شده، تا ۱۹ نوامبر ۲۰۲۳ (۲۸ آبان ۱۴۰۲) ادامه خواهد داشت.
معصومه فرهاد (نمایشگاه‌گردان موزه فریر واشینگتن)، فرشته دفتری (فارغ‌التحصیل دانشگاه کلمبیا و نمایشگاه‌گردان پیشین موزه هنرهای مدرن نیویورک) و ونتیا پورتر (پژوهشگر موزه بریتانیا) و … از جمله حاضران در مراسم گشایش این نمایشگاه بودند.
در این نمایشگاه بیش از ۱۰۰ اثر گرد هم آمده است که نمایانگر شش دهه فعالیت هنری هنرمند جریان‌سازِ هنر معاصر ایران است و گستره کامل فعالیت او را از مجسمه‌سازی و نقاشی تا چاپ و مجموعه رسانه‌های ترکیبی دربرمی‌گیرد.
تناولی در بیانیه کوتاه خود بر این نمایشگاه، آورده است: «من دوست داشتم شاعر باشم، اما یک مجسمه‌ساز هستم. هر چند مجسمه‌های من نوعی شعر هستند.»
پانته‌آ حقیقی، نمایشگاه‌گردان این نمایشگاه، درباره این هنرمند و بازنمایی چهره شاعر در آثار او، می‌گوید: «شاعر، خودنگاره هنرمند است. شاعر، فرهاد کوهکن و هنرمند؛ قابل تبدیل و تناسخ به یکدیگرند. این نمایشگاه شش دهه فعالیت هنری را تناولی از رهگذر تحولات فرهنگی ایران به تصویر می‌کشد. می‌توان گفت تناولی همچون فرهاد کوهکن، به نماد ایستادگی و مقاومت تبدیل می‌شود.»
«این یک نمایشگاه بسیار مهم است، نه تنها برای ونکوور و گالری هنری ونکوور، بلکه برای هنر جهان.»؛ آنتونی کیندل، مدیر گالری هنری ونکوور هم با بیان این نکته می‌افزاید: «این اولین بار است که مردم ونکوور می‌توانند نمایشگاهی جامع از آثار تناولی را که در یک مکان در یک زمان گرد هم آمده است، از نزدیک ببینند. ما مشتاقانه منتظر بازدید عموم از این نمایشگاه هستیم.»
یکی از بخش‌های قابل توجه این نمایشگاه، مجموعه «عجایب عالم» تناولی است. تناولی در این مجموعه نقاشی‌ها، از ورقه‌های کهنه به جا مانده از کتاب‌های چاپ سنگی قدیمی به عنوان زمینه اصلی کارهایش استفاده کرده و نشان داده که می‌توان هنوز از نشانه‌های قدیمی فرهنگ ایرانی تصویری متفاوت به نمایش گذاشت.
بازدیدکنندگان نمایشگاه «شاعران، قفل‌ها، قفس‌ها»، این فرصت را خواهند داشت که از این مجموعه «عجایب عالم» که تاکنون کمتر نشان داده شده است، دیدن کنند.
پرویز تناولی خود درباره این نقاشی‌ها که طی اقامتش در ونکوور کانادا کشیده است، می‌گوید: «زمستان‌های طولانی ونکوور و شب‌های دراز آن بهترین زمان برای اجرای این کارها بوده است.»
در این نمایشگاه همچنین تعدادی از مجسمه‌های قدیمی از مجموعه شخصی این هنرمند به نمایش گذاشته شده است.
با وجود دوران طولانی کار و خلق آثار متعدد، مجسمه‌های تناولی را می‌توان در چند گروه مشخص دسته‌بندی کرد: عشاق، شاعر، هیچ، دیوارها، شیرها، پرندگان، دست‌ها و قفل‌ها. این دسته‌بندی نمایانگر آن است که تناولی در دوران طولانی فعالیت هنری خود، رویکردهای مشخصی را دنبال کرده و به همین دلیل در تمامی این آثار یک عنصر مشترک به چشم می‌خورد: بازگشت به بن‌مایه‌های فرهنگی و بازآفرینی هنر کهن در قالبی مدرنیستی؛ به نحوی که هویت ایرانی بخش جدایی‌ناپذیری اثر باشد. این نگرش در دهه ۱۳۴۰ موجب شد که تناولی در کنار حسین زنده‌رودی جزو پایه‌گذاران جنبشی باشد که کریم امامی نام «سقاخانه» را بر آن نهاد.
تناولی را «شاعر مجسمه‌ها» نامیده‌اند؛ چرا که در زمینه مجسمه‌سازی به معادل‌های بصری برای مفاهیم ادبی و داستان‌های غنایی و عاشقانه تاریخ ایران دست‌یافته است. روحیه جست‌وجوگر تناولی از همان جوانی، سبب شد تا خیلی زود در کنار خلق آثار هنری، به کار گردآوری و پژوهش درباره هنرهای صناعی و عامیانه ایران نیز اهتمام ورزد و در این رهگذر با انواع هنرهای قدیمه و تکنیک‌های سنتی در کار صنایع‌دستی آشنا شد که بعدها در مجسمه‌هایش بازتاب یافتند.
شاعران تناولی با متریال و در ابعاد گوناگونی ساخته شده‌اند؛ گاه از سرامیک، گاهی از مس و آهن، گاهی از فایبرگلاس و زمانی از برنز. شاعران تناولی فرم ساده و تعریف‌شده‌ای ندارند و به کارهای مختلف مشغولند که هویت آن‌ها را مدام با معنایی نو بازتعریف می‌کند: گاهی آرام و ساکت ایستاده‌اند، زمانی در کنار دلداده خود، به هیأت عشاق درمی‌آیند؛ گاهی با پرنده ترکیب می‌شوند، بعضی اوقات در قفس دل می‌پیچند، گاهی کلید در دست می‌گیرند و زمانی هم خود کلید می‌شوند. گاهی نیز همچون دیواری یادمانی، خاطره عشق را در یک مکعب جای می‌دهند.
پرویز تناولی یکی از چهار چهره‌ای است که سال ۲۰۲۱ جایزه «تغییردهنده بازی هنر آسیا» را دریافت کرد. این جایزه ۵ می ۲۰۲۱ (۱۵ اردیبهشت) از سوی آسیا سوسایتی، سازمان غیرانتفاعی مستقر در نیویورک در مقر سازمان ملل به تناولی و سه هنرمند دیگر اهدا شد. از سویی، آخرین نمایشگاه انفرادی این هنرمند نیز سال ٢٠٢١ در گالری Grosvenor لندن برگزار شد که طی آن مجموعه‌ای از آثار چاپی دهه ۷۰ او در معرض دید همگان قرار گرفت.
در مراسمی که روز سه‌شنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ برای بزرگداشت روز جهانی موزه در محوطه کاخ جهانی گلستان برگزار شد، از این هنرمند به عنوان اهداکننده برتر آثار فرهنگی‌تاریخی در سال ١٣٩٩ تقدیر به عمل آمد. تناولی که در سطح بین المللی یکی از مشهورترین هنرمندان ایرانی است، مهم‌ترین چهره هنر مدرن خاورمیانه نیز محسوب می‌شود. او افزون بر ۳۰ سال است که مابین ونکوور و تهران در رفت و آمد است و در عین حال موزه او نیز در تهران، فعال و دایر است.
همزمان با نمایشگاه «شاعران، قفل‌ها، قفس‌ها»، در تاریخ هشتم ژوئیه ۲۰۲۳، گالری هنر ونکوور میزبان گفتگوی فرشته دفتری (فارغ التحصیل دانشگاه کلمبیا و از مسئولان موزه هنرهای مدرن نیویورک) و ونتیا پورتر (پژوهشگر موزه بریتانیا) درباب این نمایشگاه خواهد بود.
منبع: ایسنا
