دبیر چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر می‌گوید اتحادیه تئاتر جهان اسلام آغازگر حرکتی برای رقم زدن اتفاقات بزرگ حول محور تئاتر در جهان است.
به گزارش پلاتو هنر، نشست هم‌اندیشی بین‌المللی اتحادیۀ تئاتر جهان اسلام صبح امروز یکشنبه 9 بهمن‌ماه 1401 در سالن کنفرانس مجموعۀ تئاتر شهر با حضور کاظم نظری رئیس مرکز هنرهای نمایشی، کوروش زارعی دبیر چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، جمال گرمی کارگردان تئاتر و رئیس بخش هنری تئاتر ملی الجزایر، عزالدین عباسی رئیس دانشگاه هنرهای زیبای تونس، ریاض زمال استاد دانشکده عالی موسیقی و تئاتر، عبدالکریم عبود رئیس دانشکده زیبای هنرهای بصره و محمود کحیله رئیس اداره آموزشی هنرهای نمایشی مصر برگزار شد.
«نشست اتحادیه تئاتر جهان اسلام» پس از تلاوت چند آیه از قرآن کریم و پخش سرود ملی ایران آغاز شد.
در ابتدای این نشست، کاظم نظری در ابتدای مراسم ضمن عرض خیرمقدم به حضار گفت: امیدوارم در این هم اندیشی بین المللی اتحادیه تئاتر جهان اسلام اتفاقات خوبی رقم بخورد. چنین عنوانی به عنوان اتحادیه تئاتر کشورهای اروپایی در یونسکو وجود دارد اما جای خالی کشورهای اسلامی با این ظرفیت و پتانسیل خالی بوده است و امیدواریم با هم اندیشی دوستان مهمان جشنواره بتوانیم این اتحادیه را تشکیل دهیم تا اساسنامه، شیوه نامه و اعضایی داشته باشد که با هم اندیشی خود بتوانند درخصوص آموزش در هنرهای نمایشی، شبکه سازی بین کشورها و اعضا و همچنین پایداری در هنرهای نمایشی و برنامه ریزی های کلان در حوزه درام و تئاتر زمینه را فراهم کند.
پس از این رونمایی از پوستر رونمایی از پوستر این رویداد انجام شد.
سپس کوروش زارعی دبیر چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر گفت: من افتخار آشنایی با تک تک عزیزان مهمان از کشورهای دیگر را در جشنواره‌های مختلف دارم. گروه‌های نمایشی شما با اجراهای خوب‌شان در کشور ما حاضر شدند و ما اجراهای درخشان‌تان را دیدیم. هم مردم و هم هنرمندان تئاتر ایران از آثار شما لذت بردند.
او ادامه داد: امیدوارم این اتحادیه آغازگر حرکتی باشد برای اینکه همه ما حول محور تئاتر اتفاقات بزرگی در جهان رقم بزنیم.
زارعی افزود: تئاتر واسطه‌ای است که ما به هم نزدیک‌تر و همراه‌تر شویم، حرف واحد و جهانی و حرف صلح و دوستی و وفاق بگوییم.
او گفت: کشورهای اسلامی هم در اقتصاد، صنعت و عمران پیشرفت‌های چشمگیری دارند. هنر و تئاتر هم باید مثل صنعت، اقتصاد و تمام عناصر مورد نیاز مردم باید توسعه داشته باشد. اگر ما کنار هم باشیم به این پیشرفت در هنر والا دست پیدا خواهیم کرد.
این مدیر هنری ادامه داد: تئاتر هنر دیالوگ و گفتگوی بین تمدن‌هاست. با تئاتر می‌توان بین فرهنگ‌ها و اداب و رسوم کشورها چه اسلامی و غیر اسلامی وفاق انسانی ایجاد کنیم. تئاتر تنها هنری است که فقط و فقط به انسان و ارزش‌های انسانی و اخلاق می‌پردازد. چرا که خالق آن انسان، با موضوع انسان و بهره برنده آن انسان است. این مثلث تشکیل دهنده از انسان‌هایی با افکار والای انسانی و اخلاقی است چیزی که امروز در جهان رخت بربسته و ما می‌توانیم با آموزه‌های اسلامی خودمان که از پیامبر اعظم به ما رسیده است؛ صلح و دوستی که حلقه مفقوده جهان امروز هست را پیدا کنیم و با هنر تئاتر بین تمام اقوام و مردم جهان اتصال دهیم.
دبیر جشنواره چهل و یکم تئاتر فجر توضیح داد: امروز جهان نیاز به پرداختن به ارزش‌های والای اخلاقی و انسانی دارد و تئاتر چیزی جز اخلاق نیست. تمام پیامبران و انبیا الهی به یک جیز و آن هم اخلاق پرداخته‌اند. پیامبر اسلام هم می‌گوید مبعوث شده تا مکارم اخلاق را ترویج کنم و تئاتر چیزی جز مکارم اخلاق نیست.
او با بیان اینکه چقدر خرسندیم که تئاتری هستیم، گفت: دیگر هنرها جایگاه والای خود را دارند اما تئاتر به دلیل پرداختن به انسان شایستگی خاصی دارد.
او ادامه داد: امیدوارم این اتحادیه محوری باشد که همه ما را دور خود جمع کند و تئاتر به کمک ما بتواند به انسان امروز که در زندگی اش دچار سردرگمی شده و نیاز به خیلی از چیزها در زندگی‌اش دارد، کمک کند.
در ادامه این برنامه جمال الگرمی، کارگردان تئاتر و رئیس بخش هنری تئاتر ملی الجزایر با ارائه مقاله «امکانات تئاتر در جهان اسلام (نقاط قوت و ضعف)»،علی اصغر فهیمی فر، دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس ایران به ارائه مقاله «فلسفه تئاتر»، عزالدین عباسی، رئیس دانشکده هنرهای زیبای تونس دانشگاه جندوبه با مقاله «ویژگی های زیبایی شناختی تئاتر آرمانی جهان اسلام» پرداختند.
پس از این حسن رحیم پور ازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه این نخستین باری است که نشست هم اندیشی بین المللی اتحادیه تئاتر جهان اسلام برگزار می شود، گفت: درمورد مفهوم شناسی نشست اتحادیه تئاتر جهان اسلام باید گفت‌وگو انجام شود زیرا اولین باری است که ما دورهم جمع شده‌ایم. تا زمانی که دانشکده‌های تئاتر و سینما در سراسر جهان اسلام کاری جز ترجمه ندارند و آثاری که ترجمه می‌شوند، بدون منبع هستند چیزی به نام تئاتر جهان اسلام نداریم
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران توضیح داد: هستی شناسی، انسان‌شناسی، فلسفه اخلاق و فلسفه حقوق همه اینها در ساختن محتوا و هنری که عرضه می‌شود، تاثیرگذار است.
رحیم پور ادامه داد: سناریوی تئاتری یا سینمایی نوشته می‌شود و خروجی آن یک اظهار نظر درمورد جبر و اختیار است، درحالی که نمی‌دانیم براساس کدام نظریه اخلاقی نوشته شده است. آثاری نوشته می‌شود که دوسوم آن کپی برداری از آثار خارجی است و تنها اسم قهرمانان آن عوض می‌شود. در ایران آنها را با قهرمانان ایرانی و در زبان عرب با قهرمانان عربی می شناسند.
او افزود: در ایران بعد از انقلاب اسلامی به ساختن مجدد تمدن اسلامی و بازسازی امت اسلامی می اندیشیم. این انقلاب از ایران در بستر تفکر شیعه اسلامی آغاز شده اما تنها ایرانی و شیعی نیست. امام خمینی (ره) به بازسازی امت اسلام در سراسر جهان می‌اندیشید.
رحیم پور ادامه داد: به ما گفته شده هنر ربطی به تعهد و ایدئولوژِی ندارد اما امروز هیچ اثر هنری در سینما و تئاتری در جهان نمی‌بینید که ایدئولوژیک نباشد. می‌گوییم هنر به اخلاق ربطی ندارد اما در جامعه امروز شاهد هنر ضداخلاقی هستیم.
این کارشناس بیان کرد: در حوزه زیبایی‌شناسی، زیبایی محسوس را از زیبایی معقول تفکیک کرده‌اند. درصورتی که فرم و محتوا هر دو باید زیبا باشند. نمی‌توان یک محتوای زشت و پلید را در قالب یک فرم هنری آورد. این کار خیانت به زیبایی است. باید عقاید، جهان‌بینی و انسان‌شناسی خودمان، اخلاق اسلامی، فلسفه اخلاق را با نواندیشی به دور از انحراف به سمت غرب یا شرق زدگی بازتولید کنیم. وگرنه نمی‌توان بدون تئاتر یا سینمای جدید تمدن ساخت.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران توضیح داد: مسلمانان تئاتر و سینمای اسلامی ندارند، چون ما تولیدکننده نیستیم ومصرف کننده ایم. اساطیر امروز سینما و تئاتر سرمایه داری سطح نازل تری از اساطیر چرک آمیز ایران و عرب قبل از اسلام دارند که آمیخته با بت پرستی و خرافات بود.
این کارشناس توضیح داد: زیبایی فرم لازم است اما کافی نیست. هنر اسلامی در پی این است که فرم زیبا ظرفی برای محتوای درست باشد.
او ادامه داد: طنز و کمدی هنرمند اسلامی باید هنرمندانه رذیلت ها را مسخره کند. تراژدی هم باید همین باشد. هنرمند باید بداند چه نوع تخیلاتی را در ذهن مخاطب شکل بدهد.
رحیم پور ازغدی گفت: نگاه هنرمند به هنرش تابع نوع عقاید و اخلاقیاتش است. هنرمند در حال تکثیر خودش است. باید به درست و نادرست مفاهیمی که منتشر می کند، فکر کند.
او ادامه داد: هنر بی تعهد وجود ندارد. هیچ سینمای غیر ایدئولوژیک وجود ندارد منتها هدف را پشت صحنه پنهان می کنند.
رحیم پوربا بیان اینکه هر چیز از آیات و نشانه های خداوند است، گفت: در تئاتر و سینما و دانشگاه‌هایمان باید این موضوع را بفهمانیم که اگرنمیتوانید فرق بین زشتی و زیبایی، شجاعت و بزدلی، ایثار و فداکاری و خیانت زشتی و زیبایی را تشخیص دهید هرچقدر هم ظرف هنری زیبایی داشته باشید، مظروفتان کثیف است.
او ادامه داد: امام خمینی می گفت ما وقتی موحد هستیم که هر کاری می کنیم در زندگی شخصی و اجتماعی تنها هدفمان برای خدا باشد. ما مامور به تکلیفی هستیم نه نتیجه! برای مومن شهرت و گمنامی مساوی است. در هر شکل وظیفه من خدمت به مردم است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران توضیح داد: اگر توانستیم هنرمندانی تربیت کنیم که حقیقت را بشناسند ما در عرصه تئاتر و سینمای آینده قطعا می‌توانیم به جاهای خوبی برسیم. نشست هم‌اندیشی فعلا در حد لفظ است این سلسله جلسات باید توسعه و تداوم پیدا کند تا هم اندیشی توسعه پیدا کند و چیزی به نام تئاتر جهان اسلام و اتحادیه کشورهای اسلامی داشته باشیم.
