به گزارش پلاتو هنر، امروز دوم فروردین ماه (دوم مارس 2023) روز تولد مارسل مارسو، پدر هنر پانتومیم است.
این زادروز بهانه ای شد تا با حامد نصرآبادیان، مدرس، بازیگر و هنرمند فعال در عرصه پانتومیم درباره این هنر به گفتگو بپردازیم.
حامد نصرآبادیان درباره ریشه و خاستگاه پانتومیم در ایران گفت: «ریشه پانتومیم در لال بازی های قدیمی است که در کتاب «لال بازی» غلامحسین ساعدی به آن اشاره شده است. اولین نمایشنامه مکتوبی که داریم صرفا همین کتاب ساعدی است البته بعد از او افراد زیادی چون سیروس شاملو، ناصر آقایی و … به این کار مشغول شدند و این هنر را به شکل های دیگری به اجرا درآوردند.»
این هنرمند افزود: «آخرین نمایش های پانتومیم مربوط به کتاب «سیزده نمایشنامه کوتاه و کم حرف پانتومیم» نوشته مشترک من و آقای منوچهر اکبرلو است.»
نصرآبادیان گفت: «متاسفانه پانتومیم در ادوار گذشته و همچنان دچار بی مهری های فراوانی بوده و هست. نگاه به این هنر در بیشتر مواقع غیر حرفه ای است و هیچ گاه مورد توجه اصحاب رسانه و هنرمندان هم قرار نگرفته است.»
او عنوان کرد: «ایران مهد ادبیات است. آنقدر که ما در این حوزه قوی هستیم در حوزه عمل و اجرا ضعیفیم. کشور ما نسبت به کشورهای دیگر از تعداد شاعران بیشماری برخوردار است و همین مشخص می کند که ادبیات غنی دارد اما متاسفانه تاکنون در حوزه اجرایی و نمایشی بیشتر اهل حرف بوده ایم تا عمل.»
این هنرمند بیان کرد: «تئاتر یک هنر دیداری است نه شنیداری و پانتومیم نیز بر این هنر دیداری تاکید دارد. متاسفانه پانتومیم در کشور به باور اجرایی نرسیده است. من برای اینکه این هنر از غربتی که گرببانگیرش شده است بیرون بیاید چندین دوره طرح های مختلفی به اداره کل هنرهای نمایشی ارائه کرده ام اما هیچکدام مورد عنایت دوستان قرار نگرفت.»
شاید با صورت دلقک مشکل دارند؟!!
او توضیح داد: «طرح اضافه شدن بخشی به نام پانتومیم در جشنواره بین المللی تئاتر فجر یکی از این موارد بود که مورد توجه واقع نشد و همچنان نمی دانم دلیل این بی مهری ها چیست؟؟!! آیا با صورت دلقک مشکل دارند یا با نوع اجرا ؟؟!!! در هرشکل این بی مهری ها باعث دلسرد شدن هنرمندان فعال در این حوزه می شود.»
این هنرمند با بیان اینکه ایران از نظر تعداد بازیگران پانتومیم در جایگاه نسبتا قابل قبولی است، گفت: «شاید تعداد هنرمندان حرفه‌ای پانتومیم در ایران زیاد نباشد اما علاقه‌مندان زیادی در این زمینه فعالیت می‌کنند که نیازمند حمایت اداره کل هنرهای نمایشی و انجمن هنرهای نمایشی ایران هستند.»
او ادامه داد: «متاسفانه ما در زمینه آموزش این هنر نیز ضعیف عمل کرده ایم در حالیکه میتوانستیم مراکز آموزشی در شهرهای مختلف داشته باشیم و به این هنر به شکل زنجیره ای و پیوسته بپردازیم. اگر آموزش پانتومیم از سوی اداره کل هنرهای نمایشی هدایت شود تلاش هنرمندان این عرصه بیشتر می شود و این موضوع به سازه تئاتر کشور نیز کمک خواهد کرد.»
نصرآبادیان افزود: «با توجه به فعالیت و سابقه تدریس من در زمینه پانتومیم علاقه‌مندان و مشتاقان به این هنر را در سراسر کشور می شناسم و کافی است تا به این هنر در رویکرد اجرایی در بخش ملی و بین المللی توجه شود. یعنی به جای اینکه به هنرمندان این عرصه جایزه ای اهدا کنیم آن ها را به جشنواره های دیگر کشورها معرفی کنیم. چراکه در اینصورت برای آنها فرصت رقابت بیشتری با هنرمندان کشورهایی چون ایتالیا، فرانسه و روسیه شکل می گیرد. بعلاوه آنها به روز می شوند، اطلاعات بیشتری به دست می آورند و دوباره آنچه را فراگرفته اند در کشور بازنشر داده و به ارتقای پانتومیم کمک می کنند.»
این هنرمند با اشاره اینکه چند سال قبل طرحی مشابه با برگزاری جشنواره پانتومیم زنجان به اداره کل هنرهای نمایشی ارائه داده بوده است، گفت: «من برگزاری جشنواره پانتومیم زنجان را به فال نیک میگیرم و آرزو دارم که این رویداد هنری پیوسته باشد چراکه وقتی به هر رویدادی مقطعی توجه شود، فرآیند رشد برای آن ایجاد نمی شود. قطعا اگر جشنواره زنجان به همراه کارگاه ها و آموزه های بهتر در این زمینه ادامه پیدا کند، می توانیم در آینده شاهد یک جشنواره خوب و میزبان داوران مطرح بین المللی باشیم.»
او با اشاره به فعالیت جدیدش در زمینه پانتومیم گفت: «سال گذشته نمایش «پازل» را برای اجرا در جشنواره میم ترکیه آماده و اجرا کردم. قرار بود این اثر نمایشی نیمه دوم سال به شکل تور از جزیره قشم تا رشت اجرا شود که به دلیل شرایط اجتماعی متوقف شد و امیدوارم امسال بتوانیم این برنامه را اجرایی کنیم. شهرها و تاریخ های اجرایی این نمایش هماهنگ شده است و اگر خدا بخواهد این رویداد را از بهار سال جدید عملی خواهیم کرد.»
نصرآباداین در پایان گفت: «هنر پانتومیم هنر و فهم، تخیل و پندار است و خیال همیشه می تواند خالق هر حقیقتی باشد. در تمام هنرها و علم و فنون هر پدیده ممکنی در ابتدا غیر ممکن بوده است. اما سماجت در پایداری خیال آن را ممکن کرده است. هنر پانتومیم نیز هنر وهم و خیال است و می تواند این واقعیت را برای هرکدام از ما جاری کند که هر اتفاقی که در جهان رخ می دهد ریشه در خیال یک هنرمند یا کاشف داشته است. امیدوارم این هنر روزی آنقدر رایج شود که هدایت کننده بازیگران در زمینه خیال پردازی و تخیل باشد.»
